Đây là một trong nguyên nhân được liên danh SCC (Sumitomo - Cicenco 6), tổng thầu gói thầu CP2 (đoạn trên cao và depot) đưa ra trong báo cáo gửi Ban quản lý đường sắt đô thị TP HCM (MAUR - chủ đầu tư), sau quá trình điều tra sự cố gối cầu trên tuyến Metro Số 1. Quá trình làm rõ nguyên nhân sự cố được tổng thầu thực hiện trên nhiều khía cạnh về thiết kế, vật liệu, xây dựng và tác động của lắp đường ray.
Mối nối ray nằm gần khe co giãn khu vực trụ P14-10, nơi xảy ra sự cố gối cầu rơi ra ngoài hồi tháng 10/2020. Ảnh: Quỳnh Trần.
Từ số liệu quan trắc, SCC nhận định điều kiện lắp hoặc xả các kẹp ray dưới sự thay đổi của nhiệt độ ảnh hưởng chuyển động của dầm cầu tuyến metro, đoạn qua trụ P14-10 (TP Thủ Đức) - nơi một gối cầu rơi ra ngoài. Đồng thời tổng thầu cũng phân tích sự dịch chuyển của gối tăng lên khi mối nối đường ray nằm gần khe co giãn trên cầu.
Tổng thầu SCC cũng đưa ra giả thiết trong kết luận sự dịch chuyển gối cầu dưới ảnh hưởng của quá trình lắp đặt ray. Trong đó nguyên nhân chính khiến gối rơi ra ngoài có thể do chuyển động của dầm chữ U tăng lên gấp nhiều lần khi chịu tác động của đường ray lúc lắp đặt tạm, vượt khả năng chịu lực thiết kế. Ngoài ra, một nguyên nhân phụ được tổng thầu nhận định liên quan khe hở trên đá kê gối.
SCC đánh giá sự cố xảy ra tại trụ P14-10 là "cá biệt" và không lặp lại ở các vị trí khác, ngoại trừ tại trụ P12-34 được phát hiện sau đó nhưng biên độ nhỏ hơn. Liên quan phân tích trên, công ty Systra của Pháp (đơn vị tư vấn thiết kế dự án) đồng ý những tính toán và nguyên nhân sự cố mà SCC đưa ra. Tuy nhiên sự cố cần được tiếp tục khảo sát, thử nghiệm để đưa ra kết luận chắc chắn hơn. Hiện, việc điều tra vẫn được tiến hành để xác định nguyên nhân rơi gối cầu.
Gối cao su tại trụ P12-34 được tháo dỡ sau khi phát hiện xê dịch hồi tháng 12/2020. Ảnh: Phạm Quỳnh.
Cuối tháng 10/2020, gối cao su dầm cầu cạn tại trụ P14-10 bị phát hiện rơi ra ngoài. Trong lúc sự việc đang điều tra, hai tháng sau thêm một gối cầu khác bị lệch khỏi vị trí tại trụ P12-34, thuộc đoạn cầu cạn nằm giữa ngã tư Thủ Đức và Bình Thái (TP Thủ Đức).
Quá trình xác minh, MAUR phát hiện 2 gối lắp trên công trình nhẹ hơn 9 kg so với hồ sơ thiết kế và vật liệu thép dùng cho gối cầu không đúng quy định hợp đồng. Hiện, chủ đầu tư chấp thuận cho tư vấn độc lập tham gia điều tra sự cố theo đề xuất từ tổng thầu. Sau khi SCC báo cáo nguyên nhân, đề xuất phương án khắc phục và tư vấn dự án đánh giá hồ sơ cụ thể, MAUR sẽ xem xét, xử lý để công trình đảm bảo an toàn tuyệt đối khi đưa vào khai thác.
Metro Số 1 tổng mức đầu tư hơn 43.700 tỷ đồng, dài gần 20 km từ Bến Thành (quận 1) đến depot Long Bình (TP Thủ Đức). Công trình hiện đạt khoảng 83% khối lượng, dự kiến đưa vào khai thác năm 2022.
Gia Minh