Vài ngày nay, giá cá tra nguyên liệu ở các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long tăng trở lại, lên 22.000 - 22.500 đồng/kg, tăng khoảng 2.000- 3.000 đồng/kg so thời điểm đầu tháng 7. Giá tăng là dấu hiệu đáng mừng, song nhiều hộ nuôi cá vẫn khốn đốn và bỏ nghề hàng loạt.
Các tỉnh Đồng Tháp, An Giang và TP Cần Thơ là những địa phương nuôi cá tra chủ lực ở Đồng bằng sông Cửu Long. Dù giá cá đã nhích lên nhưng người nuôi vẫn thở dài ngao ngán. Ông Ngô Văn Khiêm, ở xã Vĩnh Thới, huyện Lai Vung (Đồng Tháp) cho biết, hồi giá cá tuột dốc còn 18.000 - 19.000 đồng/kg khiến dân nuôi cá te tua bởi càng nuôi nhiều càng lỗ nặng.
Nay giá cá có tăng nhưng còn thấp chưa đủ chi phí giá thành, tính ra dân nuôi cá còn lỗ khoảng 2.000 đồng/kg. Đồng tâm trạng trên, bà Trần Thị Ngoặt, hộ nuôi cá lâu năm ở phường Thuận An (Thốt Nốt, Cần Thơ), than thở: “Vụ rồi do giá thấp nên bị lỗ trên 300 triệu đồng, nợ ngân hàng và nợ bên ngoài vây chặt khiến cả nhà ăn ngủ không yên. Dù bị nợ nhưng gia đình tiếp tục tìm vay vốn để o bế hơn 100 tấn cá còn lại, dự kiến thu hoạch vào tháng 9 tới. Nếu lúc đó giá cá tiếp tục tăng lên từ 25.000- 26.000 đồng/kg mới hy vọng gỡ nợ, còn ở mức này thì vẫn thua lỗ”.
Điều nghịch lý là sản lượng cá tra ở Đồng bằng sông Cửu Long không nhiều, hầu hết các nhà máy thiếu nguyên liệu hoạt động nhưng giá cá vẫn thấp.
Ông Nguyễn Văn Đạo, Tổng giám đốc Công ty cổ phần thủy sản Gò Đàng cho rằng, mấu chốt vấn đề là thị trường xuất khẩu cá tra không ổn định; trong đó nhu cầu tiêu thụ ở châu Âu không tăng về sản lượng lẫn giá cả do ảnh hưởng khủng hoảng kinh tế, khiến việc xuất khẩu cá tra không được như mong muốn, bởi châu Âu là thị trường lớn. Hiện tại các doanh nghiệp tập trung củng cố thị trường nhằm đẩy mạnh chế biến và xuất khẩu những tháng cuối năm, tuy nhiên cái khó là nguồn vốn thiếu trầm trọng.
Không chỉ doanh nghiệp mà hàng loạt hộ nuôi cá tra ở Đồng bằng sông Cửu Long cũng đang khát vốn. Ông Dương Nghĩa Quốc, Giám đốc Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn Đồng Tháp trăn trở: “Vốn là một trong những vấn đề nan giải để phát triển nghề cá. Bình quân nuôi 1.000 tấn cá cần tới 24 tỷ đồng, số tiền quá lớn nên người dân không thể lo nổi, mà phải nhờ ngân hàng giúp sức. Tuy nhiên, vài năm nay do nghề cá bất ổn nên các ngân hàng ngại đầu tư. Thiếu vốn buộc người nuôi dù muốn theo đuổi cũng đành chịu”.
Ông Mai Đăng Hòa, Tổng giám đốc Công ty thủy hải sản Sài Gòn - Mê Kông thừa nhận: “Hầu hết các doanh nghiệp đang khát vốn như “khát nước”. Thiếu vốn khiến các doanh nghiệp không thể mua cá nguyên liệu dẫn đến bị động trong chế biến và xuất khẩu”. Theo ông Hòa, hiện nhiều doanh nghiệp đang chờ gói 9.000 tỷ đồng mà Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn đề xuất Chính phủ hỗ trợ “cứu cá tra”. Khi có được nguồn vốn tiếp sức thì việc khôi phục nghề cá sẽ thuận lợi hơn.
Ông Nguyễn Văn Đạo, Tổng giám đốc Công ty cổ phần thủy sản Gò Đàng cho rằng: “Nghề nuôi cá tra đang dần tiến lên công nghiệp với quy mô lớn. Do đó những hộ nhỏ nên hợp tác lại với nhau để liên kết với nhà máy nuôi theo hợp đồng… có như vậy mới đảm bảo được đầu ra, tránh tình trạng rớt giá thua lỗ”. Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn cũng ủng hộ mô hình liên kết giữa nông dân và doanh nghiệp, trong đó doanh nghiệp đóng vai trò chính. Theo Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, nên đưa ngành nuôi trồng, chế biến và xuất khẩu cá tra là ngành “có điều kiện” nhằm tiến tới thành lập những vùng nuôi tập trung quy mô lớn, có đầu tư và quản lý bài bản để hạ giá thành, tăng chất lượng cá theo tiêu chuẩn quốc tế. Đối với doanh nghiệp phải có thị trường, sản phẩm đạt chất lượng, được kiểm tra đầy đủ các tiêu chuẩn mới cho xuất khẩu.
Chẳng doanh nghiệp nào muốn vay gói giải cứu cá tra
(Lao Động)