"Lực lượng phòng không hôm 4/11 bắn rơi máy bay quân sự dòng Ilyushin trên bầu trời thành phố Babanusa ở bang Tây Kordofan, sau các cuộc không kích khiến hàng chục dân thường thiệt mạng", Lực lượng Phản ứng Nhanh (RSF) tại Sudan thông báo hôm 5/11.
Video do RSF đăng trên mạng xã hội cho thấy một phi cơ bốc cháy trong lúc lao xuống đất, cũng như xác máy bay trên mặt đất sau đó. RSF không đề cập vũ khí sử dụng, nhưng trong các hình ảnh gần hiện trường có vật thể nghi là xác tên lửa của hệ thống phòng không FK-2000.
Máy bay Il-76 rơi tại Sudan hôm 4/11. Video: RSF
Phát ngôn viên Sư đoàn Bộ binh số 22 Sudan xác nhận một vận tải cơ chiến lược Ilyushin Il-76 đã bị rơi, nhưng khẳng định phi cơ "gặp sự cố kỹ thuật bất ngờ ở cánh phải, dẫn đến hỏa hoạn và mất kiểm soát". Theo quân đội chính phủ Sudan, máy bay khi đó đang làm nhiệm vụ thả hàng tiếp tế cho binh sĩ bị RSF bao vây ở thành phố Babanusa.
Chưa rõ danh tính và số phận của tổ bay. Một phi công tiêm kích Nga cho biết phi hành đoàn là công dân Nga và không phải không phải quân nhân. "Máy bay Il-76 được quân đội Sudan mua từ Kyrgyzstan trước đó gần 2 tháng và phi hành đoàn làm việc theo hợp đồng", người này cho hay.
Hệ thống FK-2000 do Tập đoàn Công nghiệp và Khoa học Hàng không Trung Quốc sản xuất, có thiết kế tương đồng với tổ hợp pháo - tên lửa phòng không Pantsir của Nga, có khả năng bắn trúng máy bay ở khoảng cách 25 km. Theo trang tin quân sự Defence Blog, Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) từng chuyển giao một tổ hợp FK-2000 cho RSF thông qua Chad.
Vật thể được cho là xác tên lửa của hệ thống FK-2000 gần hiện trường máy bay Il-76 Sudan rơi hôm 4/11. Ảnh: X/mintelworld
Đây là chiếc Il-76 thứ hai rơi tại Sudan trong vòng hơn một năm. Tháng 10/2024, một máy bay Il-76T bị bắn rơi trên bầu trời bang Bắc Darfur, được cho là trong lúc đang chở hàng tiếp tế cho quân đội Sudan. Phi cơ này dường như xuất phát từ UAE, do hãng hàng không New Way Cargo có trụ sở tại Kyrgyzstan thuê.
Nội chiến bùng phát tại Sudan cách đây hai năm do tranh giành quyền lực giữa quân đội Sudan và RSF, hai lực lượng từng hợp tác để lật đổ chính phủ chuyển tiếp do thủ tướng Abdalla Hamdok đứng đầu hồi năm 2021. Chiến sự đã khiến hàng chục nghìn người thiệt mạng, hàng triệu người mất nhà cửa và gây ra khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng ở Sudan.
Kể từ khi RSF chiếm thành phố El Fasher, thủ phủ bang Bắc Darfur, nhóm này đã bị cáo buộc thực hiện những vụ hành quyết, cướp bóc, cưỡng hiếp và tấn công dân thường, bắt cóc nhân viên cứu trợ.
Phạm Giang (Theo Aero, Defence Blog)