"Chúng ta đã có kỳ thủ toàn diện rồi, đó là Magnus Carlsen", Nakamura nói trong buổi phát trực tiếp hôm 16/10, ngay sau khi FIDE công bố hệ thống Total Chess World Championship Tour. "Gọi tên giải như vậy nghe thật rườm rà và buồn cười".

Hikaru Nakamura (trái) gặp Magnus Carlsen tại siêu giải Na Uy 2025. Ảnh: Chess
FIDE và ban tổ chức Norway Chess vừa ra mắt chuỗi giải mới, gồm bốn chặng mỗi mùa, nhằm tìm ra "nhà vô địch toàn diện", giỏi cả cờ nhanh, cờ chớp và cờ tiêu chuẩn nhanh. Carlsen từng nhiều lần giữ cả ba danh hiệu thế giới gồm cờ tiêu chuẩn, nhanh và chớp cùng lúc, được xem là ứng viên hàng đầu nếu dự giải mới.
Nakamura cho rằng việc FIDE tạo thêm giải chỉ là cách gián tiếp để mời Carlsen trở lại sau khi anh rút khỏi hệ thống tranh ngôi Vua cờ năm 2023. "Tôi cảm giác tất cả việc này chỉ để lôi kéo một người quay lại thi đấu. Và người đó dĩ nhiên là Carlsen", kỳ thủ số hai thế giới nói thêm. "Nhưng nếu cậu ấy nghỉ hẳn thì sao? Khi ấy hệ thống này tồn tại để làm gì?".
Kỳ thủ Mỹ gốc Nhật còn chỉ trích FIDE vì thiết kế thể thức khó hiểu. Anh đặc biệt phản đối việc các ván 45 phút mỗi bên được tính Elo cờ tiêu chuẩn. "Tôi thực sự bối rối. 45 phút không thể gọi là cờ tiêu chuẩn được", anh nói. "Tôi không hiểu tại sao họ lại xếp vào nhóm đó".
Theo quy định cũ của FIDE, với những kỳ thủ có Elo trên 2.400, cờ tiêu chuẩn là những ván đấu mỗi bên có ít nhất 120 phút để hoàn thành. 45 phút là quy định mới cho "cờ tiêu chuẩn nhanh", nhưng lại được tính Elo cờ tiêu chuẩn.
Theo FIDE, thể thức mới được kỳ vọng rút ngắn thời lượng thi đấu mà vẫn đảm bảo chiều sâu chiến thuật, hướng đến khán giả hiện đại. Tuy nhiên, Nakamura cho rằng điều này chỉ khiến người xem thêm rối, khi có quá nhiều thể loại và danh hiệu chồng chéo. "Nếu mục tiêu là giúp kỳ thủ kiếm thêm tiền, tốt thôi", kỳ thủ 37 tuổi nói. "Nhưng với cờ vua nói chung, điều đó không hề tích cực. Khán giả sẽ chẳng biết cái nào mới là quan trọng".
Theo anh, FIDE đang tự làm loãng giá trị các giải đấu của liên đoàn, khi vừa duy trì các giải vô địch thế giới cờ nhanh và cờ chớp, vừa thêm một danh hiệu "toàn diện" mới. "Nếu có thêm một giải 24 kỳ thủ, phần thưởng cao hơn, thì còn ai coi trọng giải cờ nhanh hay chớp nữa? FIDE đang vô hiệu hóa chính họ", anh nói.
Dù chỉ trích gay gắt, Nakamura vẫn thừa nhận mô hình này có thể giúp các Siêu đại kiện tướng tăng thu nhập và tạo thêm điểm nhấn truyền thông. Nhưng theo anh, điều cờ vua cần là những hệ thống giải rõ ràng, dễ hiểu, giúp người xem nhận ra đâu là giải đấu đỉnh cao thật sự.
"Cờ vua không cần thêm nhà vô địch thế giới", anh nhấn mạnh. "Chúng ta cần những giải hay hơn, minh bạch hơn, và lý do để khán giả quan tâm".
Xuân Bình tổng hợp