Lin Haiyan bị truy tố tội danh "lập quỹ tín dụng trái phép", thu 640 triệu nhân dân tệ (tương đương 100 triệu USD) của những người cho vay, với lời hứa hẹn sẽ trả lãi suất cao và bảo đảm an toàn tiền gửi. Tòa án Ôn Châu tỉnh Chiết Giang cho biết đường dây vay nợ của Lin bị sập năm 2011, gây tổn thất 428 triệu tệ không thể khôi phục.
![]() |
Bị can Lin Haiyian trước tòa. Ảnh: SCMP. |
Vụ việc này cho thấy tình trạng lạm dụng trong ngành tín dụng phi chính thức ở Trung Quốc, nơi các doanh nghiệp vừa và nhỏ phát triển rất mạnh nhưng khó tiếp cận nguồn vốn của các ngân hàng lớn, dù các doanh nghiệp này đã tạo ra nhiều công ăn việc làm và sự sung túc cho người dân. Tuy nhiên, sau nhiều đường dây tín dụng đen phá sản và không thể trả lại tiền vay, chính quyền Trung Quốc đang tìm nhiều biện pháp xiết chặt hình thức vay tiền này.
Các nhà lãnh đạo cam kết sẽ mở rộng đường tiếp cận ngân hàng cho các doanh nghiệp nhỏ, và tung ra một dự án thí điểm ở Ôn Châu. Tuy nhiên giới doanh nhân ở đây cho hay điều kiện kinh tế ngày càng khó khiến các nhà băng ngày ngần ngại cho vay.
Theo AP, thị trường tín dụng đen ở Trung Quốc ước tính từ 2 đến 4 nghìn tỷ nhân dân tệ (325-650 tỷ USD), tức là chiếm 7% tổng tín dụng cả nước. Ở một số lĩnh vực, tín dụng đen thậm chí còn lấn sân cả tín dụng chính thức.
Ở Trung Quốc, nhiều gia đình đổ tiền vào các kênh vay nợ tư nhân, mong muốn kiếm được lãi suất cao hơn gửi ngân hàng. Một số chuyên gia cho rằng việc cá nhân cho nhau vay mượn tiền là hợp pháp, chỉ có điều nhà nước chưa làm rõ được trách nhiệm của người đi vay và người cho vay mà thôi.
Người vừa lĩnh án tử hình, bà Lin, bắt đầu vay tiền của họ hàng và đồng nghiệp từ năm 2007, theo tài liệu của tòa án. Lin nói với những người cho vay là sẽ tạo điều kiện cho người cho vay được mua cổ phần, nhưng lại dùng số tiền đó để đầu cơ cổ phiếu. Cho đến khi thua lỗ, Lin vẫn tiếp tục đi vay cho đến khi không thể trả nổi và sập tiệm.
Sau phán quyết tử hình, một blogger nổi tiếng của Trung Quốc lên tiếng phản đối, khiến tòa án có hành động hiếm hoi là ra tuyên bố khẳng định sự cần thiết phải tuyên án tử đối với người có các hành động gây nhiều tổn hại cho người dân và xã hội như Lin.
Cũng tại Ôn Châu, năm ngoái một phụ nữ tên là Ngô Anh (Wu Ying) bị kết án tử hình vì tổ chức vay lãi trái phép, thu 770 triệu tệ (120 triệu USD). Tuy nhiên sau đó người này được ân giảm án do có nhiều lời kêu gọi xuất hiện trên mạng. Bà ta hiện ở tù.
Ánh Dương