"Kazakhstan là quốc gia đầu tiên trong nhiệm kỳ thứ hai của tôi tham gia Hiệp định Abraham, nước đầu tiên trong số rất nhiều nước. Đây là bước tiến lớn trong việc xây dựng những cầu nối trên toàn thế giới. Ngày nay, ngày càng nhiều quốc gia đang xếp hàng hướng tới hòa bình và thịnh vượng thông qua Hiệp định Abraham", Tổng thống Mỹ Donald Trump đăng trên Truth Social ngày 6/11.
Thông báo được đưa ra trong bối cảnh ông Trump vừa có cuộc gặp với lãnh đạo 5 quốc gia Trung Á gồm Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Turkmenistan và Uzbekistan tại Nhà Trắng.
Ông Trump cũng cảm ơn Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev vì đã đồng ý tham gia Hiệp định Abraham. Đáp lại, Tổng thống Tokayev ca ngợi "sự lãnh đạo kiên định" của ông Trump, khẳng định "hàng triệu người ở nhiều quốc gia biết ơn ngài".
Hiệp định Abraham do Mỹ thúc đẩy và được ký kết lần đầu vào năm 2020 nhằm bình thường hóa quan hệ giữa Israel với các nước láng giềng Arab.
Tổng thống Mỹ cho biết nhiều quốc gia khác, trong đó có cả Syria, có thể sẽ tham gia Hiệp định Abraham và Arab Saudi sẽ đóng vai trò tiên phong trong nỗ lực mở rộng thỏa thuận lịch sử.
"Chúng tôi sẽ sớm công bố buổi lễ ký kết để chính thức hóa, và hiện còn rất nhiều quốc gia đang tìm cách gia nhập 'câu lạc bộ sức mạnh' này. Sẽ còn nhiều bước tiến nữa trong việc gắn kết các quốc gia vì ổn định và phát triển, tiến bộ thực sự, kết quả thực sự. Phúc thay cho những người kiến tạo hòa bình!", ông Trump nêu thêm.
Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng ngày 5/11. Ảnh: AFP
Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) hồi tháng 9/2020 ký Hiệp định Abraham, trở thành quốc gia Arab đầu tiên tại Trung Đông bình thường hóa quan hệ với Israel trong hơn 25 năm. Bahrain và Morocco sau đó cũng tham gia thỏa thuận này.
Sudan hồi tháng 1/2021 ký văn kiện thể hiện ý định tham gia Hiệp định Abraham, nhưng các nỗ lực này sau đó bị chững lại do bất ổn chính trị trong nước.
Arab Saudi từng tiến hành đàm phán với Mỹ về bình thường hóa quan hệ với Israel. Tuy nhiên, Riyadh đã rút lui khỏi tiến trình này sau khi cuộc chiến ở Dải Gaza bùng phát.
Arab Saudi từ lâu khẳng định sẽ không thể bình thường hóa quan hệ với Israel nếu không có tiến triển thực chất hướng tới việc thành lập nhà nước Palestine độc lập, viễn cảnh mà Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu từ lâu đã phản đối.
Ông Trump sẽ gặp Tổng thống lâm thời Syria Ahmed al-Sharaa tại Nhà Trắng ngày 10/11 và Thái tử Arab Saudi Mohammed bin Salman vào 18/11.
Huyền Lê (Theo Fox News, AFP)