Tyler Robinson, 22 tuổi, quê ở Utah, được xác định là nghi phạm trong vụ ám sát nhà hoạt động Charlie Kirk tại Đại học Utah Valley hôm 10/9. Trong quá trình truy lùng Robinson, cảnh sát đã tìm thấy khẩu súng mà nghi phạm sử dụng, cùng 4 viên đạn có khắc những thông điệp khác thường trên vỏ.
Một vỏ đạn khắc dòng chữ "Hey Fascist! Catch!" (Này tên phát xít! Bắt lấy!) theo sau là một mũi tên hướng lên, một mũi tên hướng sang phải và ba mũi tên hướng xuống. Cảnh sát ban đầu không hiểu rõ nghĩa của dòng chữ và biểu tượng này, cho rằng chúng chứa đựng thông điệp chính trị nào đó.
Tuy nhiên, các nhà phân tích chỉ ra rằng những ký hiệu mũi tên đó là dãy nút bấm để kích hoạt quả bom "Eagle 500 kg" trong trò chơi bắn súng nổi tiếng Helldivers 2.
Quả bom này thường xuyên được dùng làm meme (biểu tượng vui nhộn) trong cộng đồng người chơi Helldivers vì công dụng khoa trương khi xóa sạch đội hình kẻ thù dày đặc hoặc các mục tiêu khó khăn chỉ với một vụ nổ.
Khẩu súng trường thu được gần hiện trường vụ ám sát Charlie Kirk hôm 10/9. Ảnh: X/sentdefender
Trò chơi này thu hút lượng lớn người hâm mộ khi ra mắt năm 2024. Người chơi có thể tập hợp thành các đội tối đa 4 thành viên được gọi là Helldiver, đi khắp vũ trụ để "lan tỏa dân chủ" bằng cách chiến đấu với quái vật, robot, người ngoài hành tinh.
Harry Batchelor, nhà nghiên cứu về chủ nghĩa cực đoan hợp tác với Mạng lưới Nghiên cứu Chủ nghĩa Cực đoan và Trò chơi, cho biết hệ thống chính phủ trong Helldivers 2 được mô tả là hoạt động vì "dân chủ", nhưng bản chất là "phát xít". Arrowhead Game Studios, nhà phát triển Helldivers 2, không trả lời yêu cầu bình luận.
Don Caldwell, phụ trách Know Your Meme, trang web tổng hợp các hiện tượng trên mạng xã hội, cho hay những ký hiệu mũi tên để kích hoạt bom Eagle 500 kg còn được dùng nhiều trên mạng để thể hiện một người "sắp thực hiện hành động lớn, có tính bạo lực".
"Đó có thể là cách nghi phạm thể hiện rằng anh ta sắp làm điều gì đó liều lĩnh", Caldwell nhận xét.
Helldivers 2 có thể không phải là trò chơi duy nhất mà nghi phạm đề cập đến trong các thông điệp trên vỏ đạn. Một vỏ đạn khác khắc lời một bài dân ca nổi tiếng của Italy tên là "Bella Ciao" (Tạm biệt người đẹp). Bài hát từng gắn liền với phong trào chống phát xít thời hậu chiến ở Italy, bắt đầu nổi tiếng trở lại trên mạng xã hội trong những năm gần đây.
Tuy nhiên, "Bella Ciao" có ý nghĩa quan trọng đối với các lực lượng nổi dậy trong Far Cry 6, trò chơi điện tử lấy bối cảnh trên một hòn đảo Caribe do một nhà độc tài cai trị.
Người chơi có thể tìm thấy một chiếc USB có chứa bài hát "Bella Ciao" trong trò chơi. Chiếc USB này không phải là một món đồ bình thường, mà là một vật phẩm sưu tầm đặc biệt dán nhãn "Bella Ciao de Libertad", thể hiện chiếc USB này đại diện cho một nhóm nổi dậy tên là Libertad (Tự do) trong game, được giới thiệu là bài hát đã "truyền cảm hứng cho du kích và quân khởi nghĩa trong hơn một thế kỷ".
Dòng chữ được khắc trên một vỏ đạn khác của Robinson là câu trích dẫn "Notices bulges, OwO what's this?" (Phát hiện chỗ phồng, OwO cái gì đây), gợi nhớ tới meme về các loài động vật được nhân cách hóa phổ biến năm 2015. ("OwO" là biểu tượng cảm xúc thể hiện sự ngạc nhiên theo kiểu dễ thương.)
Vỏ đạn thứ tư khắc dòng chữ "If you read this you are gay LMAO" (Nếu đọc được điều này, bạn là gay), dường như chỉ là một câu lăng mạ thường được sử dụng trên mạng hơn là một thông điệp chính trị cụ thể.
"Tôi cho rằng nghi phạm sống trong thế giới Internet nhiều hơn là thế giới thực", chuyên gia Batchelor nhận định.
Caldwell cho rằng nghi phạm khắc những thông điệp này trên vỏ đạn vì thừa hiểu "sẽ bị phát hiện và được báo chí nhắc đến".
"Ai cũng biết meme có sức ảnh hưởng mạnh, thu hút nhiều chú ý. Ngay khi người ta đọc tin tức, họ sẽ đi tìm thông điệp mà những meme này muốn bày tỏ", Caldwell nhận xét.
Giới chuyên gia cho biết trò chơi điện tử mang tính bạo lực đang được chú ý nhiều hơn gần đây. Bộ trưởng Y tế Mỹ Robert F. Kennedy Jr. ngày 9/9 tuyên bố trò chơi điện tử bạo lực có thể là yếu tố góp phần gia tăng các vụ xả súng ở trường học.
Tuy nhiên, Alex Newhouse, nhà nghiên cứu tại Đại học Colorado tại Boulder chuyên nghiên cứu về chủ nghĩa cực đoan, cho rằng không nên đổ lỗi cho một trò chơi cụ thể. Vấn đề ở chỗ nghi phạm sử dụng ngôn ngữ mạng để thực hiện hành vi bạo lực.
"Những thông điệp mà nghi phạm khắc trên vỏ đạn rất phổ biến trên mạng, thường gặp ở những người thích đăng bài mỉa mai và cố ý thể hiện bản thân rất ngầu", Newhouse nói.
Nghi phạm Tyler Robinson. Ảnh: FBI
Robinson, nghi phạm trong vụ ám sát nhà hoạt động Kirk, bị bắt với cáo buộc giết người có tình tiết tăng nặng, nổ súng gây thương tích nghiêm trọng và cản trở công lý.
Kirk, đồng minh thân cận của Tổng thống Mỹ Donald Trump và được xem là ngôi sao trẻ tuổi của đảng Cộng hòa, bị bắn trúng cổ khi đang tranh luận với khán giả tại Đại học Utah Valley hôm 10/9. Anh đổ gục xuống sân khấu trước sự chứng kiến của khoảng 3.000 người.
Robinson không hợp tác điều tra và giới chức hiện chưa thể làm rõ động cơ vụ ám sát. Thống đốc bang Utah đang đề nghị án tử hình cho nghi phạm.
Hồng Hạnh (Theo Wired)