Ông Lê Văn Du, Trưởng phòng Quản lý hạ tầng cấp, thoát nước, Sở Xây dựng, cho biết ảnh hưởng hoàn lưu bão Bualoi, ngày 29-30/9 Hà Nội mưa rất lớn. Tổng lượng mưa trong từ 120 mm đến hơn 600 mm. Riêng nội thành Hà Nội, một số điểm mưa đặc biệt lớn như Ô Chợ Dừa 616 mm, Hai Bà Trưng 503 mm.
"Trận mưa này có tổng lượng lớn nhất trong hàng chục năm qua", ông Du đánh giá và so sánh với đợt mưa năm 2008.

Người dân Hà Nội bì bõm trong nước ngập ngày 30/9. Ảnh: Tùng Đinh
Năm đó Hà Nội mưa 5 ngày (từ 1h30 ngày 31/10 đến ngày 4/11), Trung tâm Khí tượng Thủy văn ghi nhận tại trạm Láng 568 mm, nội thành 558 mm, Long Biên 642 mm, Hà Đông 820 mm. Điểm đo của Công ty Thoát nước Hà Nội như Vân Hồ ghi nhận 484 mm, Đồng Bông 828 mm.
Mưa hai đợt đều lớn, nhưng tác động khác nhau. Đợt mưa năm 2008, hầu khắp thành phố ngập, phổ biến 0,5-0,7 m, một số nơi ở Hai Bà Trưng, Hoàng Mai nước đến ngang bụng, người dân phải di chuyển bằng thuyền. Phạm vi ngập không chỉ một đoạn đường, khu dân cư mà mở rộng tới cả nửa phường.
Thời gian ngập kéo dài, ít nhất 3 ngày, nhiều tới hơn 10 ngày như ở phường Ngọc Khánh, hay phường Thịnh Liệt. Chính quyền, đoàn thể khi đó phải đi thuyền chở nước uống, lương thực vào cứu trợ cho người dân vùng bị cô lập.
Với đợt mưa ngày 29-30/9, Công ty Thoát nước Hà Nội ghi nhận cao điểm nhất có 116 điểm ngập, phổ biến 0,3-0,5 m, một số nơi như phố Dương Đình Nghệ (phường Cầu Giấy), đường Phùng Hưng (phường Thịnh Liệt) 1-1,5 m.
Do mưa ngắn ngày, nước thoát nhanh hơn, đến tối 1/10, Hà Nội còn 11 điểm ngập. Trong đó, nhiều điểm nằm trong lưu vực sông Nhuệ, như đường gom đại lộ Thăng Long, ngã ba Tổng cục V, Cầu Bươu, Triều Khúc, do phụ thuộc vào mực nước sông. Đến sáng nay, nước sông Nhuệ vẫn tràn bờ ở Hà Đông, khiến việc tiêu thoát nước tại khu vực ven sông chậm.
"Đây là thiên tai bất thường, ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt của người dân. Sở Xây dựng mong được chia sẻ, thông cảm", ông Du nói và cho biết một số điểm ngập lần này có thể kéo dài khoảng một tuần.
Người Hà Nội dắt xe lội nước trong khu vực quận Cầu Giấy cũ, sáng 30/9. Video: Lộc Chung
Theo ông Trịnh Ngọc Sơn, Phó tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội, hệ thống thoát nước trung tâm Thủ đô chỉ được thiết kế để đáp ứng mưa 310 mm trong hai ngày, trong khi trận mưa vừa qua chỉ vài giờ đã vượt xa ngưỡng này. Hơn 2.000 cán bộ, công nhân được huy động, vận hành trạm bơm, mở nắp ga tăng tốc tiêu thoát, song không thể tránh khỏi ngập.
Ông Sơn cũng chỉ ra nguyên nhân khác là hệ thống hồ điều hòa chưa được cải tạo đồng bộ, kênh mương hạn chế, khiến việc tiêu thoát chậm.
Để khắc phục, thành phố sẽ đẩy nhanh các dự án thoát nước đã phê duyệt, gồm cải tạo hồ điều hòa, xây trạm bơm đầu mối, nạo vét sông ngòi. Các khu đô thị mới phải khớp nối hệ thống nội khu với mạng tiêu thoát chung.
Sở Xây dựng cũng kiến nghị thành phố xây dựng bể chứa nước ngầm tại công viên, vườn hoa, đất công, kết hợp trạm bơm chuyển bậc, mô hình nhiều thành phố lớn đã áp dụng để giảm ngập khi mưa cực đoan.
Ngoài ra, quy hoạch cao độ nền thoát nước Thủ đô đến năm 2045, tầm nhìn 2065 sẽ cần tính toán theo kịch bản biến đổi khí hậu, hướng tới khả năng ứng phó với các trận mưa vượt xa mức thiết kế hiện tại.
Võ Hải
Quỹ Hy vọng - báo VnExpress mở chiến dịch "Cùng đồng bào vượt lũ" nhằm hỗ trợ người dân vượt lên nghịch cảnh thiên tai, tái thiết các trường học bị thiệt hại. Mọi đóng góp của bạn xin ủng hộ tại đây.