Bệnh nhân đến Trung tâm Huyết học và Truyền máu, Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng nhiều nốt sẩn nhỏ, gồ trên da. Một số nốt đã hoại tử nhẹ, đóng vảy đen, để lại sẹo thâm.
Trước đó, ông điều trị ở nhiều nơi, thậm chí cả nước ngoài, với các chẩn đoán như viêm da không đặc hiệu hay nhiễm ký sinh trùng giun đũa chó. Mặc dù đã dùng nhiều phương pháp như thuốc bôi corticoid, uống retinol, chiếu tia UV nhưng tình trạng bệnh không cải thiện.
Tại Bệnh viện Bạch Mai, các bác sĩ xác định bệnh lý của ông là sẩn dạng lympho – một rối loạn tăng sinh lympho mạn tính hiếm gặp. PGS.TS Nguyễn Tuấn Tùng, Phó Giám đốc Bệnh viện, cho biết đây là trường hợp điển hình cho thấy những bệnh lý da tưởng chừng lành tính nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ ác tính về mô bệnh học. Việc chẩn đoán chính xác đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên khoa Da liễu, Huyết học, Giải phẫu bệnh và Miễn dịch.
Sẩn dạng lympho là bệnh rất hiếm, tỷ lệ mắc chỉ khoảng 1,2 - 1,9 ca trên một triệu dân, thường gặp ở người trung niên trên 50 tuổi. Bệnh biểu hiện bằng các sẩn hoại tử tái phát, tự lành nhưng có thể tiến triển thành u lympho ác tính ở 10-20% trường hợp.
Điểm đặc biệt của bệnh là sự đối lập giữa biểu hiện bên ngoài và bản chất mô học. Bề ngoài, bệnh nhân chỉ có vài nốt sẩn ngứa nhẹ, tự lành rồi để lại sẹo. Tuy nhiên, kết quả sinh thiết da và nhuộm hóa mô miễn dịch lại cho thấy các tế bào lympho bất thường, dương tính CD30, thậm chí có cả tế bào dạng Reed-Sternberg – một đặc trưng thường thấy trong u lympho Hodgkin.
"Trường hợp của bệnh nhân này, tổn thương được phân loại là sẩn dạng lympho type A, nghĩa là có thâm nhiễm lympho bất thường sâu nhưng không xâm lấn tủy hay các cơ quan khác", PGS Tùng giải thích.
Về điều trị, bác sĩ Tùng cho hay ban đầu có thể chỉ dùng corticoid tại chỗ, retinol hoặc chỉ cần theo dõi. Tuy nhiên, khi bệnh tái phát lan rộng, gây mất thẩm mỹ hoặc có nguy cơ ác tính, bệnh nhân sẽ được chỉ định thuốc ức chế miễn dịch liều thấp như Methotrexate.
Bệnh nhân hiện đáp ứng tốt sau 4 tháng điều trị Methotrexate, các tổn thương cũ dần lành, không xuất hiện sẩn mới. Dù vậy, ông vẫn cần được theo dõi sát vì bệnh có thể tái phát khi ngừng thuốc.
Các bác sĩ khuyến cáo không nên xem nhẹ các tổn thương da kéo dài. Nếu da xuất hiện các nốt sẩn, mảng đỏ, đóng vảy hay thâm lại không rõ nguyên nhân và tồn tại hơn 3 tháng, cần đi khám chuyên khoa. Tránh tự ý dùng thuốc bôi kéo dài, đặc biệt là các loại chứa corticoid, vì có thể che lấp triệu chứng.
Lê Nga