Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm 1/11 gây chú ý với màn đối đáp vui vẻ cùng Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae-myung khi ông tặng lãnh đạo Hàn Quốc hai chiếc điện thoại thông minh Xiaomi 15 Ultra.
Khi nhận điện thoại, ông Lee đã hỏi đùa rằng: "Không rõ điện thoại này có tính năng bảo mật thông tin hay không?", khiến cả phòng bật cười. Ông Tập sau đó đáp lại bằng giọng hài hước: "Vậy tôi mời ngài kiểm tra xem có phần mềm gián điệp không nhé?", ám chỉ lỗ hổng bảo mật cho phép tin tặc xâm nhập hệ thống mà không bị phát hiện.
Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae-myung (giữa) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình xem qua các quà tặng ngày 1/11. Ảnh: Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc
Nghe câu trả lời từ Chủ tịch Trung Quốc, Tổng thống Lee cười và vỗ tay tán thưởng. Cuộc trao đổi gây chú ý một phần vì ông Tập hiếm khi phát biểu ngẫu hứng như vậy trước công chúng, đồng thời cũng trái với "quy tắc ngầm" ngoại giao rằng các lãnh đạo gần như không bao giờ công khai nói về hoạt động gián điệp.
Nó cũng đi chệch khỏi một "kiểu thỏa thuận ngầm" mà theo đó, các lãnh đạo thế giới thường vờ rằng những hoạt động gián điệp bí mật không xảy ra,
John Delury, nhà sử học về Trung Quốc đang làm việc tại Seoul, cho biết trước mặt công chúng, các lãnh đạo thế giới thường ngầm nhất trí rằng họ sẽ vờ như các hoạt động nghe lén, theo dõi bí mật không diễn ra, nhưng câu đùa giữa Chủ tịch Tập và Tổng thống Lee lại ám chỉ rằng hai lãnh đạo đều biết về các phần mềm gián điệp.
"Điều thú vị là họ làm việc đó công khai mà không phải thừa nhận 'Tôi theo dõi anh, anh theo dõi tôi'", Delury cho hay. "Họ đang đề cập đến thế giới bí mật của hoạt động gián điệp rồi cười xòa như chẳng có gì xảy ra".
Patrick F. Walsh, giáo sư về nghiên cứu tình báo và an ninh tại Đại học Charles Sturt ở Australia, cho hay điện thoại di động không phải món quà ngoại giao phổ biến vì những lo ngại về bảo mật mà chúng mang lại.
Vì vậy, theo giới chuyên gia, hành động Chủ tịch Tập rõ ràng ẩn chứa những thông điệp ngoại giao quan trọng. Việc tặng một điện thoại thông minh do Trung Quốc sản xuất ngay tại quê hương của Samsung thể hiện rằng ông Tập hoàn toàn tự tin vào hệ sinh thái công nghệ của chính Trung Quốc. Mặt khác, mẫu điện thoại Xiaomi 15 Ultra sử dụng màn hình do Hàn Quốc sản xuất, ngụ ý rằng hai nước vẫn còn rất nhiều không gian để phát triển hợp tác.
Ngoài ra, khoảnh khắc này cũng làm bật lên tốc độ phát triển của Xiaomi nói riêng và ngành khoa học, công nghệ của Trung Quốc nói chung. Xiaomi được thành lập vào năm 2010, được biết đến nhiều với việc sản xuất điện thoại thông minh giá rẻ. Nhưng trải qua thời gian, họ giờ đây tham gia cả vào lĩnh vực AI, nhà thông minh và thậm chí ôtô điện, cạnh tranh với những gã khổng lồ lớn nhất trong ngành.
Chọn điện thoại Xiaomi làm quà ngoại giao, Chủ tịch Tập có lẽ muốn tôn vinh chất lượng thương hiệu, đồng thời khẳng định mức độ tiến bộ mà Trung Quốc đã đạt được trong ngành sản xuất điện tử.
Thông qua chiếc điện thoại, Chủ tịch Tập dường như muốn phát đi tín hiệu rằng công nghệ của Trung Quốc đã đạt đến trình độ sánh ngang những sản phẩm tốt nhất thế giới, hoàn toàn có thể làm quà trong các sự kiện ngoại giao quan trọng.
Món quà của ông Tập rõ ràng không chỉ đơn thuần là một hành động thiện chí. Trong lúc lãnh đạo Hàn Quốc và Trung Quốc đang đàm phán về việc mở rộng hợp tác, chiếc điện thoại thông minh Xiaomi đã trở thành biểu tượng cho thấy những gì là ranh giới đôi khi lại có thể đưa các đối thủ cạnh tranh xích lại gần nhau hơn.
Xiaomi từng là một trong những vấn đề gây căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc trong cuộc cạnh tranh chiến lược. Tổng thống Donald Trump trong nhiệm kỳ đầu tiên đã đưa Xiaomi vào danh sách đen, cảnh báo các công ty Mỹ rằng việc giao dịch, hợp tác cùng nhà sản xuất điện thoại thông minh và ôtô điện này có thể khiến họ bị cấm tham gia vào những hợp đồng tương lai với Lầu Năm Góc.
Xiaomi sau đó thành công trong vụ kiện chính phủ Mỹ để được loại bỏ khỏi danh sách đen, lập luận rằng họ không có bất kỳ liên hệ nào với quân đội Trung Quốc.
Mỹ và các đồng minh phương Tây nhiều năm qua liên tục cảnh báo rằng các công nghệ Trung Quốc có thể bị chính quyền nước này sử dụng cho mục đích gián điệp. Mỹ, Australia và Anh đều đã cấm Huawei, công ty công nghệ Trung Quốc, tham gia vào mạng lưới truyền thông di động 5G của họ.
Ông Tập và ông Lee nói đùa với nhau về bảo mật của điện thoại Xiaomi trong buổi trao đổi quà tặng ngày 1/11. Video: X/OreXda
Về phía Tổng thống Lee, khi đặt câu hỏi nửa đùa nửa thật với Chủ tịch Tập hôm 1/11, ông dường như đang thừa nhận những lo ngại về an ninh liên quan đến các sản phẩm công nghệ của Trung Quốc, Delury nhận xét.
"Nhưng bằng cách đùa giỡn về nó, cuối cùng ông ấy đang gạt đi những mối lo ngại và ngầm nói rằng: 'Cảm ơn vì chiếc điện thoại. Thật tuyệt vời khi các công ty Hàn Quốc và Trung Quốc đang cùng nhau chế tạo nó'", ông cho biết thêm.
Dù vậy, giới chuyên gia không tin rằng Tổng thống Lee sẽ sử dụng cặp điện thoại thông minh được Chủ tịch Tập tặng. "Tôi không thể hình dung được kịch bản ông Lee nói 'Tôi sẽ điện đàm với Thủ tướng Nhật hoặc lãnh đạo Mỹ bằng chiếc điện thoại này'", giáo sư Walsh nói. "Có lẽ ông ấy sẽ cho cháu gái hoặc ai đó dùng nó".
Vũ Hoàng (Theo AP, Chosun, Reuters)