"Không phải hoàn thành cuộc mổ ghép tạng là xong mà quan trọng là cần dùng các thuốc chống thải ghép, chống nhiễm trùng... lâu dài mới có thể bảo vệ được tạng", TS.BS Phạm Văn Tấn, Phó giám đốc Bệnh viện ĐH Y Dược TP HCM, nói tại lễ hợp tác triển khai chương trình quản lý và giáo dục toàn diện bệnh nhân ghép tạng bằng ứng dụng di động, ngày 5/12.
Thống kê của Bộ Y tế, đến nay Việt Nam đã thực hiện gần 8.000 ca ghép tạng, tăng nhanh những năm gần đây, chủ yếu là ghép thận. Tỷ lệ thành công ghép tạng tại Việt Nam tương đương với các nước trong khu vực, đạt trên 95% và thời gian bệnh nhân sống sau 5 năm đạt 85-90%.
Dù đạt được nhiều bước tiến trong 30 năm qua, Việt Nam đối mặt nhiều thách thức, bao gồm thiếu nguồn cung nội tạng, khả năng phối hợp ghép tạng hạn chế, bệnh nhân tuân thủ điều trị thấp, điều trị sau phẫu thuật ghép tạng không đúng cách dẫn đến thải ghép và nguy cơ tử vong cao. Theo đại diện của Novartis Việt Nam, tỷ lệ biến chứng sau ghép tạng do thuốc và chăm sóc hậu phẫu khoảng 20%, tỷ lệ thải ghép trong 5 năm là 12%.
Sau ghép tạng, bệnh nhân tiềm ẩn nguy cơ xuất hiện các biến chứng như thải ghép, mắc các bệnh nhiễm trùng do miễn dịch suy giảm... Bệnh nhân cần duy trì kết nối bác sĩ, tái khám định kỳ để điều chỉnh thuốc phù hợp, không tự ý ngừng hay thay đổi thuốc, không gian sống phải trong lành, sạch sẽ, ăn uống điều độ. Trong khi đó, không phải bệnh nhân nào cũng đủ kiến thức, điều kiện về chăm sóc sức khỏe hậu phẫu ghép tạng.
TS.BS Phạm Văn Tấn, Phó giám đốc Bệnh viện ĐH Y Dược TP HCM, phát biểu tại lễ ký kết hợp tác, ngày 5/12. Ảnh: Tường Vi
"Thời gian qua, phần lớn việc liên lạc giữa bác sĩ và bệnh nhân ghép tạng chủ yếu qua các kênh cá nhân, chưa có nền tảng tương tác hiệu quả giữa bệnh nhân, người nhà và nhân viên y tế", thạc sĩ Trần Văn Đức, Trưởng Phòng Công nghệ thông tin, Bệnh viện ĐH Y Dược TP HCM, nói và thêm rằng "đang hoàn thiện phần mềm phục vụ nhu cầu này, phục vụ bệnh nhân trong thời gian tới".
Khi đó, các bệnh nhân ghép tạng có thể tương tác, kết nối với bác sĩ mọi lúc, mọi nơi. Bệnh nhân đăng nhập vào ứng dụng di động sẽ được cập nhật các thông tin về lịch sử điều trị của bản thân, các kiến thức về dinh dưỡng, thuốc men, chăm sóc sức khỏe trước, trong và sau ghép, nhắc nhở lịch tái khám... Các bác sĩ sẽ thay nhau túc trực giải đáp thắc mắc của người bệnh. Ứng dụng câu lạc bộ bệnh nhân ghép tạng này còn tạo nên cộng đồng để người ghép tạng dễ dàng chia sẻ với nhau.
Ghép gan cho bệnh nhân tại Bệnh viện Đại học Y dược TP HCM. Nơi này đang quản lý khoảng 200 bệnh nhân ghép thận và 50 bệnh nhân ghép gan. Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Theo ông Đức, ứng dụng được kỳ vọng giúp bác sĩ thu thập các thông tin người bệnh, vấn đề sức khỏe của người bệnh sau ghép, từ đó giúp bác sĩ thêm nhiều kiến thức, kinh nghiệm cho quá trình điều trị. Khi tạo thành dữ liệu đủ lớn, thông tin này có thể phục vụ các nghiên cứu khoa học, bởi "nếu chỉ liên hệ trao đổi qua điện thoại thì khó tổng hợp thành dữ liệu". Điều này cũng giúp các công ty dược có dữ liệu nghiên cứu thuốc, phục vụ tốt và tối ưu hơn nhu cầu điều trị của bệnh nhân.
Lê Phương