"Tính đến sáng 4/12, biên phòng đã thông quan cho 30 xe tải với trọng tải hơn 7,5 tấn qua cửa khẩu Uhryniv ở phía Ukraine", cơ quan biên phòng Ukraine thông báo trên Telegram hôm nay, nhắc đến cửa khẩu Uhryniv - Dolhobychuv với Ba Lan. Các xe đều không chở theo hàng hóa.
Uhryniv - Dolhobyczow thường chỉ mở cửa cho xe khách và xe buýt. Bộ trưởng tái thiết Ukraine Oleksandr Kubrakov ngày 3/12 cho biết với sự hỗ trợ từ Ủy ban châu Âu, Ukraine và Ba Lan nhất trí mở một làn dành cho xe tải trống trọng tải 7,5 tấn từ 1h (7h giờ Hà Nội) ngày 4/12.
Giới chức Ukraine kỳ vọng động thái sẽ giúp khơi thông phần nào tình trạng ùn tắc ở biên giới với Ba Lan suốt gần một tháng qua, sau khi các tài xế Ba Lan dùng xe tải chặn 4 cửa khẩu giữa hai nước.
Xe tải Ukraine bị chặn lại gần một cửa khẩu ở làng Korczowa, Ba Lan ngày 19/11. Ảnh: Reuters
Các tài xế xe tải Ba Lan chặn các cửa khẩu biên giới với Ukraine từ hôm 6/11, để phản đối Liên minh châu Âu (EU) cho phép đồng nghiệp Ukraine không cần xin giấy phép để qua biên giới. Họ cho rằng động thái miễn trừ của EU đã gây tổn hại hoạt động kinh doanh của mình. EU quyết định cấp ưu tiên này như động thái hỗ trợ kinh tế Ukraine, sau khi nước này xảy ra xung đột với Nga tháng 2/2022.
Mối quan tâm lớn khác của các tài xế Ba Lan là thủ tục khi họ trở về Ba Lan từ Ukraine. Kiev đã tạo ra một hệ thống xếp hàng điện tử, xe tải muốn vào lại Ba Lan phải đăng ký. Người biểu tình phàn nàn vì thời gian chờ đợi để thông quan những chiếc xe tải là khoảng 11-12 ngày, dù nó không chở hàng hóa. Họ yêu cầu rằng những chiếc xe tải trống được miễn chờ trong hệ thống xếp hàng điện tử.
Biên giới hai bên ùn tắc trong nhiều tuần. Nhiều hàng dài xe tải hình thành, tài xế phải ở lại trong phương tiện giữa thời tiết lạnh giá. Kiev ngày 1/12 cho biết khoảng 2.100 xe tải muốn nhập cảnh Ukraine đang mắc kẹt bên phía Ba Lan. Thanh sát viên về nhân quyền của Kiev Dmytro Lubinets mô tả tình hình là thảm khốc và Ukraine đã chuẩn bị phương án sơ tán các tài xế ở nước láng giềng.
Ukraine tuần trước nhất trí với Ba Lan về một số giải pháp có thể hạ nhiệt căng thẳng, nhưng yêu cầu từ các tài xế Ba Lan vẫn chưa được thảo luận. "Mở cửa khẩu Uhryniv là điều đầu tiên trong loạt biện pháp nhằm gỡ phong tỏa, giảm xếp hàng và tăng hiệu suất tại biên giới", biên phòng Ukraine cho biết ngày 3/12.
Cuộc biểu tình chặn xe ở biên giới Ba Lan - Ukraine là mâu thuẫn mới nhất của hai nước láng giềng. Giới chức Ukraine hôm 23/11 nói họ đã tổn thất khoảng 436 triệu USD. Hai bên trước đó leo thang căng thẳng về vấn đề ngũ cốc giá rẻ Ukraine ảnh hưởng tới thị trường nội địa Ba Lan cùng một số nước châu Âu. Lãnh đạo Ba Lan - Ukraine gần đây cũng có phát ngôn chỉ trích đối phương.
Vị trí Ba Lan và Ukraine. Đồ họa: FT
Như Tâm (Theo Reuters, TVP)