Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 11/8 công bố kế hoạch triển khai Vệ binh Quốc gia tới Washington và đặt Sở Cảnh sát Thủ đô (MPD) dưới sự kiểm soát trực tiếp của chính quyền liên bang để xử lý "tội phạm bạo lực".
Ông Trump mô tả tình hình an ninh trật tự ở Washington "ngoài tầm kiểm soát", cam kết các lực lượng liên bang và Vệ binh Quốc gia sẽ sớm giành lại quyền kiểm soát, như những điều đã làm ở biên giới phía nam.
Khi ông Trump tổ chức họp báo để công bố kế hoạch tại Nhà Trắng, khoảng 200 người dân Washington đã tập trung biểu tình ở đường 16th Street Northwest gần đó để phản đối kế hoạch.
"Những gì ông Trump đang làm không liên quan gì đến an toàn của chúng ta", Keya Chatterjee, lãnh đạo Free DC, nhóm ủng hộ quyền tự chủ của thành phố, phát biểu.
Chatterjee cho rằng ông Trump thực thi chính sách kiểm soát thủ đô Washington bởi "đó là cách nhanh nhất để dập tắt tiếng nói bất đồng chính kiến và thúc đẩy chương trình nghị sự của riêng mình". "Ông ấy làm những điều này không phải để chống tội phạm, mà để tiếp quản thủ đô Washington và buộc chúng tôi im lặng", lãnh đạo Free DC nói.
Tuy nhiên, Lamont Mitchell, người sinh sống lâu năm ở Washington, lại không thực sự đồng tình với Chatterjee.
Ông Mitchell sống giữa những khu phố nghèo nàn, tội phạm hoành hành ở phía đông sông Anacostia. Ông coi kế hoạch của ông Trump đối với người vô gia cư là "vô nhân đạo", nhưng hoan nghênh ý tưởng làm cho đường phố thủ đô trở nên an toàn hơn của Tổng thống Mỹ.
Người vô gia cư ngồi trong trạm chờ xe buýt ở Washington, ngày 11/8. Ảnh: Reuters
Ông chia sẻ mỗi khi lái xe về nhà, ông phải tránh một số khu vực nhất định vì sợ bị trúng đạn lạc. Ông đã quyết định không lui tới vài khu phố nguy hiểm. Ông từng bị trộm xe ở Washington và có ý định mua súng để tự vệ.
"Là một người cao tuổi ở Washington, tôi cần cảm thấy an toàn", Mitchell, 69 tuổi, chủ tịch Hội đồng Điều phối Anacostia, nói. "Chúng ta phải hành động quyết liệt khi cần thiết".
Vùng thủ đô Washington, với đa số dân ủng hộ đảng Dân chủ, là đô thị mới nhất mà ông Trump điều Vệ binh Quốc gia tới kể từ khi nhậm chức. Hồi tháng 6, Tổng thống Mỹ đã triển khai lính thủy đánh bộ và Vệ binh Quốc gia tới Los Angeles để kiểm soát làn sóng biểu tình phản đối truy quét nhập cư.
Lần này, ông Trump tuyên bố triển khai Vệ binh Quốc gia tới Washington nhằm "giúp thiết lập lại luật pháp, trật tự và an toàn công cộng" cho thành phố.
Thị trưởng Washington Muriel Bowser chỉ trích sự can thiệp của ông Trump là "đáng lo ngại", chưa từng có tiền lệ và không có cơ sở. Giới chức thành phố dẫn thống kê của cảnh sát cho biết tội phạm bạo lực tại thủ đô Mỹ đã giảm 26% trong nửa đầu năm 2025 so với cùng kỳ năm ngoái, xuống mức thấp nhất trong ba thập kỷ vào năm 2024.
Tuy nhiên, Washington vẫn chật vật với tỷ lệ tội phạm bạo lực cao hơn các thành phố có quy mô dân số tương tự, theo Chỉ số Tội phạm Thời gian thực của AH Datalytics. Người dân đã quen với các tin tức bạo lực, phần lớn xảy ra ở vùng phía đông, nơi đa số cư dân là người da màu thu nhập thấp.
Đặc vụ FBI, đặc vụ liên bang và cảnh sát Washington tuần tra đường phố tối 10/8. Ảnh: Reuters
Dân thủ đô Mỹ cũng quen với sự hiện diện dày đặc của cảnh sát. Washington hiện có khoảng 50 cơ quan hành pháp, từ MPD cho đến những lực lượng ít được biết tới như cảnh sát sở thú, cảnh sát FBI, cảnh sát Cục Dự trữ liên bang (Fed).
Sau quyết định của ông Trump, các binh sĩ Vệ binh Quốc gia, đặc vụ FBI và nhân viên ICE sẽ tuần tra trên đường phố Washington trong thời gian tới, song người dân không chắc liệu họ có thể tạo khác biệt đáng kể về an ninh.
"Tôi khá hoài nghi về những gì chính quyền Trump đang làm. Tuyên bố ngày 11/8 rõ ràng chỉ là cách chiều lòng phe ủng hộ ông ấy", Brian Strege, người đứng đầu khu vực Navy Yard ở Washington, nói. Khu Navy Yard là nơi có tình hình an ninh phức tạp, với các nhóm thanh niên thường xuyên tụ tập vào mùa hè, bắn pháo hoa và quấy rối người qua đường.
Tổng thống Mỹ dự định tiếp quản MPD trong 30 ngày, kết thúc ngay vào thời điểm các trường học khai giảng. Ông Strege nói các nhóm thanh thiếu niên bất hảo thường ngừng tụ tập vào lúc đó.
"30 ngày nữa là vào tháng 9, thời điểm tội phạm vị thành niên giảm, năm nào cũng vậy. Nên có khả năng họ sẽ vờ như tỷ lệ tội phạm giảm là nhờ đợt triển khai rầm rộ này. Tôi thực sự không thấy điều đó hữu ích. Tôi nghĩ lực lượng cảnh sát Washington trên thực tế đã làm khá tốt trong vài năm qua", ông Strege giải thích.
Đám đông biểu tình phản đối kế hoạch triển khai Vệ binh Quốc gia ở Washington, ngày 11/8. Ảnh: Reuters
Cuối tuần trước, nhiều thanh thiếu niên tràn vào Navy Yard, gây ra một vụ nổ súng. Ngày hôm sau, Edward Daniels, một ủy viên khu phố khác trong khu vực, đã nhìn thấy các đặc vụ ICE tuần tra trên đường phố, và có lúc chặn một số thanh niên đi xe đạp.
Daniels nói sự hiện diện của các nhân viên ICE khiến ông cảm thấy bất an và tự hỏi những đặc vụ này có biết cách tuần tra trong thành phố, cũng như biết phối hợp với MPD hay không.
"Điều này có thể khiến tình hình càng thêm hỗn loạn, tạo ra những tình huống còn nguy hiểm hơn những gì chúng ta đang chứng kiến", ông nói.
Bên kia sông Anacostia, Sandra Seegars, nhà hoạt động chống tội phạm lâu năm, hoan nghênh kế hoạch của ông Trump. Khu phố Congress Heights của bà là một trong những nơi ghi nhận tỷ lệ giết người cao nhất thành phố. Bà tỏ vui mừng khi thấy các đặc vụ liên bang xuất hiện trong công viên gần đó.
"Ông Trump sẽ khiến tôi cảm thấy an toàn hơn. Tôi nghĩ ông ấy đang làm điều đúng đắn. Lẽ ra ông ấy phải làm điều này từ lâu rồi", bà Seegars nói.
Đức Trung (Theo Guardian, AP, Washington Post)