Wen-Hsing Huang là một kỹ sư phát triển phần mềm đến từ Đài Loan và đang làm việc tại trụ sở tập đoàn Amazon ở Seattle, Mỹ. Công việc này từng là "giấc mơ thành sự thật" đối với Huang bởi anh từ lâu đã nuôi hy vọng được sống và phát triển sự nghiệp tại Mỹ.
"Năm 18 tuổi, tôi mong muốn kiếm được 200.000 USD một năm khi tốt nghiệp và làm việc cho các công ty công nghệ lớn", Huang kể.
Kế hoạch ban đầu của anh là đến Mỹ bằng visa F-1, học tập và làm việc theo chương trình Đào tạo Thực hành Tùy chọn (OPT), vốn cho phép sinh viên quốc tế làm việc tại Mỹ trong một năm sau tốt nghiệp, hoặc tối đa ba năm nếu theo ngành STEM. Đây là con đường phổ biến để sinh viên quốc tế bắt đầu sự nghiệp tại Mỹ.
Wen-Hsing Huang, 25 tuổi, kỹ sư công nghệ đến từ Đài Loan đang làm việc cho tập đoàn Amazon tại Mỹ. Ảnh: Business Insider
"Tôi đặt kế hoạch gia nhập một công ty có thể nộp đơn xin thẻ xanh cho tôi, làm việc toàn thời gian trong 5 năm, trở thành kỹ sư phần mềm cấp cao, sau đó theo đuổi ước mơ khởi nghiệp bởi khi ấy, tôi sẽ có vị thế tài chính tốt hơn và không cần lo lắng về visa nữa. Tôi sẽ làm việc thêm 10 đến 20 năm, đạt mục tiêu Độc lập Tài chính, Nghỉ hưu Sớm (FIRE) và 'về vườn' ở tuổi 40", anh nói.
Để thực hiện ước mơ này, Huang học tập rất chăm chỉ tại trường đại học ở Đài Loan, tốt nghiệp với thành tích xuất sắc nhất khóa. "Tiếng Anh của tôi không tốt lắm nhưng tôi đã nỗ lực để giành được một suất vào chương trình thạc sĩ khoa học máy tính thuộc Đại học Illinois Urbana-Champaign", anh kể.
Anh đến Mỹ theo diện visa sinh viên F-1 vào năm 2022, thời điểm các công ty công nghệ như Meta, Twitter, nay là X, đang cắt giảm nhân sự quy mô lớn. Công cuộc tìm kỳ thực tập hè vô cùng khó khăn. Đây là con đường phổ biến giúp sinh viên như anh tìm công việc toàn thời gian, nhưng Huang không nhận được bất cứ lời mời nào.
Huang đã vay bố mẹ 100.000 USD để đến Mỹ học dù gia đình anh không giàu có. "Nếu tôi không thể tìm việc làm sau khi tốt nghiệp, tôi sẽ phải rời đi trong vòng 60 ngày, với khoản nợ 100.000 USD", anh cho hay. "Tôi dồn toàn bộ thời gian tìm việc. Tôi luyện tập nhuần nhuyễn bài giới thiệu bản thân, tham dự mọi hội chợ việc làm, trau dồi kỹ năng lập trình và sơ yếu lý lịch, đồng thời nộp đơn vào bất kỳ vị trí tuyển dụng nào mà tôi tìm thấy".
Theo Huang, thời gian đó "thực sự khó khăn về mặt tinh thần" đối với anh, nhưng nó đã mang tới những trải nghiệm giúp anh nhận ra điều gì có thể và không thể kiểm soát trong cuộc sống.
Sau khi tốt nghiệp Đại học Illinois Urbana-Champaign, Huang cuối cùng tìm được việc làm tại ASM, công ty bán dẫn ở Arizona. 6 tháng sau, vào tháng 9/2024, anh gia nhập Amazon và làm việc tại tập đoàn công nghệ này từ đó đến nay.
Trong suốt ba năm qua, Huang bị ám ảnh bởi việc phải ở lại Mỹ và luôn cân nhắc mọi quyết định quan trọng của mình thông qua những câu hỏi như "liệu điều này có ảnh hưởng đến tình trạng visa không?" thay vì "đây có phải thứ mình thực sự muốn làm không?".
"Tôi không thể thử nghiệm các ý tưởng kinh doanh, không dám chấp nhận rủi ro khởi nghiệp hay thậm chí đi du lịch nước ngoài mà không phải lo lắng về việc có được nhập cảnh vào Mỹ trở lại hay không", anh kể.
Điều đó thúc đẩy anh nỗ lực xin visa H1B, loại thị thực không định cư thường được các công ty công nghệ Mỹ dùng để tuyển dụng lao động nước ngoài trình độ cao làm việc, cho phép đương đơn ở lại Mỹ trong khoảng thời gian nhất định, tối đa là 6 năm.
