Maria, 38 tuổi, mang theo hai con gái 11 và 16 tuổi rời quê nhà ở Colombia để tìm cuộc sống mới tại Mỹ. Họ đến Mexico và đặt lịch hẹn xin tị nạn với quan chức nhập cư Mỹ thông qua ứng dụng CBP One được phát triển dưới thời chính quyền tổng thống Joe Biden.
Nhưng sau 4 tháng chờ đợi ở Mexico City, Maria trở nên tuyệt vọng, đặc biệt là sau khi ông Donald Trump đắc cử và tuyên bố sẽ mạnh tay trấn áp người nhập cư. Vài ngày trước lễ nhậm chức của ông Trump, Maria quyết định chi tiền cho một tay buôn người để giúp ba mẹ con vào Mỹ.
Trong khi chờ thời cơ vượt biên, họ bị một nhóm đàn ông bắt cóc, nhốt trong một căn phòng suốt 5 ngày. Những kẻ bắt cóc yêu cầu gia đình cô ở Colombia phải nộp 3.500 USD mỗi người để chuộc ba mẹ con. Họ thậm chí đe dọa cắt ngón tay của con gái cô và nhiều điều tệ hơn nữa.
Người nhập cư chờ khởi hành trên chuyến bay trục xuất của không quân Mỹ tại Tucson, Arizona hồi tháng 1. Ảnh: Reuters
Trong những ngày đó, cô thường thức giấc lúc nửa đêm trong trạng thái hoảng loạn. "Đừng lo lắng mẹ ơi. Hy vọng họ sẽ không làm hại chúng ta", con gái lớn của Maria an ủi mẹ.
Cuối cùng, người thân của cô đã gom đủ tiền để chuộc người. Ngày 22/1, ba mẹ con Maria vượt biên rồi trình diện lực lượng biên phòng Mỹ để xin tị nạn.
Gia đình Maria rời quê nhà ở Magdalena tới thủ đô Colombia nhiều năm trước. Là một người mẹ đơn thân làm nghề tạo mẫu tóc, cô đã gặp rất nhiều khó khăn để kiếm được mức lương đủ sống ở thủ đô Bogota. Con gái cô mơ ước được học tiếng Anh và trở thành tiếp viên hàng không.
Maria hy vọng đơn xin tị nạn được chấp nhận, để các con có thể tìm thấy tương lai an toàn và ổn định hơn ở Mỹ. Nhưng họ bị giữ 8 ngày ở biên giới Mỹ và không được gọi điện cho gia đình.
Ban đầu họ được thông báo sẽ trình diện tòa vào tháng 5 để xem liệu có được cấp phép tị nạn hay không. Nhưng thông báo sau đó là họ "không thể xin tị nạn" ở Mỹ nữa.
Ngay trong ngày đầu nắm quyền, ông Trump đã ký sắc lệnh hành pháp ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia tại biên giới phía nam và đóng cửa biên giới. Ông cũng tuyên bố khởi động kế hoạch trục xuất quy mô lớn nhằm "trao trả hàng triệu người nước ngoài phạm tội trở về nơi họ xuất phát".
Ba mẹ con Maria được đưa tới một căn cứ quân sự cùng nhiều người di cư khác. Tất cả đều bị còng tay, ngoại trừ các gia đình có con nhỏ, theo quy định của các chuyến bay trục xuất. Họ không biết mình được đưa đi đâu, cho tới khi vận tải cơ của không quân Colombia chở họ hạ cánh xuống thủ đô Bogota.
Con gái 16 tuổi của Maria đã khóc nức nở khi biết phải trở về quê hương. "Chúng ta đã phải trải qua rất nhiều điều khó khăn, để cuối cùng bị đưa trở về nước", cô gái nói.
Gia đình Maria không phải là những người duy nhất tan vỡ giấc mộng sau khi vượt biên vào Mỹ.
Deivy Daniela Prieto, 21 tuổi, cùng chồng ở Santander, Colombia đã vay mượn để tới thành phố Ciudad Juarez của Mexico và vượt biên vào Mỹ hôm 18/1, chỉ hai ngày trước khi ông Trump nhậm chức. Hai người hy vọng rằng bằng cách vào Mỹ trước khi ông Trump lên nắm quyền, họ có thể xin tị nạn ở đất nước này.
Họ bị lực lượng biên phòng Mỹ bắt tại El Paso, bang Texas. Vài ngày sau, hai người bị tách ra. Chồng cô bị đưa đến trung tâm giam giữ ở New Mexico, trong khi Prieto lên chuyến bay trục xuất đầu tiên từ Mỹ của không quân Colombia.
Prieto được đưa về Bogota, nơi cô không quen biết ai ngoài những phụ nữ mà cô kết bạn trong nơi tạm giam ở Mỹ. Chồng cô vẫn bị giữ ở New Mexico và chỉ thỉnh thoảng được gọi điện về cho vợ.
Prieto không còn tiền để thuê phòng trọ và mua thực phẩm ở thủ đô Colombia. Cô đã tới nhiều cơ quan chính phủ xin giúp đỡ nhưng vô vọng, nên cuối cùng phải trở về quê nhà Santander một mình. "Tôi đang cố gắng bắt đầu lại mọi thứ, nhưng chồng tôi vẫn bị giam", cô nói.
Deivy Daniela Prieto (thứ 2 từ bên phải) cùng nhóm người bị trục xuất khỏi Mỹ gần đây tại Bogota, Colombia. Ảnh: WP
Yonatan Quintero cũng trải qua tình cảnh tương tự, sau khi vượt biên vào Mỹ đúng ngày ông Trump nhậm chức. Anh có một người bạn đang sống ở bang Pennsylvania, người đã đề nghị sẽ giúp anh rời Colombia.
"Tôi quyết định tới Mỹ vì đó được cho là quốc gia tự do, nơi họ hỗ trợ cộng đồng LGBTQ", Quintero, người cũng thuộc cộng đồng này, nói.
Nhưng sau khi trình báo với biên phòng Mỹ, anh bị bắt và giam tại San Diego trong 10 ngày. Sau đó, giới chức Mỹ đưa ra hai lựa chọn: ở lại trại giam thêm ít nhất 6 tháng, hoặc lên chuyến bay trục xuất về nước. Quintero chọn trở về.
Nhưng khi đặt chân tới sân bay El Dorado ở Bogota tuần trước, anh tin rằng sẽ rất nguy hiểm nếu ở lại Colombia. Quintero nói sẽ tìm lối thoát khác, lần này điểm đến có lẽ là châu Âu.
Thùy Lâm (Theo Washington Post, CNN)