Với nhiều người lớn tuổi, ra đời từ những năm 1960 trở về trước, nói đến Ông Thọ chính là nói đến sữa. Đó chính là nguồn dinh dưỡng giúp họ nuôi con nhỏ khi mẹ thiếu sữa, là thực phẩm quen thuộc khi đi thăm người ốm. "Ngày xưa, mua được lon sữa bò Ông Thọ quý như vàng", bà Phạm Thị Hằng, 65 tuổi, ngụ tại quận Thanh Xuân, Hà Nội chia sẻ.
Bà Hằng vẫn còn nhớ lon sữa Ông Thọ làm từ kim loại, bên ngoài dán giấy màu đỏ, in hình ông cụ râu bạc trắng, cười hiền lành cùng hai em bé ôm trái đào tiên. "Ngày ấy, đi thăm người ốm là mặc định phải mua cân đường và hộp sữa, thế nên với chúng tôi, sữa Ông Thọ là món quà quý", bà Hằng lý giải thêm.
Với thế hệ trẻ hơn, 7x, 8x và 9x đời đầu, khi đời sống kinh tế đất nước còn khó khăn, hàng hóa khan hiếm, trẻ con không có nhiều đồ ăn thức uống như bây giờ, sữa Ông Thọ thường nằm top đầu trong số những thực phẩm được ưa thích nhất.
Anh Thanh Tùng, 37 tuổi, quê Hải Phòng, hiện sinh sống và làm việc tại TP HCM vẫn nhớ, những ngày thơ ấu, anh thèm nhất là món bánh mì chấm sữa Ông Thọ. Đó là món ăn sáng ngon nhất nếu so với việc ăn cơm nguội, cơm rang chỉ có tóp mỡ hay khoai luộc trước khi đi học. Một hộp sữa khoảng 400 gram được mẹ yêu cầu cả nhà ăn dè, mấy ngày mới hết. Nhiều lúc mấy anh em anh lén mẹ, đổ vài thìa ra nhấm nháp.
Trong tâm trí anh vẫn còn nguyên hình ảnh bố mình tay dao, tay chày đục 2 lỗ nhỏ đối xứng ở viền hộp sữa, mỗi lần ăn là dốc ngược cho dòng sữa đặc sánh quyện chảy ra. Khi bố thao tác, anh và hai đứa em ngồi xung quanh chăm chú theo dõi và chờ được ăn sữa. Những hôm có hàng bánh mì đi qua nhà với tiếng rao: "Bánh mì nóng giòn đây", mẹ anh lại gọi mua mua vài chiếc, bẻ đôi cả nhà mỗi người một nửa. "Chẳng cầu kỳ mà sao hương vị đọng lại đến hơn 20 năm vẫn chẳng thể nào quên", anh Tùng nói.
Sữa đặc Ông Thọ kết hợp với bánh mì tạo thành món bánh mì chấm sữa yêu thích của nhiều người. Ảnh: MV "Bảo tàng tuổi ther"
Khoảng 30 năm trước, trẻ em không có nhiều món ăn vặt như bây giờ, sữa chua, snack, kem đóng hộp vẫn rất hiếm thì kem túi, kem chuối... là những món ăn vặt "xịn xò" nhất.
Chị Bích Ngọc, 32 tuổi, sống tại thành phố Tam Kỳ, Quảng Nam vẫn nhớ, mỗi khi nhà có hộp sữa Ông Thọ, chị đều tranh thủ bày vẽ ra đủ món. Nhà có nải chuối chín ăn không kịp, mẹ chị mang ra ép mỏng, thêm chút sữa Ông Thọ, dừa tươi, vừng rồi để vào ngăn đông tủ lạnh, hôm sau cả nhà đã có món kem chuối ngon "mất lưỡi". "Hay đơn giản, chỉ sữa Ông Thọ pha với nước ấm, uống tối mùa đông lành lạnh thì chẳng còn gì bằng, ấm bụng đi ngủ cũng ngon giấc. Cái vị thơm sữa, đậm đà, ngọt từ môi rồi trôi xuống cổ, giờ nhắc lại mà tôi vẫn thấy hương vị ấy như còn ở đầu lưỡi", chị Ngọc nhớ lại.
Sau khi uống hết sữa Ông Thọ, nhiều gia đình lại tiếp tục tận dụng hộp sữa. Hộp được đem mài kỹ để bỏ đi phần nắp ở một đầu, sau đó rửa sạch, lau khô, biến thành dụng cụ đong gạo cho người lớn. Trẻ con thì thường lấy chiếc vỏ hộp mang ra ngõ, chơi trò ném ống bơ. "Trẻ con trong xóm 5 - 7 đứa tụ tập, lấy dép ném ống bơ đặt trong vòng tròn. Mỗi khi có người ném trúng, tiếng lẻng xẻng phát lên là cả lũ chạy tán loạn về đích, cười giòn giã", anh Tuấn Hoàng ngụ tại Đống Đa, Hà Nội nhớ lại.
Những lon sữa Ông Thọ trở thành món đồ chơi quý giá của trẻ em thời xưa. Ảnh: MV "Bảo tàng tuổi ther"
Sau này đời sống khá hơn, mọi người có nhiều sự lựa chọn ăn uống khác. Song sữa Ông Thọ vẫn len lỏi xuất hiện trong đời sống ẩm thực của mỗi người, lúc ở cốc chè thập cẩm, khi ở ly sinh tố, cafe nâu hay hộp caramen... Các món ăn này trở nên đậm đà hơn khi có thêm chút sữa đặc Ông Thọ.
Dịp gần Tết năm nay, trên mạng xã hội xuất hiện MV mang tên "Bảo tàng tuổi ther". Giai điệu vui nhộn cùng hình ảnh các nhân vật thưởng thức các món ăn cùng sữa Ông Thọ khiến nhiều người xem thú vị và nhớ lại những kỷ niệm thời thơ ấu của mình.
Tình cờ bắt gặp "Bảo tàng tuổi ther" khi đang lướt mạng thư giãn để tiếp thêm năng lượng chạy deadline cuối năm, anh Thanh Tùng thích thú khi thấy món bánh mì chấm sữa. "Ngay lập tức mình gọi về cho vợ, nhắn chuẩn bị món bánh mì chấm sữa cho chồng buổi tối để còn hoàn thành dự án cuối năm", anh Tùng cười.
Chị Bích Ngọc cũng cảm thấy được thư giãn giữa những ngày bận rộn cuối năm khi xem "Bảo tàng tuổi ther". "Tự nhiên thấy lòng rộng ra, nhẹ tênh và miên man nhớ về những năm tháng êm đềm thuở bé... bánh mì chấm sữa, cây kem ốc quế phủ sữa đặc, trò ném lon, điện thoại ống bơ, cứ thế cuốn tôi đi 'xuyên không' trở về", chị kể. Ngay sau đó, chị nảy ra ý tưởng khơi gợi ký ức tuổi thơ cho các chị đồng nghiệp bằng món bánh mì nóng chấm sữa. Ai cũng vỡ òa xuýt xoa, vừa ăn vừa kể chuyện ngày xưa cho nhau nghe rồi phá lên cười. "Không biết từ bao giờ, sữa Ông Thọ đã trở thành một phần ký của nhiều người thế hệ chúng tôi như thế. Sau những phút gợi nhớ ấy, chúng tôi lại có thêm nhiều cảm hứng hơn để trở lại với công việc, trở về với yêu thương và gia đình", chị Ngọc chia sẻ.
Kim Anh