Bộ Quốc phòng Nhật Bản ngày 17/11 thông báo với giới chức thành phố Iwakuni thuộc tỉnh Yamaguchi rằng quân đội Mỹ đã hoàn tất quá trình rút hệ thống tên lửa Typhon khỏi khu vực.
Hệ thống này được triển khai tới căn cứ Iwakuni từ tháng 9 để tham gia tập trận chung thường niên Resolute Dragon. Đây là lần đầu quân đội Mỹ điều động tổ hợp tên lửa chiến lược này đến Nhật Bản, động thái vấp phải sự phản đối từ Nga và Trung Quốc.
Nhật Bản khi đó khẳng định đây chỉ là đợt triển khai ngắn hạn, thêm rằng hệ thống Typhon sẽ rút khỏi nước này khoảng một tuần sau khi tập trận kết thúc ngày 25/9. Dù vậy, tổ hợp trên vẫn hiện diện ở Iwakuni cho đến ít nhất là ngày 10/11, khi các tổ chức dân sự ở tỉnh Yamaguchi và vùng Hiroshima lân cận gửi kiến nghị kêu gọi di dời khẩu đội Typhon.
Bệ phóng Typhon tại căn cứ Iwakuni của Nhật Bản hồi tháng 9. Ảnh: US Army
Điều này làm dấy lên nghi vấn rằng đây có thể là đợt triển khai lâu dài, trái ngược với những gì Tokyo tuyên bố trước đó. Trong thông báo ngày 17/11, Bộ Quốc phòng Nhật Bản không đề cập lý do Mỹ trì hoãn rút tổ hợp Typhon khỏi lãnh thổ nước này.
Thông báo được đưa ra trong lúc căng thẳng Tokyo - Bắc Kinh leo thang sau phát biểu của Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi hôm 7/11. Bà Takaichi khi đó cảnh báo Nhật Bản có thể sẽ thực hiện động thái quân sự trong trường hợp đảo Đài Loan bị tấn công.
Trung Quốc đã phản ứng dữ dội, lần đầu triệu đại sứ Nhật Bản trong vòng hơn hai năm. Bộ Quốc phòng Trung Quốc cũng tuyên bố mọi hành động can thiệp quân sự từ Nhật Bản đều sẽ thất bại.
Typhon, còn được gọi là Hệ thống Hỏa lực Tầm trung Chiến lược (SMRF), được tập đoàn Lockheed Martin sản xuất và đưa vào biên chế lục quân Mỹ từ năm 2023. Mỗi tổ hợp hoàn chỉnh thường gồm một xe chỉ huy, 4 xe chở đạn kiêm bệ phóng, một xe nạp đạn và một xe hậu cần kỹ thuật.
Mỗi xe chở đạn kiêm bệ phóng được trang bị cụm 4 ống phóng thẳng đứng Mark 41 đặt trong container, có thể khai hỏa tên lửa phòng không SM-6 và đặc biệt là tên lửa hành trình Tomahawk.
Tomahawk có biệt danh là "sứ giả chiến tranh" do thường được Mỹ khai hỏa để phủ đầu đối phương trong nhiều cuộc chiến tranh. Tên lửa có tầm bắn tối đa 1.600-2.400 km tùy biến thể, mang đầu đạn với nổ mạnh hoặc đạn chùm nặng 450 kg, sử dụng hệ thống định vị vệ tinh và có giá 2 triệu USD mỗi quả.
Theo Reuters, tên lửa Tomahawk triển khai ở Nhật Bản có thể vươn tới bờ biển phía đông Trung Quốc hoặc một số vùng ở Nga. Moskva và Bắc Kinh từng chỉ trích mạnh mẽ Washington, cáo buộc nước này kích động chạy đua vũ trang khi triển khai hệ thống Typhon tới Philippines hồi năm 2024.
Phạm Giang (Theo Kyoto Shimbun, SCMP, Reuters)