Căn cứ điểm a khoản 1 Điều 260 Bộ luật Hình sự 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017), người nào tham gia giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ mà làm chết người sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ.
Đối với tội này, khung hình phạt thấp nhất là bị phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 100 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 1 năm đến 5 năm; khung hình phạt cao nhất là bị phạt tù từ 7 năm đến 15 năm.
Như vậy, yếu tố bắt buộc của tội danh này là "người phạm tội vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ". Do đó, người lái xe thực hiện đúng quy định về an toàn giao thông đường bộ mà không may xảy ra tai nạn làm chết người (lỗi do nạn nhân) thì không phải chịu trách nhiệm hình sự (không có tội).
Nếu người tham gia giao thông cố tình tông nạn nhân với mong muốn để họ chết; hoặc không chủ ý gây ra tai nạn nhưng sau khi gây ra tai nạn lại cố tình tông cho nạn nhân chết sẽ bị truy cứu về tội Giết người, theo Điều 123 Bộ luật Hình sự năm 2015.
Ví dụ: Tài xế gây tai nạn giao thông, sau đó vì lo sợ phải tốn chi phí chữa trị cho nạn nhân nên quyết định tông chết nạn nhân. Trong trường hợp này, dù nạn nhân không bị chết thì tài xế cũng bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo điểm q khoản 1 Điều 123 Bộ luật Hình sự năm 2015 về hành vi giết người vì động cơ đê hèn, khung hình phạt là bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình.
Luật sư Phạm Thanh Hữu
Đoàn luật sư TP HCM