Hóa đơn điện thoại đến hạn trong khi thuốc đặc trị về da sắp hết nhưng trong tài khoản của Lee Ho Jung, 23 tuổi, ở Seoul chỉ còn 50.000 won (khoảng một triệu đồng). Vài tháng sau khi đại dịch Covid-19 bùng nổ ở Hàn Quốc, hầu hết những công việc mà Lee từng làm đồng loạt bị cắt giảm, đẩy cô rơi vào cảnh túng thiếu.
Trong hoàn cảnh bế tắc đó, Lee và một số người trẻ Hàn Quốc khác tìm ra chiếc phao cứu sinh: Tham gia làm tình nguyện viên cho các cuộc thử nghiệm thuốc tân dược đang trong quá trình nghiên cứu.
Vận động viên bóng bàn Jeon Ji-hee đang được tiêm vaccine Covid-19 tại Trung tâm y tế quốc gia Seoul. Ảnh: LA Times.
Năm ngoái, Lee đã kiếm được 400 USD khi tham gia vào một nghiên cứu về một loại thuốc trị viêm da. Cô cũng đã đăng ký tham gia cuộc thử nghiệm thứ hai, hy vọng kiếm hơn 1.500 USD cho một ngày nằm viện, nhưng đợt thử nghiệm này đã bị hủy bỏ vì bùng phát dịch. "Đó là cách tốt để kiếm tiền nhanh chóng," Lee nói.
Lee cho biết, cô đã ra trường được 3 năm và kết quả xin việc không mấy khả quan dù đi phỏng vấn nhiều nơi. Cô vẫn thỉnh thoảng lướt qua các danh sách tìm người đăng ký thử nghiệm lâm sàng. "Thông tin kêu gọi người đăng ký ở khắp nơi và số tiền kiếm được có thể giúp tôi bám trụ qua những ngày khó khăn", cô nói.
Việc nhận tiền để trở thành "chuột bạch" cho các thử nghiệm y học là điều được chấp nhận rộng rãi trên toàn thế giới. Ở Hàn Quốc, công việc này còn thu hút đông đảo sinh viên, những lao động tự do và cả người thất nghiệp khi nó không đòi hỏi kỹ năng và kinh nghiệm trong khi số tiền nhận được cao hơn khi đi rửa bát, bưng bê và dọn dẹp. Trong lúc nền kinh tế đang bị suy kiệt bởi dịch bệnh, tỷ lệ thất nghiệp ở người trẻ lên cao chưa từng thấy, công việc này càng trở nên hấp dẫn.
"Chỉ cần nằm viện 3 ngày 2 đêm, để cho các bác sĩ lấy máu và được trả một khoản tiền. Hầu hết sẽ quay lại tham gia vài lần nữa", Jeong Hyung Jun, chủ tịch của Liên đoàn các nhóm hoạt động y tế vì quyền sức khỏe Hàn Quốc, cho biết.
Một nữ y tá tham gia vào thử nghiệm vaccine chống Covid-19 ở Seoul hồi tháng 2. Ảnh: LA Times.
Quảng cáo làm "chuột bạch thí nghiệm" được dán khắp các ga tàu điện ngầm và xuất hiện trên các trang web giới thiệu việc làm, hứa hẹn việc nhẹ lương cao trong thời gian ngắn.
Sự quan tâm ngày càng tăng của giới trẻ ở Hàn Quốc thể hiện sự thay đổi về cách nhìn nhận với các thử nghiệm lâm sàng, vốn từng được gọi là ‘Maruta’, thuật ngữ có từ thời thế chiến thứ 2, nghĩa là những thí nghiệm khoa học vô nhân tính. Tuy nhiên, trong hai thập kỷ qua, chính phủ Hàn Quốc đã tìm cách phát triển ngành nghiên cứu lâm sàng và thu hút các thử nghiệm của nhiều tập đoàn dược phẩm đa quốc gia. Theo một báo cáo của doanh nghiệp quốc gia về thử nghiệm lâm sàng, Seoul là thành phố có mật độ nghiên cứu cao nhất so với bất kỳ thành phố nào trên toàn cầu từ năm 2017 đến năm 2019.
Jeong Hyung Jun cho biết, mặc dù nguy cơ tác dụng phụ nghiêm trọng trong các thử nghiệm lâm sàng là rất ít, nhưng đây là một ngành công nghiệp bóc lột không khác gì hoạt động bán máu đã từng là nguồn thu nhập của người nghèo.
Park Hyo Seop, 23 tuổi, xuất ngũ vào mùa hè năm ngoái và không tìm được việc làm. Khi nhìn thấy một bài đăng quảng cáo về việc làm "chuột bạch" đổi lại là 2.650 USD, anh nhanh tay đăng ký ngay. Dù lo lắng sức khỏe bị ảnh hưởng, anh yên tâm hơn khi bác sĩ trấn an rằng các nhân viên bệnh viện thỉnh thoảng vẫn tham gia thử nghiệm kiểu này. Anh nằm viện trong 9 ngày, tiêm thuốc trị viêm khớp và lấy máu hàng ngày.
Phần lớn người tham gia nghiên cứu đều là thanh niên, nhưng cũng có những người đàn ông trung niên bị sa thải và phải tham gia các nghiên cứu lâm sàng để kiếm tiền trang trải cuộc sống. Park nhớ lại: "Nó được gọi là chấp nhận hy sinh cơ thể mình khi đã quá tuyệt vọng".
Kim Tae Kang, 36 tuổi, tham gia thử nghiệm lâm sàng cho nghiên cứu điều trị thuốc khi còn là sinh viên đại học. Lúc đó, trung tâm thử nghiệm nơi mà anh đăng ký đã được chuyển đến một nhà nghỉ tồi tàn vì bệnh viện đang được cải tạo.
Khi một số người tham gia muốn từ bỏ công việc, họ đã bị gây áp lực buộc phải ở lại và bị đe dọa không được trả đủ tiền và liệt vào danh sách đen các nghiên cứu trong tương lai, Kim nhớ lại. Trong suốt bốn năm đại học, chàng trai này đã góp mặt vào năm nghiên cứu, từ thuốc điều trị huyết áp cho đến nhiễm trùng da.
"Học phí quá đắt đỏ, tôi không gánh xuể", Kim kể lại. Với mỗi buổi đến bệnh viện trong 2-3 ngày, anh nhận về 500-700 USD.
Kim Nam Hee, giáo sư ngành lâm sàng tại trường Luật - Đại học quốc gia Seoul, cho biết câu chuyện này làm dấy lên các vấn đề về đạo đức như lợi dụng người gặp khó khăn tài chính hay người tham gia không được tự do rút khỏi nghiên cứu nếu cảm thấy không an toàn. "Rõ ràng có vấn đề về vi phạm đạo đức", bà nói.
Sau khi tham gia 10 nghiên cứu, Terry Choi, 30 tuổi, đã mua được laptop hay có tiền đi chơi cùng bạn bè. Teey kể lại sau khi tham gia cuộc thử nghiệm đầu tiên, anh ấy bắt đầu nhận được các cuộc gọi và lời mời cho những lần tham gia khác. Ngoài cảm giác choáng váng và chóng mặt sau một lần lấy máu, anh ấy không hề bị bất kỳ tác dụng phụ nào.
"Giống như trong một bộ phim chiến tranh, bạn nằm đó như những người bị thương trong bệnh viện dã chiến. Nhưng đó là cách kiếm tiền dễ dàng trong một khoảng thời gian ngắn," Terry nói.
Hoàng Phong (Theo Los Angeles Times)