Đại sứ Trung Quốc tại Liên Hợp Quốc Phó Thông (Fu Cong) ngày 21/11 gửi thư lên Tổng thư ký Antonio Guterres, cáo buộc Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi đã "vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế" và các chuẩn mực ngoại giao khi bà nói rằng nếu đảo Đài Loan bị tấn công, Tokyo có thể có phản ứng bằng biện pháp quân sự.
"Nếu Nhật Bản dám can thiệp vũ trang vào tình hình eo biển Đài Loan, đó sẽ là hành động xâm lược. Trung Quốc sẽ kiên quyết thực hiện quyền tự vệ theo Hiến chương LHQ và luật pháp quốc tế, đồng thời bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của mình", ông Phó viết.
Đại sứ Trung Quốc còn yêu cầu Nhật Bản "ngừng khiêu khích, vượt lằn ranh", đồng thời phải rút lại những phát biểu mà ông cho là "công khai thách thức lợi ích cốt lõi của Trung Quốc".
Phái đoàn Trung Quốc tại LHQ yêu cầu lưu hành bức thư như "tài liệu chính thức của Đại Hội đồng" cho toàn thể các nước thành viên LHQ.
Đại sứ Trung Quốc tại Liên Hợp Quốc Phó Thông ở New York hôm 3/2. Ảnh: AFP
Nhật Bản chưa phản hồi về động thái của Trung Quốc. Theo Reuters, đây là lời chỉ trích quyết liệt nhất từ trước đến nay của một quan chức cấp cao Trung Quốc nhắm vào Thủ tướng Takaichi.
Thủ tướng Nhật Bản hôm 7/11 phát biểu rằng trong kịch bản xảy ra cuộc tấn công nhằm vào đảo Đài Loan, Tokyo có thể triển khai lực lượng phòng vệ của nước này, nếu cuộc xung đột đặt ra mối đe dọa hiện hữu đối với Nhật Bản. Đảo Đài Loan cách hòn đảo gần nhất của Nhật Bản 100 km.
Trung Quốc phản ứng gay gắt trước tuyên bố trên và triệu đại sứ Nhật Bản để bày tỏ phản đối. Bắc Kinh cũng khuyến cáo người dân tránh tới Nhật Bản, đề nghị sinh viên cân nhắc việc học tại đây, viện dẫn những rủi ro về an toàn.
Lãnh đạo Vụ châu Á và châu Đại dương thuộc Bộ Ngoại giao Nhật Bản Masaaki Kanai hôm 18/11 gặp người đồng cấp Trung Quốc Liu Jinsong tại Bắc Kinh để tìm cách "xoa dịu căng thẳng", nhưng tình hình dường như chưa hạ nhiệt.
Trung Quốc luôn xem đảo Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời và sẵn sàng sử dụng mọi biện pháp để thống nhất. Lãnh đạo Trung Quốc cũng nhiều lần khẳng định không loại trừ biện pháp sử dụng vũ lực để thu hồi hòn đảo, dù chủ trương chung vẫn là đối thoại và thống nhất trong hòa bình.
Ngọc Ánh (Theo Reuters)