Ông Stefan Mandel, gốc Do Thái, sinh năm 1931 ở Romania. Thuở nhỏ, ông đặc biệt say mê toán học song gia cảnh nghèo khó, không thể theo đuổi con đường học thuật, phải làm kế toán để nuôi sống gia đình.
Lương kế toán 88 USD mỗi tháng, không đủ trang trải, nhưng Mandel vẫn dành cuối tuần nghiên cứu toán, đặc biệt là dãy số Fibonacci của nhà toán học Fibonacci.
Một lần tình cờ xem quay xổ số trên truyền hình, Mandel nảy ý tưởng thay đổi cuộc đời. Ai cũng biết cơ hội trúng độc đắc gần như bằng không bởi người chơi phải chọn đúng dải gồm 7 số, với 6 số từ 33 quả bóng đỏ và một số từ 16 quả bóng xanh, tức là chọn đúng một trong số 17,7 triệu dãy số khác nhau. Nhưng Mandel tin "việc khó nhưng quyết tâm sẽ làm được".

Stefan Mandel trong lần hiếm hoi xuất hiện trên báo chí năm 2023. Ông là người đã tìm ra công thức toán học giúp tăng khả năng trúng độc đắc. Ảnh: Stenfan
Sau nhiều năm nghiên cứu, Mandel sáng tạo ra phương pháp "ngưng tụ tổ hợp" và viết nên "thuật toán chọn số". Công thức này giúp ông đoán trúng 5 số, chỉ còn lại 2 số chưa biết, từ đó giảm rủi ro từ hàng triệu xuống hàng nghìn.
Tháng 3/1965, Mandel bàn với một người bạn về kế hoạch mua vé số, chia tiền thưởng theo tỷ lệ 2-8. Lý do ông chọn hợp tác là vì không đủ tiền để mua vé.
Ngay lần đầu tiên họ đã trúng số độc đắc và nhiều giải khác trị giá khoảng 20.000 USD. Mandel được khoảng 4.000 USD từ thương vụ đầu tiên này, tương đương bốn năm thu nhập của một gia đình bình thường thời đó.
"Tôi là một nhà toán học cuối tuần, một kế toán viên không có nhiều trình độ học vấn", ông từng trả lời phỏng vấn một tạp chí ở Romania. "Nhưng toán học nếu được áp dụng đúng cách có thể đảm bảo một gia tài".
Sau đó, Mandel di cư sang Australia và tiếp tục tìm kiếm các thị trường xổ số có luật chơi phù hợp. Ông tính chỉ cần tổng số tiền mua vé số thấp hơn giá trị giải độc đắc sẽ có lãi nên thuyết phục nhiều nhà đầu tư để lập công ty Mandel, chuyên mua vé số.
Đến năm 1982, nhóm của Mandel đã trúng 12 giải độc đắc ở Australia, giúp ông nhận về hàng triệu USD. Việc này khiến chính quyền chú ý. Nhiều người chơi xổ số khiếu nại, cho rằng Mandel phá vỡ sự công bằng của thị trường.
Năm 1989, khi thấy khó kiếm sống ở Australia, Mandel đưa gia đình sang bang Virginia (Mỹ), với mục tiêu kiếm lớn. Ông phát hiện xổ số Virginia có nhiều kẽ hở. Đây là giải cho phép người chơi mua vé với số lượng không giới hạn và in tại nhà. Quan trọng nhất, dãy số chỉ từ 1 đến 44 (các bang khác 54 số). Điều này có nghĩa với 6 số chọn, chỉ có khoảng 7 triệu tổ hợp, ít hơn nhiều so với hơn 25 triệu vé ở các bang khác.
Đến tháng 2/1992, giải độc đắc của Virginia đã vượt quá 27 triệu USD, con số đủ để Mandel tung toàn bộ kế hoạch. Ông lập một nhóm khoảng 2.500 nhà đầu tư, huy động được hơn 9 triệu USD. Rồi ông và bắt tay vào in hàng triệu tấm vé, mỗi vé là một tổ hợp số khác nhau. Mandel thuê nhiều người vận chuyển các bó vé đến khắp các đại lý ở Virginia trước hạn chót.
Vào ngày quay số, một trong các vé của Mandel trúng giải độc đắc, cùng hơn 6 triệu USD từ các giải khác, thu về 33 triệu USD, lãi gần 24 triệu.

Mandel xuất hiện trên những tờ báo hàng đầu thế giới khi trúng giải độc đắc 27 triệu USD ở Mỹ. Ảnh: Hustle
Chiến thắng liên tiếp của Mandel khiến chính quyền nhiều bang chú ý. FBI, CIA và cơ quan điều tra Australia từng vào cuộc nhưng phải thừa nhận ông không vi phạm pháp luật.
Dẫu vậy, vụ việc đã khiến hệ thống xổ số Mỹ thay đổi. Các bang nhanh chóng sửa luật để bịt kín "lỗ hổng Mandel", chẳng hạn như giới hạn số lượng vé mua, yêu cầu mua trực tiếp tại quầy, và cấm tổ chức các nhóm đầu tư kiểu này.

Công thức trúng số của Mandel được tổng hợp lại. Ảnh: Hustle
Về phần Mandel, sau khi chia lợi nhuận cho nhà đầu tư và trừ chi phí vẫn bỏ túi số tiền khổng lồ. Ông rời Mỹ, tiếp tục thử vận may ở Anh và một số quốc gia khác nhưng không thành công.
Trong các cuộc trả lời phỏng vấn hiếm hoi, Mandel nói đã nghỉ hưu. Ông không khuyến khích ai làm theo mình, vì "thời thế đã khác, luật đã đổi và rủi ro giờ quá lớn".
Dù vậy, Mandel đã là triệu phú USD. Hiện ông sống thoải mái cùng gia đình ở một ngôi nhà bên bờ biển trên một hòn đảo xa xôi thuộc Vanuatu, quốc gia Nam Thái Bình Dương nổi tiếng với những ngọn núi lửa và thác nước. Ông được thế giới mệnh danh "thiên tài toán học xổ số".
Người cộng sự cũ của Madel, Anithalee Alex cũng đã sống ẩn dật, từng nói: "Bạn không thể viết ra một kịch bản nào hay thế này. Có lúc thực tế còn vượt cả hư cấu".
Còn Mandel, khi được hỏi về bí quyết chỉ cười nói: "Tiết lộ công thức của tôi chẳng khác nào Coca-Cola công bố bí mật pha chế".
Bảo Nhiên (Theo Hustle, AP, Independent)