Ủy ban Kinh tế Liên hợp Quốc hội Mỹ, cơ quan quyền lực gồm cả thành viên Hạ viện và Thượng viện, hôm 13/10 xác nhận cuộc điều tra về mối liên quan của công ty vệ tinh Starlink với các trung tâm lừa đảo ở Myanmar đã bắt đầu vào tháng 7. Ủy ban lưỡng đảng này có thẩm quyền yêu cầu tỷ phú Elon Musk, chủ sở hữu Starlink, ra điều trần.
Thượng nghị sĩ Maggie Hassan, thành viên hàng đầu của ủy ban, trước đó đã kêu gọi Musk hành động, sau khi nhận được cảnh báo từ nhiều chính trị gia Mỹ và Thái Lan, quốc gia có chung biên giới với Myanmar.
Ảnh chụp ngày 17/9 cho thấy vật thể giống ăng-ten vệ tinh Starlink được lắp đặt trên mái các tòa nhà trong khu phức hợp KK Park ở thị trấn Myawaddy, Myanmar. Ảnh: AFP
Các công tố viên bang California hồi tháng 7 năm ngoái từng công khai cảnh báo Starlink rằng hệ thống vệ tinh của họ đang được những kẻ lừa đảo ở Myanmar sử dụng, nhưng không nhận được phản hồi.
SpaceX, công ty sở hữu Starlink, hiện chưa lên tiếng về thông tin này.
Myanmar và Campuchia là nơi xuất hiện nhiều trung tâm lừa đảo trực tuyến, với các tổ hợp được điều hành chủ yếu bởi tội phạm có tổ chức ở Trung Quốc, thu lợi bất chính hàng tỷ USD mỗi năm. Thứ trưởng Tài chính Mỹ John K. Hurley cho biết người dân nước này đã mất hơn 10 tỷ USD trong năm 2024 vì các hoạt động lừa đảo trực tuyến từ khu vực Đông Nam Á, tăng 66% so với năm trước.
Trung Quốc, Thái Lan và Myanmar hồi tháng 2 buộc các nhóm vũ trang ở Myanmar, vốn bảo kê cho trung tâm lừa đảo, phải cam kết "xóa bỏ" những ổ lừa đảo trực tuyến ở thị trấn Myawaddy, sát biên giới Thái Lan - Myanmar. Khi đó, khoảng 7.000 người, phần lớn là công dân Trung Quốc, được giải cứu khỏi hệ thống "tổng đài lừa đảo" mà Liên Hợp Quốc mô tả là hoạt động dựa trên lao động cưỡng bức và buôn người.
Nhiều người làm việc tại trung tâm kể rằng họ bị các ông trùm điều hành đường dây lừa đảo đánh đập và bị buộc phải làm việc nhiều giờ liên tục.
Tuy nhiên, sau khi chiến dịch trấn áp kết thúc, những tòa nhà mới lại mọc lên với tốc độ chóng mặt trong các khu phức hợp được canh phòng nghiêm ngặt ở Myawaddy, dọc sông Moei ngăn cách Myanmar và Thái Lan.
Ảnh vệ tinh từ Planet Labs PBC cho thấy hàng chục tòa nhà mới được xây dựng hoặc cải tạo trong khu phức hợp lớn nhất KK Park từ tháng 3 đến tháng 9. Một số tòa nhà khác còn được gắn ăng-ten dịch vụ Starlink, theo hình ảnh vệ tinh và video quay bằng flycam của AFP.
Dữ liệu từ APNIC, cơ quan đăng ký Internet khu vực châu Á, cho thấy Starlink đã trở thành nhà cung cấp Internet lớn nhất tại Myanmar mỗi ngày từ 3/7 đến 1/10. Dịch vụ của Starlink không xuất hiện ở Myawaddy vào thời điểm chiến dịch trấn áp trung tâm lừa đảo diễn ra.
Tại Myawaddy, nhiều con đường mới được xây thêm, chốt an ninh ở lối vào được mở rộng đáng kể. Hoạt động xây dựng quy mô lớn đang diễn ra, trong đó có các tòa nhà văn phòng lớn.
Ít nhất 5 bến phà mới băng qua sông Moei cũng đã xuất hiện để vận chuyển vật tư và hàng hóa từ phía Thái Lan sang.
Phân tích của AFP còn cho thấy công trình xây dựng đang diễn ra tại nhiều nơi trong số 27 địa điểm nghi là trung tâm lừa đảo ở Myawaddy, trong đó có Shwe Kokko, nơi Bộ Tài chính Mỹ gọi là trung tâm lừa đảo "khét tiếng".
Tháng trước, Mỹ trừng phạt gần 20 cá nhân, tổ chức ở Myanmar và Campuchia, trong đó có 9 người có liên hệ với Shwe Kokko và trùm tội phạm Trung Quốc She Zhijiang, với cáo buộc tổ chức, bảo kê ngành công nghiệp lừa đảo trực tuyến. She Zhijiang là người thành lập khu phức hợp Yatai New City gồm nhiều tòa nhà cao tầng Shwe Kokko.
Huyền Lê (Theo AFP)