Quyết định này được Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải đưa ra cùng với một số chỉ đạo về công tác điều hành xuất khẩu gạo. Theo đó, Chính phủ đồng ý bổ sung Tổng công ty Lương thực miền Bắc làm đầu mối giao dịch hợp đồng tập trung tại các thị trường Philippines, Indonesia, Malaysia.
Trước đó, nhiệm vụ này chỉ được giao cho Tổng công ty Lương thực miền Nam. Điều này gây nhiều bất cấp do thực tế các thị trường đã chuyển đổi phương thức và chiến lược nhập khẩu gạo theo hướng đa dạng hóa nguồn cung, tổ chức đấu thầu mở để thu hút sự tham gia của nhiều nhà cung cấp nhằm tạo sự cạnh tranh về giá.
Vì vậy, việc duy trì cơ chế giao cho một đầu mối là Tổng công ty Lương thực miền Nam vốn đang gặp khó khăn nêu trên tại các thị trường trọng điểm sẽ hạn chế khả năng tiếp cận, khai thác cơ hội thị trường và có thể mất thị trường. Do đó, Việt Nam cũng cần thay đổi về cơ chế đầu mối giao dịch tại các thị trường này để ứng phó phù hợp với sự thay đổi trong chính sách nhập khẩu của các nước đối tác.
Về công tác xuất nhập khẩu gạo nói chung, Chính phủ giao Bộ Công Thương được giao chủ trì nắm bắt tình hình giao dịch qua biên giới, nhất là khu vực phía Bắc với Trung Quốc và phía Nam với Campuchia. Bộ cùng Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) rà soát các quy định, thỏa thuận để điều chỉnh cơ chế cho phù hợp. Các trường hợp vượt thẩm quyền phải báo cáo Thủ tướng.
Phó thủ tướng cũng giao Bộ Tài chính, UBND các tỉnh biên giới quản lý chặt chẽ, không để thóc, gạo xuất khẩu, nhập khẩu mà không khai báo. Tình hình sản xuất, sản lượng, thu hoạch trên địa bàn cần được theo dõi định kỳ hằng tháng.
Theo Hiệp hội lương thực Việt Nam (VFA), tính đến 31/7, số lượng gạo xuất khẩu của các doanh nghiệp đạt 3,617 triệu tấn, trị giá cửa khẩu bên xuất (FOB) 1,560 tỷ USD, giá trị cửa khẩu bên nhập (CIF) đạt 1,647 tỷ USD. Số lượng này giảm 10% so với cùng kỳ, trị giá CIF giảm 9,2% dù giá FOB bình quân tăng 2,43 USD một tấn. Nguyên nhân là thị trường thế giới xảy ra nhiều bất ổn.
Hoàng Lan