Trăng mùa gặt mọc sau lâu đài Rocca Calascio ở Abruzzo, Italy vào ngày 1/10/2020. Ảnh: Lorenzo Di Cola/NurPhoto
Theo Live Science, vào ngày 7/10, siêu trăng đầu tiên của năm 2025 (có biệt danh Trăng mùa gặt) sẽ chiếu sáng bầu trời mùa thu, đánh dấu dịp trăng tròn lớn và sáng nhất trong năm cũng như siêu trăng đầu tiên từ tháng 11/2024. Hai siêu trăng tiếp theo sẽ lần lượt diễn ra vào ngày 5/11 và 4/12. Dù mỗi năm có trung bình 3-4 siêu trăng, rất hiếm gặp tất cả siêu trăng cùng tập trung vào một mùa. Sự kiện 3 siêu trăng xuất hiện liên tiếp tương tự sẽ lặp lại vào mùa đông năm 2028 trong các ngày 12/1, 10/2 và 11/3.
Quỹ đạo của Mặt Trăng quanh Trái Đất không phải hình tròn mà hình elip, có nghĩa khoảng cách giữa hai thiên thể thay đổi đa dạng trong năm. Vào dịp trăng tròn, Mặt Trăng ở điểm gần Trái Đất nhất gọi là cận điểm. Theo NASA, đầu tháng 10 năm nay, Mặt Trăng ở cách Trái Đất 361.457 km, gần hơn 10% so với thông thường là 384.400 km. Thuật ngữ "siêu trăng" được nhà chiêm tinh Richard Nolle đề xuất lần đầu tiên năm 1979 để mô tả trăng tròn lớn và sáng hơn đáng kể do Mặt Trăng nằm ở cận điểm. Thông thường, siêu trăng sẽ lớn hơn 14% và sáng hơn 30% so với các dịp trăng tròn khác.
Những dịp trăng tròn trong năm có nhiều biệt danh khác nhau để phản ánh hoạt động tự nhiên. Trăng tròn tháng 10 được gọi là trăng mùa gặt do đây là dịp trăng tròn mọc gần thu phân nhất, thời điểm nông dân tập trung thu hoạch vụ mùa. Mặt Trăng mọc sau hoàng hôn suốt vài đêm liên tiếp, chiếu sáng cho nông dân làm việc ngoài trời.
Khi nằm gần chân trời, Mặt Trăng dường như lớn hơn so với khi nằm giữa bầu trời. Nguyên nhân không phải do Mặt Trăng thay đổi kích thước khi mọc cao hơn mà mắt người phản ứng khác biệt với từng vị trí. Dù giới khoa học chưa hiểu rõ hoàn toàn, giả thuyết họ đưa ra là khi con người nhìn nhận một vật theo tương quan với vật thể khác như cây cối, nhà cửa hoặc ngọn đồi, não bộ bị đánh lừa và cho rằng nó lớn hơn thực tế. Mặt Trăng cũng thường có màu đỏ cam sậm hơn ở gần chân trời do khi nó mọc thấp, không khí phân tán nhiều ánh sáng xanh có bước sóng ngắn hơn, chừa lại ánh sáng đỏ có bước sóng dài hơn chiếu lên Mặt Trăng.
An Khang (Theo BBC, Live Science, IFL Science)