Tôi là con gái út trong một gia đình ở miền Trung. Những năm 80, nhà tôi nghèo lắm, nghèo xơ nghèo xác. Cái chái bếp được lợp bằng cỏ tranh chỉ được hai cái nồi. Một nồi to, chứa đầy sắn ủ nấu cùng gạo và một nồi to canh rau nấu với cá mụn hoặc tép. Đó là món xa xỉ mà anh chị tôi đánh bắt được ở sông hồ gần nhà.
Đến bữa ăn, chúng tôi ngồi xúm xít bên bếp. Mỗi người cầm sẵn cái tô chờ đợi mạ tôi trộn đều nồi sắn ủ có dính lấm tấm những hạt cơm rồi chia đều cho mỗi người. Những hạt cơm dính ở đáy nồi mạ vét hết cho vào bát tôi. Cả nhà ai cũng nhìn tôi trìu mến vừa gắp cho tôi những con cá, con tép to nhất và giục "Ăn cho mau lớn". Riêng mạ, mạ không nói gì, lúi húi làm việc và nói "Bây ăn đi, mạ xong việc ăn sau".
Bếp củi đơn sơ gắn liền với tuổi thơ nghèo khó.
Bữa ăn nào cũng vậy, chỉ mấy phút là mọi người đã ăn xong, chỉ còn mình tôi ăn hết sắn rồi thưởng thức những hạt cơm dẻo bùi. Lúc này, mạ mới ngồi sát lại và lấy phần cơm của mình san vào bát tôi rồi ra hiệu cho tôi im lặng mà ăn.
Có hôm mạ mới bưng bát cơm, thấy người ăn xin bước vào và chỉ nhìn bát cơm. Mạ lấy lá chuối gói luôn phần cơm của mạ cho họ. Không để tôi băn khoăn mạ đã vuốt tóc tôi nói "Mạ nhịn ăn một bữa không sao đâu con, loay hoay chút chiều mạ ăn. Còn người ta không có gì để ăn, biết đâu cả mấy ngày nhịn đói rồi, tội nghiệp lắm!".
Một góc tủ bếp, đồ đựng chén cũ kỹ của mạ.
Mỗi lúc các anh chị bắt được nhiều tôm cá, mạ tôi đổi lấy thịt về nấu cháo cho cả nhà. Khi thịt và hành bốc mùi thơm cả tôi và anh chị quây quần bên bếp hít hít, chỉ trỏ và chờ đợi. Mạ tôi nhiều lần phải quát lên: "Tụi bây đi chơi đi, khi mô nấu xong tao kêu về ăn, đứng chi đây chật chội, coi chừng bị lốt".
Nấu nướng xong, mạ múc và phát đều mỗi người một tô. Chúng tôi thường đơm thêm cho mạ hoặc nói mạ múc phần mạ nhiều hơn thì mạ nói: "Bây đừng lo cho mạ, mạ múc mạ nhiều đó". Tôi rất sung sướng khi nhìn tô cháo thịt khói bốc ngun ngút, thơm ngậy mùi mỡ heo và khoan khoái tận hưởng cảm giác húp từng ngụm cháo đậm đà, thưởng thức miếng thịt ngon ngọt, béo béo, thật không gì đã hơn.
Càng ăn tô cháo càng vơi tôi phát hiện ra đáy tô của tôi càng nhiều thịt nạc. Tôi nhìn sang tô cháo của mạ đang ăn, chỉ có miếng thịt mỡ nổi lên trên mặt. Mạ cứ đẩy sang một bên miệng tô để dành ăn sau và ngụ ý để chúng tôi biết rằng cháo mạ cũng có thịt. Tôi ngạc nhiên chưa kịp hỏi thì mạ đã nói: "Mạ sắp già rồi, có ăn cũng không lớn. Con còn nhỏ phải ăn đủ chất mới cao lớn được, hiểu chưa". Tôi chỉ gật đầu.
Tôi nhớ những ngày mưa bão, chái bếp mưa dột cứ lách tách rơi trên đầu, củi lửa ướt nhem, khói bay mù mịt. Mạ lúc nào cũng nước mắt ướt nhòa nước mưa nhưng môi vẫn tươi cười: "Tụi bây nghỉ đi, chờ cơm chín mạ gọi ăn nha".
Giờ đây căn bếp không còn mưa dột, nấu ga cũng không có khói nhưng mạ cũng không thể nấu bếp ga. Thỉnh thoảng mạ nhen bếp củi ở cái chái sau nhà nấu nước và mắt đăm chiêu nhớ về ngày xưa. Tuy không nấu ở bếp nhưng bếp rất quan trọng đối với mạ. Mạ luôn ước mong có bếp rộng rãi hơn, to hơn để mạ có thể gom và đựng nhiều áo quần, sách vở cũ tặng cho các trẻ em nghèo.
Căn bếp của mạ dù đã khá hơn xưa nhưng vẫn còn thiếu thốn nhiều thứ.
Mặc dù đất quê rộng rãi, muốn xây một căn bếp to, có góc riêng cho mạ để đồ từ thiện nhưng do hoàn cảnh còn nhiều khó khăn. Căn nhà chưa có cửa, chưa sơn chưa sửa nên căn bếp nhà tôi vẫn chật chội.
Tôi mong ước một ngày gần nhất căn bếp của tôi đủ rộng, đủ sạch sẽ thoáng đãng. Căn bếp có góc riêng dành cho mạ và đủ chỗ để cả gia đình có thể để một bàn ăn. Ắt hẳn lúc đó, mạ tôi sẽ vui lắm và nhất định tôi và cả gia đình cũng sẽ rất vui.
Điều tuyệt vời ấy không biết bao giờ sẽ thành hiện thực nhưng tôi tin chúng tôi sẽ gặp điều tuyệt vời ấy trong một ngày gần nhất. Chúng tôi sẽ chờ đợi và xây đắp căn bếp của yêu thương.
Mai Thị Ánh Linh
Cuộc thi "Bếp nhà trong mơ - The Home Make-over" do thương hiệu Đá Vicostone phối hợp cùng VnExpress tổ chức (từ 16/5 đến 14/8) là nơi để độc giả chia sẻ thông điệp yêu thương với những người thân yêu, từng câu chuyện bên căn bếp, mỗi bữa cơm sum họp quây quần. Cuộc thi cũng là nơi giúp độc giả có thể tìm cơ hội thay đổi, làm mới căn bếp gia đình.
Bài dự thi được thể hiện dưới dạng text từ 300 đến 1.000 từ, bằng tiếng Việt, có dấu, font Unicode, kèm ít nhất 2 hình ảnh tự chụp hoặc bài ảnh (tối đa 12 ảnh) hay một video thể hiện chi tiết hiện trạng không gian bếp của mình có thời lượng không quá 3 phút, định dạng flv hoặc mp4, tiêu đề phản ánh nội dung câu chuyện.
Gửi bài dự thi tại đây.