Tôi sinh ra ở Bình Định, nhưng ngay từ nhỏ đã được ba mẹ dẫn vào Sài Gòn sinh sống. Hồi nhỏ, những ngày Tết ở Sài Gòn, như những đứa trẻ khác trong xóm, sáng mùng một được mẹ mặc áo mới, được ba dẫn lên cơ quan chơi và được các cô chú trong cơ quan ba lì xì. Về nhà, tôi cùng với mấy bạn hàng xóm đi chơi, hình ảnh còn đọng lại trong tôi hồi nhỏ là tiếng pháo nổ ngày mùng một, cả xóm đầy xác pháo, tôi và các bạn hay nghịch gom xác pháo lại và đốt.
Càng lớn, ba mẹ lo làm ăn, bản thân tôi cũng không quan tâm đến gia đình mình. Những năm học cấp ba, điều mà tôi thích nhất là đi chơi với đám bạn và quậy phá. Cái Tết năm tôi học lớp 11, những ngày giáp Tết tôi đòi tiền mẹ mua đồ mới, mặc dù trước đó tôi đã mua rất nhiều đồ, mẹ không cho là tôi giận hờn trách móc. Ngày 30 Tết, mẹ nấu ăn cúng ông bà, tôi cũng chẳng biết, dọn dẹp nhà cửa càng không, trong nhà ai làm gì thì làm, cái tôi quan tâm là tối 30 này rủ đứa bạn nào đi chơi, đi đâu, rồi dự tính mùng 1, mùng 2... đi chơi với đám bạn nào.
Tết năm tôi học lớp 11 ấy, tôi cũng biết rằng ba mẹ làm ăn thất bại, hoàn cảnh gia đình sắp tới sẽ khó khăn nhưng tôi sĩ diện với bạn bè, tiền mà cô chú lì xì tôi dùng hết vào ăn chơi mùa Tết. Đêm giao thừa, tôi theo đám bạn coi bắn pháo hoa, sau đó cùng tụi nó đua xe lên chùa Bình Dương chơi, đi karaoke cả đêm, rạng sáng đói bụng lại ăn trộm trái cây cúng của nhà hàng xóm thằng bạn. Đi chơi cả đêm, tôi về mệt mỏi. Sáng mùng một tôi lăn ra ngủ, thức dậy là tôi rủ đám bạn đi cà phê. Mùng 2, 3 lại qua nhà đám bạn chơi đánh bài rồi đi ăn uống, đi xem kịch, hết tiền chơi Tết tôi lại chạy về xin mẹ, không cho tôi lại giận dỗi.
Cũng năm ấy, ba mẹ mắc nợ lớn quá, nhiều chủ nợ cứ đến nhà chửi bới và đòi tiền. Ba mẹ tôi phải bán nhà trả nợ và sống xa nhau, mẹ và em tôi về quê sinh sống. Ba và tôi ở nhà bà nội tại Sài Gòn để tôi có thể tiếp tục học, vì hết hè lớp 11 là chuẩn bị thi tốt nghiệp và đại học năm 12. Thời gian đó, nước mắt chảy nhiều, chảy nhiều lắm, khi tôi thương ba mẹ hiểu được hạnh phúc gia đình thì là lúc gia đình chia ly, nhà cửa đã không còn, ngày tiễn mẹ và em ra bến xe về quê, lòng nghẹn ngào và hứa với mẹ "Con cố gắng học, Tết này con về thăm mẹ".
Tết năm lớp 12, ba có ít tiền cho tôi về quê ăn Tết với mẹ, lần đầu tiên trong đời sống xa mẹ lâu đến thế. Về đến quê, nhìn mẹ, bà gầy đi nhiều lắm, đôi mắt thâm quầng vì nhiều đêm khóc nhớ con. Mẹ vui mừng ôm tôi, hỏi thăm đủ điều. Tối hôm đó ở nhà ngoại, nhà ngoại rộng lắm, cả khoảng sân rộng trồng rau. Tôi về, ngoại đi chợ mua lát cá ngừ tươi về chiên, luộc ít rau cho tôi chấm mắm ăn cơm. Bữa cơm quê đạm bạc sao mà ngon đến lạ kỳ. Ăn xong, ngoại gói bánh tét cho tôi xem, tôi cũng loay hoay gói được cái bánh. Đến hơn 23h mà không ai ngủ được, gió mát, ngồi bên nồi bánh tét, ngoại kể chuyện ngày xưa cho tôi nghe, hồi đó khổ lắm, mỗi dịp Tết về...
Sáng hôm sau, mẹ dẫn tôi đi chợ quê mua đồ về nấu cúng rước ông bà về ăn Tết, cúng phải có nồi thịt kho trứng, có ít chả lụa, lấy thêm ít kiệu ngâm giấm mà ngoại làm mấy hôm trước ra, rồi quạt than bếp lò để nướng thịt cúng, mua thêm ít trái cây cho đủ mâm ngũ quả, cầu cho một năm mới hạnh phúc, ấm no.
Mùng một, ngoại, mẹ, các dì cậu dẫn tôi ra ngoài mã thắm nhang cho ông ngoại và các ông bà đã khuất. Ngày trước tôi sợ ra mã mồ lắm nhưng sao mùng một năm ấy trên đường ra mã thắp nhang, tự nhủ lòng "Con đã về để thắp nén nhang cho ông bà".
Rồi họ hàng đến chúc Tết, ngồi bên tách trà, kể chuyện năm cũ, cầu mong cho năm mới thời tiết tốt cho mấy thửa lúa, mấy vườn đậu phộng được trái. Mùng hai, mùng ba, mấy đứa em dẫn tôi đi xem đua ghe, đi ra cù lao chơi, tối thì qua nhà dì út xem TV, cái TV nhỏ 14 inch trắng đen ấy vậy mà kênh truyền hình nào cũng hay.
Đó là cái Tết đã dạy cho tôi về ý nghĩa của sự sum vầy, nhớ về cội nguồn của mình, hạnh phúc của ngày Tết đơn giản thế, vậy mà bao nhiêu năm về trước tôi lại không trân trọng tình cảm gia đình mình.
Bây giờ, đã 10 năm trôi qua kể từ cái Tết năm lớp 12 ấy, công việc tôi đã ổn định, cũng mua được cái nhà cho ba mẹ ở.
Nhân dịp Tết về, chúc cho mọi người một cái Tết ấm áp, sum vầy và đoàn viên.
Từ ngày 15/1 đến hết 1/3, độc giả VnExpress có thể tham gia cuộc thi "Tết và tuổi thơ" để chia sẻ những cảm xúc, kỷ niệm ngày Tết bé thơ đầm ấm bên gia đình. Độc giả bấm vào đây để tham gia. |
Trương Phương Trang