Ngày 4/10, thẩm phán liên bang Karin Immergut ra phán quyết ngăn Tổng thống Donald Trump nắm quyền tiếp quản và triển khai Vệ binh Quốc gia bang Oregon đến Portland để hỗ trợ lực lượng Thực thi Di trú và Hải quan (ICE) đối phó người nhập cư trái phép tại thành phố này.
Phán quyết được bà Immergut đưa ra trong vụ kiện của giới chức Oregon với chính quyền Tổng thống Trump, sau khi ông chủ Nhà Trắng cuối tháng 9 mô tả các cuộc biểu tình ở Portland là "bạo loạn", cần huy động quân đội trấn áp. Giới chức Oregon nhấn mạnh lực lượng hành pháp bang và địa phương đủ khả năng ứng phó, cảnh báo việc đưa binh sĩ đến Portland sẽ thổi bùng căng thẳng.
Nhà Trắng sau đó chuyển sang phương án điều binh sĩ Vệ binh Quốc gia từ bang California đến Oregon, nhưng ý định này cũng bị thẩm phán Immergut chặn vào cuối ngày 5/10. Bà mở rộng phán quyết trước đó, cấm chính quyền liên bang triển khai Vệ binh Quốc gia từ bất cứ bang nào khác đến Oregon.
Tổng thống Trump lập tức bày tỏ phẫn nộ khi nhận liên tiếp hai phán quyết bất lợi từ một thẩm phán được chính ông đề cử.
"Portland đang cháy rụi khi ông ấy ra phán quyết như vậy. Các phần tử quá khích, kích động ở khắp nơi, chỉ cần bật tivi hay đọc báo là thấy. Thống đốc, thị trưởng, các chính trị gia đều lo sợ cho mạng sống của họ. Ông ấy nên tự hổ thẹn khi ra phán quyết như vậy", Tổng thống Trump trả lời báo giới ngày 5/10, nhầm lẫn giới tính của nữ thẩm phán.
Thẩm phán liên bang Karin Immergut. Ảnh: The Oregonian
Immergut sinh tháng 12/1960 tại Brooklyn, New York. Bà có bằng thạc sĩ Trường Luật Berkeley, Đại học California năm 1987 rồi làm việc cho một công ty luật tư nhân ở thủ đô Washington.
Từ năm 1988 đến 1992, bà là trợ lý công tố viên liên bang Quận trung tâm California tại Los Angeles, chủ yếu xử lý các vụ án liên quan ma túy và rửa tiền. Immergut làm việc trong lĩnh vực tư nhân ở bang Vermont trước khi chuyển đến Oregon năm 1996, làm công tố viên tại hạt Multnomah.
Năm 1998, Immergut tạm dừng công việc tại Multnomah để làm việc cho công tố viên đặc biệt Ken Starr, người đã dành nhiều năm để điều tra các tranh cãi liên quan tổng thống Bill Clinton. Bà giữ vai trò then chốt trong việc thẩm vấn thực tập sinh Nhà Trắng Monica Lewinsky về mối quan hệ của cô với ông Clinton.
Ông Clinton phủ nhận có quan hệ tình cảm với Lewinsky và bị Hạ viện luận tội với cáo buộc nói dối và cản trở công lý. Thượng viện sau đó tuyên ông Clinton trắng án.
Immergut nhấn mạnh cuộc điều tra khi đó là về việc ông Clinton nói dối hay không và bà không có định kiến nào với tổng thống Mỹ.
"Tôi là người phi chính trị", Immergut nói với tờ The Oregonian cuối năm 1998. "Tôi cảm thấy quan điểm bảo thủ hay cấp tiến không liên quan gì đến vụ án này".
Vài năm sau, bà quay lại công việc ở Multnomah rồi trở thành công tố viên tại Văn phòng Công tố viên liên bang quận Oregon năm 2001. Năm 2003, bà được tổng thống George W. Bush đề cử làm công tố viên trưởng tại đây.
