Câu chuyện của ông Suzuki được chia sẻ trong một chương trình của The Gold Online (trang tin về quản lý tài sản) và nhanh chóng gây chú ý.
Suzuki, sinh ra ở Tokyo trong một gia đình nghèo, bắt đầu kiếm tiền từ khi học trung học bằng cách làm thêm tại các nhà hàng. Khi đi làm, ông thuê căn hộ giá rẻ xa văn phòng, tự nấu ăn và mang cơm trưa đến nơi làm việc mỗi ngày. Suzuki không sử dụng điều hòa, chưa từng đi ăn nhà hàng, chỉ đi bộ hoặc xe đạp đến công ty.
Ông kết hôn với một đồng nghiệp, người thấu hiểu và chia sẻ lối sống này. Khi có con, gia đình Suzuki chỉ đi dã ngoại ở các công viên gần nhà. Ông chưa từng mua nhà hay xe hơi.
Nhờ lối sống tiết kiệm, ông tích lũy được 240.000 USD. Năm 60 tuổi, ông rút một phần quỹ hưu trí để đầu tư, nâng tổng tài sản lên 440.000 USD. "Tôi nghĩ số tiền này đảm bảo cuộc sống an nhàn và các tình huống khẩn cấp ở tuổi già", Suzuki nói.
Nhưng không lâu sau khi nghỉ hưu, vợ Suzuki được chẩn đoán bệnh nặng và qua đời ở tuổi 66. Ông rơi vào trạng thái trầm cảm, day dứt và hối hận. "Tôi ước gì vợ chồng đã đi du lịch nhiều hơn và ăn ở nhà hàng", ông nói. "Nhưng thời gian không thể quay lại, tôi tự hỏi ý nghĩa cuộc sống của mình là gì khi chỉ còn lại tiền?".
Suzuki không phải là trường hợp duy nhất trong số người già Nhật Bản theo đuổi lối sống tiết kiệm khắc nghiệt.
Năm ngoái, một người đàn ông 70 tuổi gây chú ý khi tiết kiệm hơn 30 năm, tích lũy được 910.000 USD. Hàng ngày, bữa ăn của ông chỉ gồm vài quả mận chua, một ít rau muối và một bát cơm, đôi khi chỉ là lon nước tăng lực nhận bằng điểm miễn phí từ cửa hàng tiện lợi.
Văn hóa tiết kiệm khắc nghiệt ở Nhật Bản phổ biến hơn nhiều so với các nước khác. Người trên 65 tuổi chiếm 29% dân số vào năm 2025, theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và áp lực từ xã hội già hóa khiến nhiều người cao tuổi lựa chọn tích lũy bằng mọi giá để chuẩn bị cho tuổi già.
Năm ngoái, hộ gia đình người trên 65 tuổi trở lên có mức tiết kiệm trung bình khoảng 170.000 USD, cao nhất trong các nhóm tuổi, phản ánh thói quen tích lũy suốt đời.
Khái niệm mottainai (tiếc nuối lãng phí) khiến người Nhật, đặc biệt là người cao tuổi, sử dụng mọi thứ đến cạn kiệt trước khi vứt bỏ. Nhờ đó, nợ tiêu dùng của người Nhật chỉ khoảng 60% GDP bằng một nửa so với Mỹ.
Gee Hee Hong, nhà kinh tế học của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho biết lối sống tiết kiệm của người cao tuổi Nhật Bản là chiến lược hợp lý để đối phó với dân số già hóa nhanh.
Tuy nhiên, bà cảnh báo tiết kiệm quá mức, chi tiêu thấp sẽ làm tăng nguy cơ cô lập xã hội, trầm cảm.
Để cân bằng, bà Hong khuyên người cao tuổi ưu tiên chi tiêu cho trải nghiệm mang lại mục đích sống, đa dạng hóa đầu tư qua quỹ hưu trí, đồng thời mua bảo hiểm y tế để giảm lo lắng chi phí dài hạn.
Ngọc Ngân (Theo The Star)