"Tổng thống Recep Tayyip Erdogan lưu ý rằng các bước đi mà Thụy Điển và Phần Lan thực hiện sẽ quyết định quá trình phê duyệt diễn ra nhanh ra sao và khi nào kết thúc", Văn phòng Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ dẫn lời ông Erdogan nói với Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg hôm 4/11.
Cảnh báo với Phần Lan và Thụy Điển được ông Erdogan đưa ra trong cuộc họp kín với ông Stoltenberg tại Istanbul, cho thấy quá trình gia nhập NATO của hai quốc gia Bắc Âu vẫn chưa thể sớm được thúc đẩy như kỳ vọng của liên minh.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan phát biểu tại quốc hội ngày 2/11. Ảnh: Reuters.
Phần Lan và Thụy Điển nộp đơn xin gia nhập NATO hồi tháng 5, sau khi Nga mở chiến dịch quân sự ở Ukraine, chấm dứt nhiều thập kỷ trung lập. Tuy nhiên, động thái này vấp phải sự phản đối của Thổ Nhĩ Kỳ. Ankara cáo buộc hai nước này cung cấp nơi trú ẩn cho các tay súng người Kurd, đặc biệt là thành viên đảng Công nhân Người Kurd, vốn bị Thổ Nhĩ Kỳ coi là khủng bố.
Thổ Nhĩ Kỳ, Phần Lan và Thụy Điển hồi tháng 6 ký bản ghi nhớ, trong đó hai nước Bắc Âu cam kết "giải quyết các yêu cầu của Ankara về trục xuất, dẫn độ nghi phạm khủng bố" và dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí với quốc gia này.
Tổng thư ký NATO "hoan nghênh các bước đi lớn, cụ thể mà Thụy Điển và Phần Lan đã thực hiện để đưa bản ghi nhớ vào thực tiễn, đồng thời nhấn mạnh rằng việc họ gia nhập sẽ làm cho NATO mạnh hơn", liên minh cho biết trong tuyên bố hôm 4/11.
Trong cuộc họp báo với Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ tuần này, Tổng thư ký NATO cho biết việc Phần Lan và Thụy Điển gia nhập là quan trọng "để gửi thông điệp rõ ràng tới Nga". "Đã đến lúc chào đón Phần Lan và Thụy Điển trở thành thành viên đầy đủ của NATO", ông nói. "Trong thời khắc khó khăn này, việc hoàn tất thủ tục gia nhập cho hai nước càng trở nên quan trọng, nhằm tránh hiểu lầm hoặc tính toán sai ở Moskva".
28/30 thành viên NATO đã đồng ý để hai nước Bắc Âu gia nhập, trong khi Thổ Nhĩ Kỳ và Hungary vẫn trì hoãn phê duyệt.
Tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto ngày 2/11 nói "có thể tin tưởng vào cái gật đầu của Hungary" sau khi đàm phán với Thủ tướng Viktor Orban. Ngoại trưởng Hungary Peter Szijjarto ngày 3/11 cho biết quốc hội nước này sẽ quyết định thời điểm thảo luận về việc chấp thuận Phần Lan và Thụy Điển vào NATO.
Trong khi đó, Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson dự kiến đến Ankara tuần sau và trao đổi với Tổng thống Erdogan. Ngoại trưởng Thụy Điển Tobias Billstrom ngày 2/11 nói Stockholm vẫn đối thoại với Ankara và mọi thứ "diễn ra khá tốt".
7 thập kỷ NATO đông tiến ở châu Âu. Đồ họa: Statista.
Huyền Lê (Theo AFP)