"Tôi đã chỉ đạo Bộ Thương mại Mỹ bắt đầu các công việc cần thiết để tiến hành cuộc tổng điều tra dân số mới và có độ chính xác cao, dựa trên dữ liệu và số liệu cập nhật cùng kết quả, thông tin thu được từ cuộc bầu cử tổng thống 2024", Tổng thống Donald Trump ngày 7/8 viết trên mạng xã hội Truth Social. "Những người cư trú bất hợp pháp tại Mỹ sẽ không được tính trong cuộc điều tra dân số này".
Tổng điều tra dân số là quy trình bắt buộc theo hiến pháp Mỹ, được Cục Điều tra Dân số thuộc Bộ Thương mại tiến hành 10 năm một lần vào các năm có số tận cùng bằng 0. Dữ liệu từ tổng điều tra dân số được sử dụng để xác định các khu vực bầu cử quốc hội, ngân sách liên bang.
Tổng thống Mỹ Donald Trump tại bang Maryland ngày 12/5. Ảnh: AFP
Tổng điều tra dân số cũng sẽ giúp xác định số ghế nghị sĩ Hạ viện được phân cho mỗi bang, từ đó chia thành khu vực bầu cử tương ứng. Ông Trump từ lâu phản đối đưa nhóm người nhập cư bất hợp pháp ở Mỹ vào dữ liệu này.
Cuộc tổng điều tra dân số gần nhất tại Mỹ được tiến hành vào năm 2020. Sau khi nhậm chức năm 2021, tổng thống Joe Biden đã ký sắc lệnh hành pháp đưa tất cả những người thường trú tại một bang vào kết quả kiểm đếm chính thức. Ông Trump đã thu hồi sắc lệnh này trong ngày đầu tiên của nhiệm kỳ hai.
Ông Trump ra lệnh tiến hành tổng điều tra dân số mới trong bối cảnh đảng Cộng hòa ở Texas và một số bang muốn phân chia lại khu vực bầu cử nhằm giành thêm lợi thế trong cuộc bầu cử quốc hội giữa kỳ năm sau.
Theo lịch, cuộc tổng điều tra dân số tiếp theo của Mỹ dự kiến được tiến hành năm 2030. Nhà Trắng chưa xác nhận liệu chỉ thị của ông Trump có yêu cầu kiểm đếm dân số lập tức, trước năm 2030 hay không.
Tiến hành một cuộc tổng điều tra dân số sẽ là quá trình tốn kém và lâu dài. Theo Văn phòng Giải trình Trách nhiệm Chính phủ Mỹ (GAO), chi phí cho cuộc tổng điều tra dân số năm 2020 là gần 14 tỷ USD.
Đức Trung (Theo Reutes, Guardian)