Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ quy định từ ngày 1/1/2026, trẻ em dưới 10 tuổi, cao dưới 1,35 m không được ngồi cùng hàng ghế với người lái xe (trừ loại ôtô chỉ có một hàng ghế). Người lái xe phải sử dụng, hướng dẫn sử dụng thiết bị an toàn cho trẻ em phù hợp. Nếu không thực hiện quy định này, theo Nghị định 168/2024, tài xế có thể bị phạt 0,8-1 triệu đồng.
Là tài xế xe hợp đồng điện tử, anh Thanh Minh, trú quận Cầu Giấy, thường xuyên đưa đón khách đi sân bay Nội Bài. Anh băn khoăn có nên chi 3-5 triệu đồng mua ghế trẻ em hay không, cũng chưa biết người lái hay hành khách phải mang ghế. Nếu cần đầu tư thì phải trang bị loại ghế nào bởi thị trường có nhiều loại cho trẻ 1-4 tuổi, ghế nâng cho trẻ 4-5 tuổi, đệm nâng cho trẻ lớn...
"Tôi sợ bị phạt oan khi khách muốn bế trẻ hoặc gây căng thẳng với khách nếu họ yêu cầu tài xế phải trang bị", anh Minh nói và cho rằng ngoài tăng chi phí, việc sử dụng ghế có một số bất tiện, như lái xe phải dừng lại lắp và tháo ghế mất nhiều thời gian. Cốp xe không đủ chỗ khi phải vừa đựng ghế, vừa chở đồ cho hành khách, nhất là khi đưa khách đi sân bay.
Cũng chia sẻ bất tiện nếu phải mang ghế an toàn cho khách, ông Thành, tài xế một hãng taxi, giải thích đường phố Hà Nội thường xuyên ùn tắc, "xe dừng đỗ để đón khách đã khó nói gì đến việc dừng tháo - lắp ghế". Hãng taxi của ông cũng chưa có động thái trang bị ghế an toàn cho các xe.
Nếu áp dụng quy định này, ông Thành xác định sẽ phải từ chối khách đi cùng trẻ nhỏ, trên xe chỉ có dây an toàn loại của người lớn.
Một số ghế an toàn cho trẻ em trên thị trường.
Ông Lương Quốc Huy, Giám đốc điều hành Taxi Thanh Nga, ước tính hãng có 400 xe, nếu phải đầu tư mỗi ghế cho trẻ em với giá 3-5 triệu đồng thì đơn vị phải bỏ thêm hàng tỷ đồng, tăng áp lực tài chính cho doanh nghiệp.
Theo ông Huy, bình thường mỗi xe có thể chở gia đình 4 người, song khi lắp thêm ghế trẻ em sẽ không đủ chỗ cho 4 người, chưa kể phần lớn taxi cốp nhỏ không thể để vừa ghế và hành lý. Tài xế còn phải lo bảo quản, vệ sinh ghế sạch sẽ, nếu không khách lại từ chối ngồi.
Mặt khác, taxi đa số chạy trong phố, tốc độ lưu thông thấp, khả năng thương tích khi có va chạm không lớn. Trẻ em đi lên xe được người lớn bế, có thể đảm bảo an toàn, không nhất thiết phải ngồi ghế riêng.
Giám đốc điều hành taxi Thanh Nga kiến nghị cơ quan chức năng có hướng dẫn cụ thể để doanh nghiệp biết đầu tư loại thiết bị an toàn nào. Trước mắt, từ 1/1/2026 quy định thiết bị an toàn cho trẻ chỉ nên áp dụng với xe cá nhân đi trên cao tốc.
TS Trần Hữu Minh, Chánh văn phòng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, cho rằng theo Luật thì tất cả ôtô phải có thiết bị an toàn cho trẻ em, tuy nhiên nên áp dụng với xe con cá nhân trước và có lộ trình với xe kinh doanh vận tải và vận tải công cộng. Nhóm này trước mắt nên khuyến khích áp dụng và bắt buộc cung cấp thông tin về sự sẵn có của ghế trên từng chuyến xe dịch vụ để hành khách được biết và sử dụng.
Lý giải quy định thiết bị an toàn cho trẻ em, đại diện Cục Cảnh sát giao thông (Cục CSGT, Bộ Công an) cho biết với trẻ dưới 1,35 m, việc sử dụng dây đai của xe sẽ không đảm bảo an toàn khi xảy ra va chạm. Với chiều cao đó, dây đai chỉ kéo tới phần đầu cổ, không phù hợp với trẻ, không đảm bảo an toàn.
Mặt khác, trẻ trên 10 tuổi có thể tiếp thu, nghe lời bố mẹ, người lớn. Dưới 10 tuổi trẻ còn đang nghịch ngợm, cần sự giám sát. Nhiều khi người dân cứ nghĩ ôm trẻ vào lòng là an toàn, nhưng không phải. Khi va chạm, trẻ có thể bị văng ra, gây chấn thương. Hay chỉ cần tài xế phanh gấp, đứa trẻ cũng có thể bị dúi người ra phía trước gây nguy hiểm.
"Chúng tôi luôn lấy sự an toàn của người dân làm yếu tố hàng đầu. Người dân sử dụng thiết bị an toàn cho trẻ em cũng giống như đội mũ bảo hiểm", đại diện Cục CSGT nói, thêm rằng việc khuyến cáo người dân sử dụng ghế trẻ em trên ôtô không phải mới thực hiện mà đã có từ nhiều năm trước.
Đoàn Loan - Phạm Chiểu