Khai bút ngày xuân năm nay, tôi ngồi ngắm ánh nắng vàng nhẹ đang xua tan những sương mờ cuối đông mà lòng lại muốn viết về xã hội mình đang học tập, cùng những cảm nhận về cuộc sống nơi này. Có lẽ chính việc đi học ở đất khách quê người, vừa tham gia và tìm hiểu đời sống xã hội, vừa có “khoảng cách nhất định”... đã giúp tôi dễ suy tư và đánh giá.
Tôi ngồi nghe bản concerto mùa xuân đầy tình trầm, náo nức của Antonio Vivaldi như có nền âm nhạc và chất kết nối, giúp những ý nghĩ được kết dính lại với nhau trong tiếng xuân về.
Tôi không biết số phận mình hẩm hiu hay may mắn khi được đặt chân đến đất nước Ba Lan. Ba Lan luôn giữ được độc lập ổn định và phát triển nhanh. Họ đã vượt qua cơn khủng hoảng chính trị xã hội đầu những năm 90 của thế kỷ 20 trong hòa bình, không đổ máu thù hằn. Họ đã nhanh chóng hội nhập với xu thế toàn cầu hóa, gia nhập EU và là một trong những nước hưởng lợi nhiều nhất từ việc trở thành thành viên của khối này.
Thế kỷ 20 qua đi và Ba Lan cũng phải chịu đựng những cuộc chiến tàn phá khủng khiếp trong nửa đầu thế kỷ. Ở đây vẫn còn những khu tưởng niệm, tượng đài ghi lại dấu ấn một thời bom đạn, diệt chủng như những vết thương bầm tím nhức đau. Mỗi khi đi ngang qua các tượng đài, công trình tưởng niệm, những suy nghĩ liên tưởng về đất nước thân yêu của mình lại chợt đến.
Với đất nước Ba Lan vài thập niên trước, các bậc tiền bối từng là lưu học sinh những năm đó kể lại xã hội Ba Lan từng trải qua nhiều khó khăn thiếu thốn. Những lưu học sinh, công nhân của Việt Nam chỉ cần kiếm được một ba lô hàng tiêu dùng, quần áo, trải cái áo mưa ra đường phố để bán là người dân sẽ tập trung mua hết ngay. Người bán có thể kiếm được cả trăm USD. Họ chấp nhận mua những cái áo khoác giá rẻ của mình bán, mai gặp lại trên tàu điện họ chỉ vào dưới tay áo đã rách lòi cả rơm nhét phía trong áo ra mà chửi.
Thế nhưng giờ đây đất nước này đã khác. Và điều đáng quý nhất, người dân của họ luôn được thụ hưởng và hài lòng với những kết quả đó. Hơn một năm trước, tôi đã thực sự ấn tượng với việc Bộ trưởng Giao thông Ba Lan phải từ chức chỉ vì nhận đồng hồ vài nghìn USD.
Một mùa xuân lại về, lòng người như nhạy cảm hơn đón chờ cái nắng trong xanh của bầu trời. Mùa xuân của lòng người khiến cho làn da cô gái Ba Lan như căng hồng phẳng mịn hơn, làn môi như mềm ướt hơn đón chào xuân đến. Tạo hóa như ông nhạc trưởng tài hoa đang kìm nén tình xuân tha thiết trong tim, chỉ khẽ khàng vung que chỉ huy dàn nhạc thật thánh thót đầu tiên qua những bông hoa cỏ, qua tiếng chim lảnh lót trong buổi bình minh, để rồi tất cả bừng lên một sức sống bất diệt dưới tâm hồn tha thiết.
Xã hội Ba Lan của những dòng dõi quý tộc châu Âu (Nobility), nhưng đồng thời cũng là xã hội của những con người uống rượu như nước lã (Alcolholism). Thông thường, những người đã học ở đâu thường có tình cảm, yêu mến đất nước đó, thậm chí coi như quê hương thứ hai của mình. Đó cũng là lẽ thường tình và là nét đẹp trong tình cảm của con người. Tuy vậy, việc giữ được sự khách quan là cần thiết để nhìn ra đâu là mặt tốt và chưa tốt để chắt lọc, tiếp thu.
Kết thúc bài viết, xin kể một câu chuyện tôi được biết, vừa vui vừa là một cách nghĩ cách sống. Một cậu người Ba Lan khi đã nhận lương thì không đi làm nữa. Ông bạn người Việt hỏi: "Sao anh không đi làm nữa?". Cậu ấy đáp: "Tôi đi làm là để có tiền, bây giờ tôi có tiền rồi thì tôi đi làm làm gì nữa".
Mai Văn Hải
Cuộc thi "Tình người xa xứ" diễn ra từ ngày 11/5 đến 8/6/2015 với giải thưởng cao nhất trị giá 20 triệu đồng. Cuộc thi được tổ chức nhân dịp sắp ra mắt bộ phim "Quyên", dựa trên tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Nguyễn Văn Thọ.
Bộ phim tái hiện những cuộc đời người Việt lang bạt nơi đất khách, với những cuộc tình giằng co giữa toan tính, thù hận, những trận thanh toán đẫm máu giữa các băng nhóm thấm đỏ tuyết trắng những ngày đông. Phim sẽ được phát hành tại các rạp trên toàn quốc vào ngày 19/6.
Xem thể lệ và giải thưởng cuộc thi. Gửi bài dự thi tại đây. Gửi ý kiến về cuộc thi: nguoivietvnexpress@gmail.com