Thông tin được BS.CK2 Nguyễn Chí Phong, Phó giám đốc Bệnh viện Bình Dân, chia sẻ bên lề hội nghị thường niên Hội Hình ảnh ung thư Việt Nam ngày 13/12. Theo bác sĩ Phong, mỗi năm bệnh viện này đang phải quản lý và theo dõi điều trị hơn 10.000 lượt bệnh nhân liên quan đến ung thư bàng quang. Dữ liệu thực tế cho thấy tỷ lệ nam giới mắc bệnh cao gấp 3-4 lần nữ giới, tập trung chủ yếu ở độ tuổi 55-75. Đáng lo ngại, bệnh viện cũng ghi nhận nhiều trường hợp mắc bệnh khi còn rất trẻ, từ 16 đến 35 tuổi, đang là trụ cột kinh tế gia đình.
Bác sĩ Bệnh viện Bình Dân xem phim chụp của bệnh nhân trước khi phẫu thuật robot cắt khối u ung thư. Ảnh: Lê Phương
Lý giải nguyên nhân, bác sĩ Phong khẳng định thuốc lá là yếu tố nguy cơ hàng đầu. Các nghiên cứu chỉ ra khoảng 50-65% bệnh nhân nam và 20-30% bệnh nhân nữ mắc ung thư bàng quang có liên quan đến khói thuốc. Người hút thuốc đối mặt với nguy cơ mắc bệnh cao gấp ba lần người bình thường. Nguy cơ này tồn tại dai dẳng nhiều năm sau khi cai thuốc, nhưng sẽ giảm dần nếu người bệnh ngừng hút hoàn toàn.
Ngoài thuốc lá, nhóm đối tượng làm việc trong môi trường tiếp xúc thường xuyên với hóa chất nhuộm, sơn, cao su, da, xăng dầu hoặc kim loại nặng cũng nằm trong vùng nguy hiểm. Những người có tiền sử nhiễm trùng bàng quang mạn tính, sỏi bàng quang, đặt ống thông tiểu lâu ngày hoặc từng xạ trị vùng chậu cũng cần đặc biệt lưu ý.
Về dấu hiệu nhận biết, bác sĩ Phong cảnh báo tiểu ra máu là triệu chứng sớm và phổ biến nhất. Điểm nguy hiểm khiến nhiều người chủ quan là tình trạng tiểu máu thường không gây đau đớn, xuất hiện rồi tự hết. Người bệnh dễ nhầm lẫn với các bệnh lý lành tính như viêm đường tiểu hay sỏi thận nhẹ. Khi bệnh tiến triển, các triệu chứng như tiểu gắt buốt, tiểu nhiều lần, tiểu gấp hoặc đau âm ỉ vùng hạ vị mới xuất hiện rõ rệt.
Để chẩn đoán chính xác, Bệnh viện Bình Dân hiện áp dụng quy trình tầm soát đồng bộ gồm xét nghiệm nước tiểu chuyên sâu, chẩn đoán hình ảnh và nội soi bàng quang. Trong đó, nội soi được xem là "tiêu chuẩn vàng" giúp bác sĩ quan sát trực tiếp khối u và sinh thiết ngay lập tức. Thống kê thế giới cho thấy khoảng 75% bệnh nhân được phát hiện ở giai đoạn chưa xâm lấn cơ. Nếu can thiệp đúng lúc, tỷ lệ sống sau 5 năm có thể đạt trên 90%. Ngược lại, khi khối u đã di căn, việc điều trị sẽ tốn kém và tiên lượng xấu hơn rất nhiều.
Các chuyên gia khuyến cáo người dân, đặc biệt nam giới trên 40 tuổi có tiền sử hút thuốc hoặc làm việc với hóa chất, cần đi khám tiết niệu ngay khi thấy nước tiểu đổi màu bất thường dù chỉ một lần. Việc phát hiện sớm không chỉ giúp tăng cơ hội sống mà còn giúp bệnh nhân được điều trị bảo tồn, giữ lại bàng quang và duy trì chất lượng cuộc sống.
Lê Phương