Cuộc gặp giữa Vụ trưởng Vụ Các vấn đề châu Á thuộc Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lưu Kim Tùng và người đồng cấp Nhật Bản Masaaki Kanai tại Bắc Kinh hôm 18/11 kết thúc mà không đạt được sự đồng thuận.
Yuyuan Tantian, tài khoản mạng xã hội do đài truyền hình trung ương Trung Quốc CCTV quản lý, sau đó đăng video ông Lưu và ông Kanai với hashtag "Quan chức Nhật Bản cúi đầu khi lắng nghe phía Trung Quốc". Trong video, ông Kanai hơi cúi đầu còn ông Lưu đút tay vào túi quần khi hai người trò chuyện.
Cách ông Lưu lựa chọn trang phục truyền đi thông điệp cứng rắn. Kiểu áo không cổ, 5 cúc ông mặc gắn liền với phong trào phản đối của sinh viên Trung Quốc năm 1919 chống lại đế quốc Nhật Bản.
Cuộc trò chuyện giữa ông Lưu Kim Tùng và ông Masaaki Kanai tại Bắc Kinh hôm 18/11. Video: Yuyuan Tantian
Một số người Trung Quốc ca ngợi đây là "hình ảnh đẹp nhất năm 2025", hoặc ông Lưu "trông như giáo viên đang mắng học sinh thi trượt". Video này hiện đã bị xóa.
"Chúng tôi đã nêu vấn đề với phía Trung Quốc liên quan việc sắp xếp hoạt động tác nghiệp của báo chí mà không có sự phối hợp với phía Nhật Bản", Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Minoru Kihara nói với phóng viên ở Tokyo ngày 19/11.
Đáp lại, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh nói rằng Bắc Kinh không sắp xếp cơ quan truyền thông chụp ảnh hay ghi hình. "Thực tế, tôi nhận thấy hầu hết phóng viên có mặt tại đó đều đến từ cơ quan truyền thông Nhật Bản", bà Mao cho hay.
Ông Lưu Kim Tùng (phải) và ông Masaaki Kanai tại Bắc Kinh. Ảnh: AFP
Sự việc xảy ra trong bối cảnh Bắc Kinh và Tokyo căng thẳng ngoại giao, sau phát biểu của Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi ngày 7/11 rằng trong kịch bản xảy ra cuộc tấn công nhằm vào đảo Đài Loan, Tokyo có thể triển khai lực lượng phòng vệ nếu cuộc xung đột đặt ra mối đe dọa hiện hữu đối với Nhật Bản. Đài Loan cách đảo tiền tiêu Yonaguni ở phía nam Nhật Bản khoảng 100 km.
Trung Quốc luôn xem đảo Đài Loan là phần lãnh thổ chờ thống nhất, kể cả phải sử dụng vũ lực. Bắc Kinh coi phát biểu của bà Takaichi là can thiệp công việc nội bộ của Trung Quốc và yêu cầu bà rút lại. Thủ tướng Nhật Bản từ chối làm việc này.
Ông Kanai, người đứng đầu Vụ châu Á và châu Đại Dương của Bộ Ngoại giao Nhật Bản, hôm 17/11 tới Bắc Kinh sau khi Trung Quốc khuyến cáo công dân tránh đến Nhật và xem xét lại việc học tập ở nước này do những rủi ro về an toàn. Ông Kanai kêu gọi Bắc Kinh thực hiện biện pháp phù hợp và khẳng định tình hình an ninh ở Nhật không xấu đi. Quan chức này cũng yêu cầu Bắc Kinh đảm bảo an toàn cho công dân Nhật tại Trung Quốc.
Theo Bộ Ngoại giao Trung Quốc, trong cuộc hội đàm, ông Lưu nhắc lại với ông Kanai rằng Thủ tướng Nhật phải rút lại phát biểu. Ông Kanai không trả lời phóng viên sau cuộc gặp, trong khi ông Lưu cho biết "rất không hài lòng" về cuộc trao đổi.
Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Kihara hôm 19/11 cho biết Tokyo đang tìm cách đối thoại với Bắc Kinh để hạ nhiệt tình hình. "Không có thay đổi nào trong chính sách của chúng tôi nhằm giảm thiểu các thách thức và vấn đề tồn đọng, đồng thời tăng cường sự hiểu biết và hợp tác thông qua nỗ lực chung. Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi chặt chẽ tình hình và hành động phù hợp", ông nói.
Một tàu du lịch Trung Quốc tuần này hủy kế hoạch dừng chân tại Miyakojima, tỉnh Okinawa, cực nam Nhật Bản, với lý do hành khách yêu cầu không đến đó.
Hầu hết các nước trên thế giới, trong đó có Mỹ và Nhật Bản, duy trì chính sách "Một Trung Quốc", song phản đối mọi hành động đơn phương thay đổi hiện trạng bằng vũ lực với đảo Đài Loan.
Huyền Lê (Theo AFP, Reuters, Kyodo News)