Scott Asphaug, cấp dưới của Immergut, nói bà thường khuyên họ "làm điều đúng đắn, vì điều đúng đắn". "Công việc của chúng tôi không chỉ là truy tố thành công, mà còn cần hành xử công bằng và thận trọng", Asphaug cho biết.
Năm 2009, thống đốc bang Oregon bổ nhiệm bà Immergut làm thẩm phán tòa án hạt Multnomah. Bà làm việc tại đây cho đến khi được ông Trump đề cử làm thẩm phán liên bang tháng 1/2019, trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông.
Khi dự phiên điều trần phê chuẩn trước Ủy ban Tư pháp Thượng viện, Immergut cho hay trong thời gian làm công tố viên liên bang, bà đã tham gia 250 phiên tòa và xử lý hơn 100 khiếu nại dân sự.
Thượng viện phê chuẩn Immergut vào tháng 7/2019 và bà bắt đầu công việc mới từ tháng 8 cùng năm. Trên cương vị thẩm phán liên bang, bà Immergut đã ra những phán quyết có thể coi là có lợi cho cả đảng Dân chủ lẫn Cộng hòa.
Năm 2021, bà bác đơn kiện của một nhóm nhân viên y tế tình nguyện trên đường phố, những người cho rằng họ bị sĩ quan liên bang gây thương tích trong các cuộc biểu tình bùng phát sau vụ George Floyd bị sát hại mùa hè 2020.
Năm 2023, bà bảo vệ tính hợp hiến của đạo luật cấm sử dụng băng đạn mở rộng và yêu cầu giấy phép khi mua súng ở bang Oregon, phán quyết được giới ủng hộ kiểm soát súng đạn và phe Dân chủ ca ngợi.
Hồi tháng 8, bà ủng hộ Bộ An ninh Nội địa Mỹ, cho rằng việc cơ quan này bắt giam một thanh niên Guatemala 25 tuổi xin tị nạn là hợp pháp, nhưng yêu cầu chính quyền liên bang chuyển trường hợp này cho một quan chức tị nạn xem xét.
Sĩ quan Biên phòng Mỹ bên ngoài một cơ sở của lực lượng Thực thi Di trú và Hải quan ở Portland, bang Oregon ngày 4/10. Ảnh: AP
Thẩm phán Immergut chưa ra phán quyết cuối cùng về vụ kiện giữa bang Oregon và chính quyền Tổng thống Trump. Lệnh chặn ông Trump điều động Vệ binh Quốc gia đến Oregon có hiệu lực ít nhất đến ngày 19/10, trong khi phiên xét xử đầu tiên dự kiến diễn ra sáng 29/10.
Chính quyền Tổng thống Trump đã kháng cáo lệnh chặn của bà Immergut lên Tòa phúc thẩm Khu vực 9, có thẩm quyền với Oregon.
"Tổng thống là tổng tư lệnh lực lượng vũ trang, không phải một thẩm phán ở Oregon. Lực lượng hành pháp Portland và Oregon, dưới sự chỉ đạo của chính quyền địa phương, đã từ chối hỗ trợ đặc vụ ICE khi họ phải đối mặt những mối đe dọa đến tính mạng", Phó chánh văn phòng Nhà Trắng Stephen Miller viết trên X.
William Banks, giáo sư luật Đại học Syracuse, New York, tin rằng các quyết định của bà Immergut sẽ khiến Nhà Trắng bất ngờ, vì họ từng cho rằng một thẩm phán do ông Trump đề cử sẽ ra phán quyết có lợi cho ông.
"Mọi thứ đã trở nên đảng phái đến mức người ta chỉ chờ đợi những kết quả có lợi cho phe mình", ông Banks nói với Newsweek. "Tôi cho rằng Immergut là người thượng tôn pháp luật. Trong trường hợp này, bà ấy đã xem xét kỹ các quy định, nhận ra chính quyền liên bang đang chiếm quyền ra quyết định của bang và đã nêu rõ điều đó".
Như Tâm (Theo CNN, Washington Post, Newsweek)