Ấn Độ là một trong những nước có tỷ lệ sử dụng máy rửa bát thấp nhất thế giới. Theo báo cáo của Statista và Euromonitor International, chỉ 0,7–0,9% hộ gia đình sở hữu thiết bị này. Ngay cả ở các siêu đô thị như Delhi, Mumbai hay Bengaluru, tỷ lệ gia đình có máy rửa bát cũng ở mức 3–5%. Grand View Research xếp Ấn Độ vào nhóm thị trường kém phát triển nhất mảng này, ngang hàng với Nigeria và Bangladesh, bất chấp dân số 1,4 tỷ người và tầng lớp trung lưu đang tăng nhanh.
Nghịch lý này đã châm ngòi cho một cuộc tranh luận sôi nổi trên mạng xã hội X giữa tháng 11, khi người dùng Chirag Barjatya (New Delhi) bày tỏ sự ngạc nhiên vì máy rửa bát - thiết bị phổ biến tại Mỹ và Anh hơn 30 năm qua - lại vắng bóng tại quê nhà. Bài viết của anh thu hút hơn 1,1 triệu lượt xem, chỉ ra rằng người Ấn đang bỏ qua một thiết bị giúp "sạch hơn rửa tay, không nghỉ lễ và giảm tranh cãi gia đình".
Văn hóa ẩm thực sử dụng nhiều dầu mỡ, gia vị được cho là nguyên nhân khiến máy rửa bát kém hữu dụng trong gia đình Ấn Độ. Ảnh minh họa: IndiaMart
Các chuyên gia và dữ liệu thị trường chỉ ra ba rào cản chính khiến máy rửa bát thất sủng tại quốc gia tỷ dân.
Thói quen ẩm thực và sự hoài nghi công nghệ
Ông Rajeev Singh, Giám đốc Nghiên cứu Tiêu dùng tại GfK India, cho rằng rào cản lớn nhất là văn hóa ẩm thực. Món ăn Ấn Độ thường sử dụng nhiều dầu mỡ và gia vị phức tạp như nghệ, masala. Theo Euromonitor, mỗi món ăn tại đây dùng trung bình 2–3 thìa dầu, gấp đôi mức trung bình châu Á.
Điều này khiến máy rửa bát, vốn được thiết kế cho thói quen ăn uống phương Tây đơn giản, gặp khó khăn. Khảo sát của GfK cho thấy 62% người dùng thất vọng vì vết bẩn vẫn bám lại sau khi rửa, buộc họ phải tráng hoặc cọ sơ bằng tay trước.
"Máy chỉ làm sạch khoảng 70%, phần còn lại tôi vẫn phải xử lý thủ công", bà Priya Sharma, một bà nội trợ ở Mumbai chia sẻ. Bà đã bán lỗ chiếc máy rửa bát giá 545 USD chỉ sau ba tháng vì nồi niêu vẫn dính dầu. Thực tế này khiến việc sử dụng máy bị xem là vô dụng, chỉ giảm được một nửa công sức so với kỳ vọng.
Bài toán kinh tế với người giúp việc
Tại Ấn Độ, thuê người giúp việc là một văn hóa phổ biến nhờ chi phí nhân công thấp. Một hộ gia đình ở Mumbai hay Delhi có thể thuê giúp việc với mức phí khoảng 145-240 USD/tháng.
Dù con số này cao hơn chi phí vận hành điện nước của máy (6-10 USD/tháng), nhưng người giúp việc đem lại giá trị "trọn gói": họ không chỉ rửa bát mà còn lau dọn nhà cửa, nấu ăn và linh hoạt xử lý mọi loại xoong nồi cháy khét mà máy móc "bó tay". Với nhiều gia đình, việc chi một khoản lớn 300-700 USD để mua máy (chưa kể rủi ro hỏng hóc) không hấp dẫn bằng việc trả lương tháng cho một người làm được mọi việc.
Rào cản hạ tầng
Không gian sống tại các đô thị lớn cũng là một trở ngại. Các căn hộ chung cư ở Ấn Độ thường có diện tích bếp khiêm tốn, trung bình chỉ 4-6 m2. Sau khi bố trí tủ lạnh, bếp gas và bồn rửa, việc tìm chỗ cho một chiếc máy rửa bát cồng kềnh là điều xa xỉ.
Ngoài ra, nguồn nước cứng và điện lưới thiếu ổn định tại nhiều khu vực cũng ảnh hưởng lớn đến tuổi thọ và hiệu quả của thiết bị. Bosch India ghi nhận khoảng 35% máy rửa bát bị người dùng bỏ không sau 6 tháng mua về vì những bất tiện này.
Ngọc Ngân (Theo Hindustan Times, Onmanorama)