New York đau đầu vì bao bì nhựa

Frank Zeoli, Phó ủy viên Cơ quan Dịch vụ tổng hợp Albany, không tin được người dân bỏ cả đèn hỏng, đồ chơi trẻ con, màng bọc thực phẩm vào thùng tái chế. Trong nỗ lực thúc đẩy ngành này tại thủ phủ bang New York, người dân vẫn còn khoảng trống kiến thức về phân loại rác.

Danh mục tái chế tại thành phố này khá hẹp, gồm bao bì nhựa cứng như chai soda và bình đựng sữa. Các mặt hàng mỏng như túi, ống hút... thường không được tái chế. Trong nhiều thập kỷ, Albany - thủ phủ lâu đời nhất của bang New York - cũng như nhiều thành phố trên khắp nước Mỹ có thể bán rác nhựa sang Trung Quốc.

Nhưng đến năm 2018, các nước xử lý phần lớn rác nhựa của xứ cờ hoa ngưng nhập loại này. Kể từ đó, nhựa chất đống trong nước, còn chính quyền các thành phố và công ty xử lý tư nhân vật lộn tìm giải pháp có lợi nhuận.

Sự thật là nhựa khó tái chế, theo Times Union, hãng thông tấn của vùng thủ đô New York. Trong báo cáo công bố ngày 7/3, tổ chức môi trường Beyond Plastics tính toán bang New York thải tới 10 tỷ pound (tương đương 4,5 triệu tấn) rác bao bì mỗi năm. Judith Enck, Chủ tịch Beyond Plastics, từng là quan chức của Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ, ước tính tỷ lệ tái chế nhựa trên cả nước chỉ ở mức 5-6% và hầu như không có loại nào được tái chế thành sản phẩm mới.

Trong khi thủy tinh hoặc giấy có thành phần hóa học tương đối đồng nhất, các loại nhựa khó tái chế cùng nhau. Ví dụ, một chai đựng chất tẩy rửa bằng nhựa cứng, khay xốp một lần và túi nilon đựng đồ tạp hóa cần 3 hệ thống tái chế riêng biệt.

Bạn bỏ một chai nhựa có logo tái chế (ba mũi tên nối nhau thành hình tam giác) vào thùng và nghĩ rằng nó sẽ được tái chế. Nhưng thực tế, hành trình một chai nhựa từ thùng rác đến khi tái chế thành một thứ gì đó mới rất dài, tốn thời gian, năng lượng và tài nguyên, theo Phó ủy viên Cơ quan Dịch vụ tổng hợp Albany.

Hệ thống tái chế của Albany vận hành kiểu một luồng, tức là thủy tinh, nhựa, giấy và bìa cứng của mỗi gia đình được bỏ chung vào một thùng. Những chiếc xe tải của thành phố thu gom vật liệu tái chế, đưa đến Sierra Processing, cơ sở thu hồi vật liệu địa phương (MRF) của khu vực.

Khi một lô hàng đến MRF, máy phân loại quang học sử dụng camera để tách vật liệu. Tiếp theo, nhân viên sẽ rà soát, loại bỏ các chất gây ô nhiễm như chất thải thực phẩm, thủy tinh vỡ, mảnh xốp. Sau đó, các vật liệu được bán và chuyển trực tiếp đến cơ sở xử lý chuyên dụng.

Tái chế từng là một từ "thời thượng" và được cho có thể đem lại lợi nhuận. Thực tế, Albany phải trả tiền cho hoạt động này nhiều hơn là thải thẳng vật liệu ra bãi rác. "Thành phố đang đầu tư để đảm bảo rằng vật liệu này được tái chế và không đi vào luồng chất thải", Zeoli nói.

Trên toàn bang New York, nhựa chiếm 14% luồng thải rắn. Sự hiện diện phổ biến và tồn tại dai dẳng là một phần lý do khiến bang này chuyển trọng tâm sang giảm thiểu nhựa, thay vì chỉ tái chế. Dự luật Cơ sở hạ tầng giảm thiểu và tái chế bao bì kỳ vọng giảm 30% lượng bao bì trong 12 năm nếu được các Ủy ban và Thượng viện thông qua.

Beyond Plastics ủng hộ dự luật này. Theo báo cáo của tổ chức này hôm 7/3, tình trạng lãng phí bao bì gần như không đổi sau 35 năm, như đồ ăn sẵn đóng hộp dùng được trong lò vi sóng của Campbell’s soup hay nước rửa tay của Colgate-Palmolive. Thậm chí, hộp xốp đựng đồ ăn (từ nhựa một lần PS) tại McDonald’s từ năm 1990 nay được sử dụng phổ biến tại nhiều nhà hàng, với biến thể hộp nhựa đen.

Dự luật mới sẽ yêu cầu các công ty bán sản phẩm đóng gói tại New York xây dựng "kế hoạch giảm thiểu và tái chế bao bì", cải thiện khả năng tái chế, giảm một số hóa chất bị coi là độc tố và mở rộng hỗ trợ tài chính cho các chương trình tái chế địa phương.

Tuần trước, dự luật này được Ủy ban Bảo tồn môi trường của Hội đồng thông qua. Theo quy định, một dự luật sẽ trở thành luật chính thức nếu được Hội đồng lập pháp, Thượng viện thông qua và Thống đốc ký duyệt.

Tuy nhiên, dự thảo chính sách này đang bị các hiệp hội doanh nghiệp phản đối. Ken Pokalsky, Phó chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp New York, nói những người ủng hộ Đạo luật Cơ sở hạ tầng giảm thiểu và tái chế bao bì có "lập trường triết học" chống lại việc sử dụng nhựa. Ông thêm rằng dự luật trên không thừa nhận cải thiện năng lực tái chế như một giải pháp thay thế khả thi.

Mặc dù dự luật trên chuyển phần lớn gánh nặng giảm thiểu nhựa sang các công ty lớn, Zeoli hy vọng mọi người tiếp tục coi việc tái sử dụng và giảm thiểu là trách nhiệm của từng cá nhân.

Thế hệ trẻ ở Albany coi một số nỗ lực phát triển bền vững như chuẩn mực văn hóa, chẳng hạn sử dụng chai nước bằng kim loại thay vì nhựa một lần.

Nhưng Zeoli cho rằng nỗ lực giảm thiểu nhựa đang suy giảm theo thời gian. Khi còn nhỏ, gia đình ông thường tận dụng hộp bơ rỗng để đựng thức ăn thừa thay vì mua hộp đựng mới. Họ cũng mang đồ dụng cụ ăn bằng kim loại đến trường và nơi làm việc thay cho dao, nĩa nhựa - một thói quen mà Zeoli vẫn duy trì. Ông kêu gọi mọi người áp dụng các thói quen bền vững của riêng mình và tái chế khi có thể.

Bảo Bảo (theo Times Union, Beyond Plastics)