Mỗi năm, Mỹ cấp 65.000 visa H1B thông thường và thêm 20.000 visa dành cho người có bằng thạc sĩ trở lên, trong khi có hàng trăm nghìn đơn đăng ký. Do đó, quy trình bốc thăm ngẫu nhiên được áp dụng để lựa chọn những người nộp đơn.
"Tôi muốn có thẻ xanh và rất sợ mình không thể ở lại Mỹ. Bước ngoặt đến vào tháng 4, khi truyền thông tràn ngập tin tức về việc sinh viên F-1 bị trục xuất", Huang kể. "Tôi không trúng bốc thăm visa H-1B lần thứ hai và cảm thấy vô cùng bất an".
Tuy nhiên, theo thời gian, anh bắt đầu đặt câu hỏi liệu bản thân có muốn sự nghiệp bị định đoạt bởi một tấm visa hay không. "Tôi nhận ra mình có quá ít quyền kiểm soát đối với những yếu tố bên ngoài như nền kinh tế, sóng sa thải hay những chính sách visa tại Mỹ. Thứ duy nhất tôi kiểm soát được là phản ứng của mình", anh nói.
Huang khi đó lên kế hoạch du lịch Nhật Bản và bất chấp những tin tức tiêu cực trên truyền thông, anh vẫn lên đường vì nhận ra mình không còn quan tâm đến việc có được ở lại Mỹ hay không nữa.
"Tôi vẫn còn một cơ hội nộp đơn xin visa H-1B vào năm tới trước khi chương trình OPT hết hạn, nhưng tôi đã chấp nhận việc mình có thể phải rời đi", anh cho biết.
Tổng thống Donald Trump cuối tuần trước thông báo Mỹ từ 21/9 áp thêm phí 100.000 USD với đơn xin cấp visa H-1B. Động thái này làm dấy lên làn sóng lo ngại cho các nhân sự nước ngoài đang làm việc tại Mỹ và giáng đòn mạnh vào ngành công nghệ vốn phụ thuộc nhiều vào lao động từ Ấn Độ, Trung Quốc.
Người biểu tình phản đối sóng sa thải nhân sự trước trụ sở Amazon ở Seattle, bang Washington, hồi tháng 5/2023. Ảnh: AFP
Nhưng với Huang, vì đã xác định rõ ràng được tư tưởng, anh cho hay bản thân không cảm thấy quá áp lực với chính sách mới nhất về visa H1B mà chính quyền Mỹ ban hành.
"Những kinh nghiệm của tôi đã giúp tôi trở nên kiên cường, mang lại cho tôi tâm lý trưởng thành hơn để vượt qua mọi thách thức", anh nhấn mạnh.
Theo Huang, "giấc mơ Mỹ giờ đây không còn là ở lại Mỹ nữa mà thay vào đó, bạn cần sử dụng kỹ năng, mạng lưới quan hệ và tiền tiết kiệm tích lũy được trên đất nước này để xây dựng một cuộc sống mà bạn không bị chi phối bởi visa, sóng sa thải hay chính trị".
Vỡ mộng về giấc mơ Mỹ và kế hoạch lương 200.000 USD, Huang đã điều chỉnh kế hoạch cuộc đời mình. "Tôi không muốn hy sinh tuổi đôi mươi để cố gắng đạt được giấc mơ Mỹ đầy bất ổn và ảo tưởng này nữa", Huang quả quyết.
Anh dự định tiếp tục làm việc tại Amazon thêm một thời gian nữa, tiết kiệm tiền rồi quay về Đài Loan để khởi nghiệp, thay vì tìm mọi cách theo đuổi visa H1B hay tấm thẻ xanh. "Với tôi, điều đó có nghĩa là trở về quê nhà, xây dựng sự nghiệp riêng và tận hưởng cuộc sống tự do", anh nói.
Huang tin rằng với Internet, ranh giới quốc gia không còn quá quan trọng. Anh có thể đăng ký thành lập công ty tại Mỹ, phục vụ khách hàng toàn cầu và kiếm được thu nhập như ở mức Mỹ trong khi tận hưởng chi phí sinh hoạt thấp hơn và hệ thống chăm sóc sức khỏe tốt hơn tại Đài Loan.
Dù trải qua nhiều khó khăn, đôi lúc tuyệt vọng, Huang khẳng định anh vẫn biết ơn vì quãng thời gian sống tại Mỹ.
"Tôi đến Mỹ với lòng ngưỡng mộ sâu sắc dành cho một đất nước luôn thu hút những người mạo hiểm đi tìm tự do, cơ hội và tôi tin rằng tinh thần Mỹ vẫn tồn tại", Huang nói, song thêm rằng việc rời đi đã giúp anh có thể đưa ra quyết định dựa trên điều anh mong muốn, không phải điều mà tấm visa Mỹ cho phép.
"Đối với tôi, rời khỏi Mỹ không phải một thất bại. Đó là lựa chọn tự do", anh khẳng định.
Vũ Hoàng (Theo Business Insider, AFP, Reuters)