Tiếng chiếc vỏ lãi (xuồng máy) xé nước vang lên, rẽ đôi dòng kênh màu nâu sẫm của đất và lá tràm. Hai bên, những thân tràm trắng đan xen, vươn thẳng tắp lên nền trời. Không khí mát rượi, mang theo mùi ẩm của đất, mùi hăng hắc của lá và mùi ngọt thoảng của hoa tràm.
Hành trình khám phá rừng tràm U Minh Hạ diện tích khoảng 35.000 ha, trong đó hơn 8.000 ha được công nhận Vườn quốc gia U Minh Hạ, cách trung tâm thành phố Cà Mau khoảng 40 km, không đơn thuần là một chuyến du ngoạn. Nơi đây có hệ sinh thái rừng tràm dưới lớp than bùn, 6 tháng ngập nước, 6 tháng khô hạn. Khu vực này là nơi sinh sống của nhiều loài động vật như nai, heo rừng, khỉ, chồn trăn, rắn, rùa, trúc (tê tê)... và có 60 loài cá nước ngọt, nước lợ trú ngụ.
Nhiều khu du lịch sinh thái tại đây đang xây dựng một hải trình mới, đưa du khách đi từ trải nghiệm thiên nhiên đến ngược dòng ký ức.
Tại điểm du lịch sinh thái Cà Mau Eco (xã Trần Hợi, huyện Trần Văn Thời), một "ngôi làng kháng chiến" gồm nhiều nhà sàn được phục dựng giữa rừng tràm. Đây là mô hình làng rừng Vồ Dơi ra đời cách đây hơn một năm, tái hiện không gian sinh hoạt, chiến đấu của quân và dân trong những năm chống Mỹ.
Đi trên con đường lót bằng những thân tràm, du khách có thể ghé vào những căn nhà sàn mái lá, rộng khoảng 20 m². Bên trong là những vật dụng đơn sơ: chiếc giường tre, bếp cà ràng ám khói, hầm bí mật. Có căn chòi dành cho việc vót chông, căn khác là lò rèn vũ khí, hay lớp học bình dân...
Chị Ngô Huỳnh Trang, giám đốc khu du lịch, cho biết đã gặp gỡ nhiều nhân chứng lịch sử để thu thập tư liệu và hiện vật. "Tôi muốn du khách đến đây không chỉ để ngắm cảnh, mà còn có thể chạm vào quá khứ, hiểu được sự hy sinh của thế hệ đi trước", chị Trang nói.
Anh Châu Hồng Nhi, một du khách từ thành phố Cà Mau, lặng người khi bước vào một căn chòi. "Qua những gì được tái hiện, tôi hình dung rõ hơn sự gian khó mà cha ông đã trải qua. Rừng đã che chở họ trong chiến tranh, và nay vẫn nuôi sống con người bằng sản vật", anh Nhi chia sẻ.
Mô hình này không chỉ thu hút người lớn mà còn hấp dẫn các gia đình có con nhỏ, như một cách giáo dục trực quan về lịch sử và lòng yêu nước.
Du khách trải nghiệm bơi xuồng gỗ. Ảnh: Chúc Ly
Rời không gian lịch sử, du khách lại tiếp tục hành trình hòa mình vào nhịp sống của người dân bản địa tại những khu du lịch như Mười Ngọt, nơi có hơn 20 ha rừng nguyên sinh được bảo tồn.
Tại đây, trải nghiệm đặc sắc nhất là theo chân những người thợ "gác kèo ong" vào rừng lấy mật. Đây là nghề truyền thống hàng trăm năm của cư dân U Minh. Du khách sẽ được xem cách người thợ dùng khói hun để lấy những tảng mật từ tổ ong mà không làm chúng hung dữ. Thưởng thức một miếng sáp ong non ngọt, nhấm nháp ly trà chanh mật ong ngay giữa rừng là một trải nghiệm khó quên.
"Được tự tay trải nghiệm đặt trúm bắt lươn, giăng lưới bắt cá đồng mới thấy công việc của người nông dân không hề đơn giản, đòi hỏi sự kiên nhẫn và am hiểu tự nhiên", chị Nguyễn Thị Tú Trinh, du khách đến từ TP HCM, nói.
Còn chị Cao Thúy Huyền cho biết rất bất ngờ khi được trải nghiệm các hoạt động gần gũi với thiên nhiên, tránh xa khói bụi thành phố. "Nếp sống của con người vùng đất U Minh Hạ cũng là một nét đặc trưng cần được giữ gìn và giới thiệu đến con cháu sau này", chị Huyền nói.
Sau một buổi len lỏi trong rừng, thành quả là những món ăn dân dã được chế biến tại chỗ: cá lóc nướng trui thơm lừng, lươn um lá nhàu đậm vị, canh chua cá rô đồng nấu với bông súng... Tất cả nguyên liệu đều được lấy từ chính khu rừng, mang hương vị tươi ngon nguyên bản.
Sự kết hợp giữa du lịch sinh thái và trải nghiệm văn hóa - lịch sử đang tạo ra một hướng đi mới cho U Minh Hạ. Thay vì những chuyến đi "cưỡi ngựa xem hoa", du khách giờ đây có cơ hội sống chậm lại, kết nối sâu hơn với vùng đất và con người nơi tận cùng Tổ quốc.
Chúc Ly