Son Si-woo vẫn nhớ như in khoảnh khắc mẹ anh giật phắt dây nguồn máy tính khi anh đang trong buổi phỏng vấn trực tuyến để trở thành game thủ. "Bà nói chơi game khiến tính nết tôi xấu đi và tôi đã bị nghiện", chàng trai 27 tuổi nhớ lại.
Bước ngoặt chỉ đến khi Son thắng một giải nghiệp dư với tiền thưởng 2 triệu won (hơn 36 triệu đồng). Anh đưa toàn bộ số tiền cho cha mẹ. "Từ đó, họ bắt đầu có chút niềm tin", anh nói.
Gần một thập kỷ sau, Son - với nghệ danh Lehends - đã là nhà vô địch nhiều giải đấu Liên Minh Huyền Thoại (LoL). Anh hiện khoác áo Nongshim RedForce, đội tuyển chuyên nghiệp được bảo trợ bởi một trong những tập đoàn thực phẩm lớn nhất xứ kim chi.
Lehends (trái) và Kingen (phải) là những tuyển thủ chuyên nghiệp của câu lạc bộ Nongshim RedForce. Ảnh: Raphael Rashid
Sự nghiệp của Son là hình ảnh phản chiếu cho cuộc "lột xác" về định kiến của xã hội Hàn Quốc đối với trò chơi điện tử.
Tháng 10 vừa qua, ông Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae-myung công khai tuyên bố "trò chơi điện tử không phải chất gây nghiện". Đây là sự thay đổi lớn so với năm 2013, khi giới lập pháp nước này từng nỗ lực xếp game vào nhóm "bốn loại gây nghiện chính" ngang hàng với ma túy, cờ bạc và rượu bia.
Số liệu kinh tế đã chứng minh cho sự thay đổi này. Từ năm 2019 đến 2023, thị trường game nội địa Hàn Quốc tăng trưởng 47%, đạt giá trị gần 23.000 tỷ won (khoảng 16,5 tỷ USD). Xuất khẩu game chiếm gần 2/3 tổng kim ngạch xuất khẩu nội dung số, vượt xa các lĩnh vực văn hóa nổi tiếng khác như K-pop hay điện ảnh.
Trong hệ sinh thái đó, Thể thao điện tử (esports) đóng vai trò là đầu tàu, định hình cách quảng bá và tiêu thụ trò chơi, dù giá trị trực tiếp chỉ chiếm một phần nhỏ (khoảng 257 tỷ won năm 2023). Hàn Quốc hiện đứng thứ tư thế giới về thị phần game, sau Mỹ, Trung Quốc và Nhật Bản.
Hàn Quốc, quốc gia từng áp lệnh cấm trẻ em chơi game sau nửa đêm (Luật Shutdown), giờ đây coi game là một nghề nghiệp chính thống.
Nền tảng của sự chuyển mình bắt đầu từ cuối thập niên 90 với sự bùng nổ của các quán net (PC bang). Ngày nay, khoảng 7.800 PC bang vẫn hoạt động nhộn nhịp, nhưng giấc mơ của giới trẻ đã chuyên nghiệp hơn nhiều.
Tại học viện Nongshim Esports ở quận Guro (Seoul), không khí tập luyện căng thẳng không kém bất kỳ lò đào tạo vận động viên Olympic nào. Các học viên trẻ dán mắt vào màn hình trong sự im lặng tuyệt đối, dưới sự giám sát chặt chẽ của huấn luyện viên. Dọc hành lang là những dãy cúp sáng loáng. Học viện có ký túc xá riêng và nhà ăn với chuyên gia dinh dưỡng phụ trách từng bữa.
Roh Hyun-jun, 22 tuổi, quyết định bảo lưu việc học ngành kỹ thuật cơ khí để theo đuổi con đường này. "Đại học chỉ là phương án dự phòng. Tôi muốn cảm nhận sự đoàn kết khi cả đội 5 người cùng nhìn về một hướng để chiến thắng", Roh nói.
Nhưng cái giá của giấc mơ không rẻ. Học phí tại đây khoảng 500.000 won (gần 10 triệu đồng) cho 20 giờ huấn luyện mỗi tháng. Evans Oh, CEO của Nongshim Esports, tiết lộ tỷ lệ đào thải cực cao, chỉ 1-2% học viên có thể trở thành tuyển thủ chuyên nghiệp hoặc tìm được việc làm liên quan. Từ năm 2018 đến nay, học viện mới chỉ "xuất xưởng" được 42 chuyên gia.
Đổi lại, các siêu sao có thể kiếm được mức lương lên tới sáu con số (tính bằng USD), chưa kể tiền thưởng và hợp đồng quảng cáo béo bở.
Các game thủ tại một quán internet ở quận Guro, phía tây Seoul. Ảnh: Raphael Rashid
Tuy nhiên, hào quang thường ngắn ngủi. Aiden Lee, Tổng thư ký giải đấu LCK, cho biết game thủ Hàn tập luyện hơn 16 giờ mỗi ngày. Sự nghiệp của họ thường kết thúc trước tuổi 30 - mốc thời gian càng bị thắt chặt bởi nghĩa vụ quân sự bắt buộc đối với nam giới.
"Nếu không đủ giỏi, bạn phải từ bỏ sớm. Thị trường này là vậy", Hwang Sung-hoon, 25 tuổi, đồng đội của Lehends, thừa nhận sự khốc liệt.
Aiden Lee, Tổng thư ký giải League of Legends Champions Korea (LCK), cho biết các đội Hàn Quốc đã vô địch 10 trên 15 giải thế giới nhờ môi trường cạnh tranh cực cao. "Game thủ Hàn có thể tập luyện hơn 16 giờ mỗi ngày. Sự tập trung của họ ở một đẳng cấp khác," ông nói.
Dù ủng hộ tăng trưởng, chính phủ vẫn duy trì sự bảo vệ. Hiện có 7 trung tâm "chữa lành" trên toàn quốc phối hợp với các bệnh viện để tư vấn cho những người trẻ quá đắm chìm vào game. Các hợp đồng tiêu chuẩn cũng giới hạn giờ tập luyện của cầu thủ trẻ để đảm bảo cạnh tranh lành mạnh.
Dù vậy, sức hút của nghề "gõ phím" vẫn rất lớn. Trong một khảo sát của Bộ Giáo dục Hàn Quốc, "game thủ chuyên nghiệp" đứng thứ 5 trong danh sách nghề nghiệp mơ ước của học sinh tiểu học nam.
Với những người trẻ như Roh, quyết tâm vẫn không đổi: "Tôi muốn để lại tên tuổi là một trong những game thủ nổi tiếng nhất".
Minh Phương (Theo Guardian)