"Các nhà hàng, công ty du lịch ở đây đang mất nhiều hợp đồng đặt chỗ, nhiều người cắt liên lạc với đối tác Hàn Quốc. Mọi người khuyên nhau khi đến đây: Hãy cúi đầu im lặng, đừng gây chú ý", Chủ tịch Hiệp hội người Hàn Quốc tại Campuchia Chung Myung-kyu ngày 13/10 nói với Korean Times.
Trong vài tháng qua, giới chức Hàn Quốc ghi nhận nhiều vụ công dân mất tích ở Campuchia, hầu hết bị bắt cóc tống tiền hoặc phải làm việc trong trung tâm lừa đảo, gây ảnh hưởng không nhỏ đến quan hệ Seoul - Phnom Penh. Những trung tâm này phần lớn do các băng nhóm có liên hệ với mạng lưới tội phạm gốc Hoa điều hành.
Vụ án gây rúng động nhất là trường hợp sinh viên 22 tuổi, quê Bắc Gyeongsang, bị bắt cóc tống tiền sau khi đến Campuchia vào ngày 17/7, rồi được phát hiện tử vong vào đầu tháng 8 sau khi bị tra tấn.
Tổng thống Lee Jae-myung hôm 11/10 yêu cầu chính phủ "dốc toàn bộ nguồn lực ngoại giao để bảo vệ công dân khỏi tội phạm tại Campuchia", trong khi cảnh sát Hàn Quốc đề nghị thành lập đơn vị chuyên trách ở Phnom Penh để hỗ trợ công dân và điều tra những vụ án liên quan.
Hàng rào kẽm gai bao quanh một tòa nhà được tội phạm lừa đảo dùng làm cơ sở hoạt động và giam người vào tháng 9/2022 ở thành phố Sihanoukville của Campuchia. Ảnh: Reuters
Các chủ doanh nghiệp du lịch địa phương cho biết nhiều hợp đồng bị hủy và lượng khách giảm mạnh kể từ khi các vụ bắt cóc, tra tấn, lừa đảo được giới chức Hàn Quốc công bố, cộng hưởng với những thông tin cảnh báo được lan truyền chóng mặt trên mạng xã hội.
Park, một nhân viên ngân hàng 48 tuổi ở Seoul, từng sang Campuchia hồi đầu năm để triển khai dự án hợp tác với một ngân hàng sở tại và dự kiến quay lại vào cuối năm nay hoặc đầu năm sau. Công ty còn lên kế hoạch bố trí nhân sự làm việc ở Campuchia trong ít nhất 6 tháng để giám sát dự án.
Tuy nhiên, sau các vụ án nghiêm trọng, Park và gia đình cảm thấy bất an, đến mức anh đang cân nhắc chuyển bộ phận làm việc nếu bị yêu cầu sang Campuchia công tác dài hạn.
"Du lịch an toàn" đã trở thành thông điệp trọng tâm của các chương trình xúc tiến du lịch nước ngoài ở Hàn Quốc. Các công ty lữ hành lớn cho biết số khách hủy tour chưa nhiều, nhưng họ phải gấp rút củng cố quy trình đảm bảo an ninh cho du khách và tăng cường phối hợp với các cơ quan bảo hộ ngoại giao của Hàn Quốc.
Theo Bộ Ngoại giao Hàn Quốc, số trường hợp công dân bị bắt cóc hoặc mất tích khi đến Campuchia đã tăng vọt trong hai năm qua, từ chưa đến 20 vụ năm 2022 lên hơn 220 vụ năm 2024 và vượt 330 vụ chỉ trong 8 tháng đầu năm nay. Nạn nhân chủ yếu bị dụ dỗ đến Phnom Penh, Sihanoukville và Bokor.
"Họ bị giam, bị đánh và bị buộc tham gia hoạt động phi pháp. Khi trốn thoát, họ không có hộ chiếu hay hành lý, chỉ bắt taxi thẳng đến đại sứ quán hoặc văn phòng của chúng tôi", ông Chung Myung-kyu kể trong cuộc phỏng vấn với đài CBS Radio. "Đã có trường hợp tội phạm đến tận sân bay tìm cách bắt lại người bỏ trốn. Chúng tôi cố gắng hỗ trợ đến cùng, nhưng số đơn cầu cứu ngày càng vượt quá khả năng".
Giới chức Campuchia thu giữ máy tính, điện thoại và trang thiết bị từ một trung tâm lừa đảo trực tuyến, trong đợt truy quét ở tỉnh Kandal ngày 17/7. Ảnh: AFP
Mỗi tuần có 5-10 người liên hệ hiệp hội xin giải cứu hoặc hỗ trợ rời khỏi các trung tâm lừa đảo. Riêng trong năm nay, hiệp hội đã hỗ trợ hồi hương hơn 300 công dân Hàn Quốc.
"Có người bị ép buộc dụ dỗ thêm nạn nhân mới thì sẽ được thả, hoặc được trả tiền để săn thêm người cho tổ chức. Chúng tôi gần đây phát hiện một số người Hàn Quốc thậm chí đã trở thành quản lý tầm trung trong các nhóm tội phạm", ông nói.
Campuchia vài năm qua đã mở hàng loạt chiến dịch truy quét tội phạm lừa đảo trực tuyến. Phần lớn nghi phạm bị bắt trong các chiến dịch này là người nước ngoài, theo Ban Thư ký Ủy ban Quốc gia Phòng chống Lừa đảo Công nghệ Campuchia.
Tuy nhiên, ông Chung cho rằng loại hình tội phạm này vẫn là thách thức rất lớn đối với chính quyền sở tại vì các băng nhóm hoạt động tinh vi, giữa các chân rết không có sự liên kết chặt chẽ và phân tán khắp nơi.
Theo Liên Hợp Quốc, hàng trăm nghìn người đã bị các băng nhóm tội phạm lừa vào làm việc tại những trung tâm lừa đảo trực tuyến hoạt động bất hợp pháp trên khắp Đông Nam Á. Báo cáo của Liên Hợp Quốc năm 2023 ước tính các mạng lưới lừa đảo này mang về nguồn lợi nhuận phi pháp hàng tỷ USD mỗi năm.
Thanh Danh (Theo Korean Times, Hanbook Ilbo, Khmer Times)