Điểm uy tín của công dân Trung Quốc hiển thị trên một ứng dụng điện thoại di động. Ảnh: SCMP.
"Chúng ta sẽ thúc đẩy việc thành lập một hệ thống chấm điểm tín dụng xã hội trong lĩnh vực quản lý nhân sự, dành cho công ty và các cá nhân", một lãnh đạo thuộc cơ quan tổ chức cán bộ của tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc, tuyên bố trong một cuộc họp với cơ quan phúc lợi xã hội và doanh nghiệp hoạt động ở thành phố Ninh Ba trực thuộc tỉnh. "Nếu một lao động thường xuyên nghỉ việc thì điểm tín dụng công dân của anh ta sẽ có vấn đề".
Tỉnh miền đông Chiết Giang đang cân nhắc kế hoạch dùng hệ thống chấm điểm uy tín công dân với mục đích ổn định thị trường lao động sau khi một số doanh nghiệp địa phương phàn nàn về tỉ lệ người lao động nghỉ việc cao và họ không tìm ra biện pháp khắc phục tình trạng này.
Cơ quan phúc lợi và nhân lực thành phố Ninh Ba sẽ dựa vào "trung tâm thông minh", nơi đang lưu trữ thông tin an sinh xã hội của 10 triệu người, để phát triển hệ thống chấm điểm nói trên.
"Hệ thống dữ liệu lớn sẽ hiển thị kỹ năng nghề nghiệp, thời gian lao động của một người cũng như bệnh viện và hiệu thuốc mà người này hay lui tới", báo cáo viết và kết luận không khó để tính chính xác số lần chuyển việc của một công dân.
Kế hoạch của tỉnh Chiết Giang làm dấy lên tranh cãi trên mạng. Nhiều người cho rằng kế hoạch vi phạm luật lao động cũng như quyền tự do của mỗi cá nhân. "Các công ty đuổi việc người lao động cũng phải bị cho vào danh sách đen chứ nhỉ?", một người bình luận. Người khác cho rằng lao động thường xuyên chuyển việc là vấn đề cá nhân nhưng cũng có thể do "các công ty không biết cách giữ chân nhân tài".
Beijing News đăng bài viết phản đối kế hoạch này. "Việc thu thập thông tin cá nhân cũng cần phải giới hạn, anh không thể xâm phạm sự riêng tư của người lao động và bí mật của các công ty", tờ báo viết.
Trung Quốc dự kiến đến năm 2020 sẽ chấm điểm người dân trên toàn quốc. Trong bản kế hoạch công bố năm 2014, chính phủ Trung Quốc tuyên bố hệ thống chấm điểm sẽ tập trung hóa dữ liệu về cá nhân công dân và tổ chức doanh nghiệp. Cơ quan chức năng sẽ cấp cho mỗi công ty và tổ chức một số đăng ký riêng giống như số chứng minh thư của công dân. Các doanh nghiệp sẽ dùng con số này thay cho số đăng ký kinh doanh để đi nộp thuế và ký kết các hợp đồng thương mại.
Năm ngoái hơn 3,59 triệu doanh nghiệp Trung Quốc bị liệt vào danh sách đen. Những công ty này bị cấm bỏ thầu, tiếp cận thị trường chứng khoán để huy động vốn, tham gia đấu giá đất đai và phát hành trái phiếu doanh nghiệp, theo báo cáo hàng năm của Trung tâm Thông tin Chấm điểm Uy Tín Công cộng.
Ngoài ra, kể từ năm 2013, cơ quan tư pháp của Trung Quốc đã thu thập thông tin của những công dân chống lệnh của tòa án, như không trả nợ hoặc trốn nộp phạt theo phán quyết của tòa. Năm 2016, các cơ quan chức năng khác bắt đầu vào cuộc và phối hợp với bên tư pháp để "trừng phạt" những cá nhân có tên trong danh sách đen. Những công dân có tên trong danh sách này đã bị cấm lên 17,5 triệu chuyến bay và 5,5 triệu chuyến tàu cao tốc tính đến cuối năm 2018.
An Hồng (Theo SCMP)