Trong thế kỷ XIX, Vũng Tàu được người Pháp gọi là Cap Saint Jacques (mũi đất của thánh Jacques). Sau hơn 100 năm, khu vực này trở thành phố biển sôi động, nằm trong chiến lược phát triển mới của TP HCM.
Một góc bãi biển Vũng Tàu. Ảnh: Ánh Dương
Suốt hành trình phát triển, Vũng Tàu là vùng đất giao hòa giữa tự nhiên, lịch sử và con người. Dinh Cô ở Long Hải, lễ hội Nghinh Ông Thắng Tam, tín ngưỡng thờ Cá Ông là những phong tục ăn sâu trong đời sống tinh thần ngư dân. Song song, dấu ấn kiến trúc Pháp như Bạch Dinh, ngọn hải đăng cổ hay những biệt thự ven biển từ đầu thế kỷ XX, phản chiếu văn hóa châu Âu giữa miền nhiệt đới.
Tiếp nối giá trị văn hóa, các dự án mới đang góp phần đưa yếu tố này trở thành trung tâm của trải nghiệm du lịch. Tại Bãi Sau, Sun World Vũng Tàu - tổ hợp giải trí quy mô 15 ha, lấy cảm hứng từ văn hóa sông nước Nam Bộ, tái hiện không gian chợ nổi, dấu ấn Óc Eo - Phù Nam và con đường tơ lụa trên biển. Gần 20 hạng mục hiện đại như đường trượt nước 10 làn lần đầu có trên thế giới, bể tạo sóng đôi gần 6.000 m2 cho phép hoạt động suốt ngày đêm, mở ra mô hình du lịch gắn kết văn hóa bản địa và giải trí quốc tế.
Sun World Vũng Tàu lấy cảm hứng từ văn hóa Nam Bộ, dự kiến vận hành từ năm 2026. Ảnh: Sun Group
Cách không xa, Tháp Tam Thắng - công trình biểu tượng mới của thành phố, được tạo hình từ 143 trụ điêu khắc hướng biển, lấy cảm hứng từ ba làng cổ Thắng Nhất, Thắng Nhì, Thắng Tam - cội nguồn hình thành vùng đất. Công trình nhanh chóng trở thành điểm hẹn của người dân và du khách, nơi diễn ra các hoạt động nghệ thuật, triển lãm ngoài trời và sự kiện văn hóa địa phương.
Tháp Tam Thắng được ví như "ngọn hải đăng mới" của Vũng Tàu, thu hút hàng nghìn lượt khách mỗi tối. Ảnh: Hải Triều
Sự xuất hiện của đại đô thị Blanca City do Sun Property phát triển cũng góp phần tạo diện mạo mới cho phố biển. Dự án quy mô 96,6 ha, vốn đầu tư gần 37.000 tỷ đồng, sở hữu hai mặt tiền lớn - đường 3/2 và bãi biển Bãi Sau dài gần 1 km, được quy hoạch theo mô hình đô thị biển "all-in-one", kết hợp không gian sống, nghỉ dưỡng và giải trí trong cùng một tổng thể.
Kiến trúc Blanca City kết hợp phong cách Pháp - Bồ Đào Nha - Việt Nam, lấy cảm hứng từ văn hóa hàng hải với các tòa tháp hình cánh buồm hướng biển. Hệ tiện ích đồng bộ gồm trung tâm thương mại mặt biển, chuỗi khách sạn quốc tế, trường học, y tế, 8 công viên cảnh quan và công viên nước Sun World Vũng Tàu quy mô gần 15 ha.
Đại diện Sun Group ví yếu tố văn hóa như "tài sản mềm", tạo sự khác biệt cho đô thị với những điểm đến khác. Đơn vị cho biết mong muốn phát triển những công trình vừa hiện đại vừa gắn liền văn hóa, thể hiện chiều sâu lịch sử. Qua đó, đơn vị kỳ vọng biến phố biển thành điểm đến vừa nghỉ dưỡng, vừa gắn liền bản sắc.
Theo các chuyên gia về văn hóa, Vũng Tàu mang ba lớp giá trị đặc trưng, bao gồm di sản cách mạng, đời sống biển đảo và sắc thái đa văn hóa. Khi được khai thác đúng hướng, những yếu tố này là lợi thế khác biệt, đồng thời là nền tảng phát triển du lịch văn hóa - nghỉ dưỡng bền vững, tránh tình trạng "đồng phục hóa" sản phẩm.
Blanca City với những công trình lấy cảm hứng kiến trúc Pháp - Bồ Đào Nha. Ảnh: Sun Group
Thực tế, nhiều thành phố trên thế giới đã thành công khi kết hợp di sản với trải nghiệm hiện đại. Kyoto giữ "hồn" Nhật Bản bằng phố cổ Gion; Barcelona tạo dấu ấn nhờ kiến trúc Gaudí. Hội An cũng trở thành biểu tượng du lịch Việt Nam khi kể lại câu chuyện thương cảng xưa và phố cổ. Điểm chung của những thành phố này là khả năng "kể chuyện văn hóa" thông qua không gian, kiến trúc và dịch vụ.
Với Vũng Tàu, tiềm năng đang được thúc đẩy trong bối cảnh hạ tầng đầu tư đồng bộ. Cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu giai đoạn 1 dài 53,7 km, tổng vốn hơn 18.000 tỷ đồng, dự kiến hoàn thành cuối năm nay. Công trình giúp rút ngắn thời gian di chuyển từ TP HCM xuống còn hơn một giờ. Sân bay quốc tế Long Thành đi vào vận hành giai đoạn 1 năm 2026 cùng loạt dự án như đường vượt biển Cần Giờ - Vũng Tàu, cao tốc Bến Lức - Long Thành, Vành đai 3 TP HCM mở ra hành lang liên kết vùng thông suốt, gia tăng khả năng đón khách và thu hút đầu tư.
Hoài Phương