Những người làm sạch bom mìn ở Quảng Trị

7h ngày đầu tháng 10, nhân viên đội MAT99, Tổ chức Cố vấn Bom mìn (MAG) có mặt ở khu rừng phòng hộ, thôn Đồng Tâm, xã Nam Cửa Việt, bắt đầu công việc rà phá bom chùm. Họ đưa máy móc và thiết bị ra vùng cát trắng cỏ mọc um tùm, nước lấp xấp.

Anh Phùng Minh Thành, nhân viên kỹ thuật đội MAT99, đẩy máy cùng đồng nghiệp ra hiện trường. Loại máy này được kết nối vệ tinh, dẫn dữ liệu về máy tính. Mỗi khi máy đi qua gặp bom mìn sẽ truyền tín hiệu về máy tính để thông báo.

Đội MAT99 rà phá bom mìn trên diện tích 200.000 m2 từ ngày 11/8 và dự kiến hoàn thành 22/10. Trong chiến tranh, thôn Đồng Tâm cách Cửa Việt khoảng 8 km, hứng chịu nhiều bom đạn, hiện đất bị ô nhiễm nặng.

Khu vực rà phá có nhiều cây dứa, nhân viên phát dọn để máy rà không sót một chỗ nào. Sau 22 ngày hoạt động, đội MAT99 đã xử lý được 45.100 m2, phát hiện 3 quả bom chùm và 5 vật liệu khác.

Cách đội MAT99 gần một km về hướng bắc, anh Hồ Văn Chiến, đội MAT29 mang máy dò ra hiện trường bắt đầu công việc ở thôn Đồng Tâm, làm nhiệm vụ rà phá bom chùm trên diện tích 765.827 m2.

Sau gần 22 ngày, họ đã rà được 207.191 m2, phát hiện 13 quả bom chùm và 17 vật liệu nổ khác. Hiện còn 558.635 m2, dự kiến ngày 31/12 hoàn thành.

Ngày 2/10, đội phát hiện quả bom bi và lựu đạn 40 mm nằm cạnh nhau. Với các vật liệu nhạy nổ như bom bi, lựu đạn 40 mm, đạn chùm..., đội sẽ cho hủy nổ tại chỗ.

Đạn mất kíp, bom lớn, đạn chưa sử dụng thì đưa về bãi nổ tập trung. Các vật liệu nổ sau khi phát hiện được đánh dấu, chất bao cát xung quanh, chờ đến cuối giờ làm việc mới tiến hành hủy nổ.

Mỗi khi xử lý vật liệu nổ đều tuân theo quy trình của MAG. Đội trưởng Võ Thị Ry đứng giữa nắng, cầm bảng vị trí để các thành viên khác cầm loa tỏa đi các hướng, cảnh báo người dân có vụ nổ sắp xảy ra, tránh vùng nguy hiểm.

Việc liên lạc giữa các thành viên được thực hiện qua bộ đàm. Khi đã an toàn, đội trưởng đếm từ 10, 9, 8…1 và hô nổ. Tức thì đội trưởng Ry ấn nút, phát ra tiếng bùm, đất đá bay khoảng 20 m, vang dội giữa bãi cát, xung quanh là rừng keo tràm.

Sau 5 phút, một nhân viên đến kiểm tra và thông báo quả bom bi và lựu đạn 40 mm đã được xử lý an toàn.

Mỗi ngày, nhân viên MAG làm việc từ 7h đến 10h30 nghỉ trưa 30 phút. Mỗi người mang cơm theo, ngồi dưới tấm bạt quây tròn ăn. Sau một giờ nghỉ ngơi, 11h30 họ tiếp tục công việc, đến 14h30 kết thúc.

MAG là tổ chức nhân đạo quốc tế chuyên rà phá bom mìn và xử lý vật liệu nổ còn sót lại sau chiến tranh. MAG đã hoạt động tại Việt Nam từ năm 1999, đến nay đã rà phá hơn 300 km2 đất, xử lý an toàn 400.000 vật liệu nổ, góp phần mang lại môi trường sống an toàn cho cộng đồng tại Quảng Trị và Đà Nẵng. Hoạt động của MAG tại Việt Nam hiện được hỗ trợ bởi Chính phủ Mỹ, Nhật Bản và Canada.