Hai hôm nay, Hà Nội không nằm trên đường đi của tâm bão Bualoi nhưng mưa lớn liên tục. Các đợt mưa chỉ cách nhau khoảng 15-30 phút làm phát sinh 82 điểm ngập, giao thông hỗn loạn.
Số liệu quan trắc của Công ty Thoát nước Hà Nội cho thấy từ 7h đến 13h hôm nay, phường Ô Chợ Dừa mưa gần 320 mm, Vĩnh Thanh 310 mm, Hai Bà Trưng gần 200 mm, Tây Hồ 190 mm, Thanh Xuân 165 mm, Văn Miếu, Từ Liêm khoảng 150 mm.
Hội tụ ở độ cao 5.000 m chạy dọc từ Thanh Hóa lên Cao Bằng (bóng màu xanh tím vàng). Ảnh: Cục Khí tượng Thủy văn
TS Trương Bá Kiên, Phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khí tượng khí hậu, Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu, cho rằng có ba nguyên nhân dẫn tới mưa lớn liên tục ở Thủ đô.
Thứ nhất, hoàn lưu còn sót lại của hai cơn bão Ragasa và gần nhất là Bualoi làm cho đồng bằng Bắc Bộ, trong đó có Hà Nội rất giàu ẩm, không khí bất ổn định. Thứ hai, sự mở rộng và lấn sâu về phía đông và nam của áp cao cận nhiệt đới (vùng khí áp cao, khô, ổn định ở vĩ độ 23-25 độ) đã gia tăng tác động đến thời tiết khu vực.
"Dưới ảnh hưởng đó, hình thành một dải gió đông đến đông nam, thổi từ ngoài biển (vịnh Bắc Bộ) vào đất liền, mang theo hơi ẩm và tác động trực tiếp đến điều kiện khí tượng tại nhiều vùng", TS Kiên nói.
Thứ ba, ở độ cao 5.000 m có sự hội tụ mạnh của đới gió tây nam từ phía nam lên kết hợp với gió đông thành một dải thẳng từ Hưng Yên - Hà Nội - Thái Nguyên tới Cao Bằng, độ rộng khoảng 200-300 km.
"Lần này ngẫu nhiên hai yếu tố trên lại tạo hội tụ đúng khu vực Hà Nội, cùng một thời điểm dẫn đến mưa cả ngày không ngớt", TS Kiên nói, thêm rằng ở Trung Quốc tồn tại áp cao án ngữ khiến cho dải hội tụ không thể di chuyển.
Xe chết máy trên phố Hà Nội ngày 30/9. Ảnh: Văn Chiểu
PGS.TS Nguyễn Minh Trường, Phó chủ nhiệm Khoa Khí tượng Thủy văn và Hải dương học (Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội), phân tích bão Bualoi di chuyển sang Lào đã nhập với một vùng áp thấp làm khối ẩm bị giữ lại, gây mưa kéo dài, mưa to trên phạm vi rộng, từ biên giới ảnh hưởng tới cả đồng bằng, miền núi và ven biển Việt Nam.
"Trong khi đó khối không khí lạnh yếu đang từ phương bắc di chuyển xuống phía nam tương tác với rìa đông, đông nam của vùng áp thấp gây hội tụ gió và ẩm trên diện rộng. Hệ quả là mưa lớn khắp Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ", PGS Trường nói.
Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia, cũng cho rằng hoàn lưu bão Bualoi mặc dù suy yếu ở Lào vẫn gây mưa lớn ở miền Bắc, Bắc Trung Bộ. Từ lượng mưa những ngày qua, độ ẩm đất ở vùng núi, trung du Bắc Bộ đã bão hòa, nguy cơ sạt lở đất ở sườn dốc rất cao.
Trong 3-6 giờ tới, các tỉnh Cao Bằng, Thái Nguyên và Phú Thọ mưa 30-70 mm, có nơi trên 120 mm; các tỉnh khác thuộc Bắc Bộ 20-50 mm, có nơi trên 80 mm; Nghệ An 5-15 mm, có nơi trên 40 mm.
Các chuyên gia cho rằng hết đêm nay khả năng thiết lập lại vùng hội tụ là thấp nên ngày mai chỉ còn mưa gián đoạn. Tuy nhiên, do mưa tích lũy hai ngày nay lớn nên Lào Cai, Phú Thọ, Tuyên Quang, Cao Bằng tiếp tục đối diện nguy cơ sạt lở đất, lũ quét ở mức cao nhất (cấp 3); Thái Nguyên, Thanh Hóa cấp hai.
Người Hà Nội phải vượt cả biển nước mênh mông để đi làm sáng nay. Video: Nhóm phóng viên
Gia Chính