Hiện nay mạng xã hội đã quá phổ biến nhưng một số người vẫn nghĩ mạng "ảo" thì nói chuyện thoải mái, không phải chịu trách nhiệm, đặc biệt với các cuộc tán gẫu trong nhóm kín. Tuy nhiên, pháp luật sẽ xử lý khi nội dung có tính chất xúc phạm, bịa đặt hoặc gây tổn hại đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của tổ chức, cá nhân khác.
Điều 38 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ. Vì vậy, việc tiết lộ hay loan truyền thông tin đời tư trái phép đều có thể bị xử lý theo quy định.
Trong trường hợp buôn chuyện, chê bai, nói xấu, nếu chỉ dừng ở mức bình phẩm mà không bịa đặt sai sự thật, không mang tính chất vu khống thì hành vi này vẫn có thể bị coi là xúc phạm danh dự, nhân phẩm và có thể bị xử phạt hành chính.
Cụ thể, theo Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 37 Điều 1 Nghị định 14/2022/NĐ-CP) quy định: Người có hành vi cung cấp hoặc chia sẻ thông tin sai sự thật, xúc phạm người khác trên mạng xã hội sẽ bị phạt từ 10 đến 20 triệu đồng. Hành vi tiết lộ bí mật đời tư trái phép có thể bị phạt đến 30 triệu đồng và buộc phải gỡ bỏ thông tin.
Ngoài ra, theo khoản 3, Điều 7, Nghị định 144/2021/NĐ-CP, hành vi khiêu khích, trêu ghẹo, xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác cũng có thể bị phạt từ 2 đến 3 triệu đồng trừ trường hợp quy định tại điểm b khoản 2 Điều 21 và Điều 54 Nghị định này.
Trong trường hợp hành vi buôn chuyện vượt quá mức "nói xấu" và mang tính vu khống, bịa đặt hoặc loan truyền điều biết rõ là sai sự thật nhằm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác, người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Vu khống theo Điều 156 Bộ luật Hình sự.
Trường hợp thành viên trong nhóm chụp màn hình và phát tán nội dung đó lên mạng thì hành động này đã được coi là loan truyền và có thể trở thành căn cứ để xử lý. Đối với các thành viên khác chỉ tham gia nhóm mà không phát ngôn, đăng tải hay chia sẻ thông tin, thì có thể không bị xử lý.
Như vậy, có thể thấy, ranh giới giữa "buôn chuyện cho vui" và "vi phạm pháp luật" trong môi trường mạng là rất mong manh. Do vậy, mỗi người cần thận trọng trong phát ngôn, tuyệt đối tránh việc bịa đặt, loan truyền thông tin đời tư của người khác, nhất là những thông tin chưa được kiểm chứng, để không vô tình biến một câu chuyện nhỏ thành rắc rối pháp lý lớn.
Luật sư Nguyễn Thị Phương Hoa
Công ty Luật Bảo An, Hà Nội