Báo cáo tài chính quý III của các công ty chứng khoán chung gam màu tươi sáng, thể hiện qua những khoản lãi đột biến và kỷ lục. Theo thống kê của VnExpress, giai đoạn này, tổng lợi nhuận sau thuế của các công ty chứng khoán xấp xỉ 15.230 tỷ đồng, cao nhất từ trước đến nay. Con số này tăng 82% so với quý trước và cao hơn cùng kỳ năm ngoái đến 164%.
Số lượng công ty chứng khoán lãi nghìn tỷ tăng vọt, trong khi quý trước chỉ 2 đại diện thì nay lên đến 5. VIX dẫn đầu với 2.450 tỷ đồng, sau đó lần lượt đến VPBankS, Techcombank Securities, SSI và VPS. Điểm chung của những doanh nghiệp đầu ngành là phần lớn nguồn thu đến từ các tài sản tài chính ghi nhận thông qua lãi/lỗ (FVTPL). Riêng VPS, nguồn thu của họ chủ yếu đến từ nghiệp vụ môi giới.
Ở nhóm công ty chứng khoán quy mô vừa, quý III là mùa bội thu với mức tăng phổ biến ba chữ số (trên 100%), đóng góp phân nửa vào lợi nhuận chín tháng đầu năm. Một số công ty như Rồng Việt (VDSC), CTS hay ACBS cùng báo lãi kỷ lục tính theo quý.
Nhiều công ty chứng khoán quy mô nhỏ và mới tái cấu trúc thậm chí ghi nhận tăng trưởng đến bốn chữ số (trên 1.000%). Đa số công ty này có mức nền so sánh thấp, tức lợi nhuận cùng kỳ năm ngoái chỉ dao động vài trăm triệu đến vài tỷ đồng.
Điển hình như OCBS, công ty chứng khoán có vốn điều lệ 1.200 tỷ đồng, dẫn đầu tăng trưởng toàn ngành khi lợi nhuận gấp 72 lần cùng kỳ. Họ lãi ròng gần 87 tỷ đồng quý III năm nay, trong khi cùng kỳ chỉ khoảng một tỷ đồng. Nguồn thu từ các mảng kinh doanh chủ chốt như tự doanh, cho vay ký quỹ, tư vấn tài chính và môi giới chứng khoán đều tăng bằng lần.
Giải trình về những khoản lãi đột biến, hầu hết công ty chứng khoán cho rằng nguyên nhân chính là diễn biến thị trường thuận lợi. Chỉ số đại diện cho sàn TP HCM tăng gần 21% trong quý III, liên tiếp phá vỡ kỷ lục về điểm số. Dòng tiền của nhà đầu tư trong nước liên tục rót vào thị trường đẩy thanh khoản bình quân mỗi phiên lên đến 44.100 tỷ đồng, cá biệt một số phiên dao động 70.000-80.000 tỷ đồng.
Thị trường sôi động cũng kích hoạt nhiều kế hoạch niêm yết và chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO). Một số công ty nhờ đó ghi nhận thêm nguồn thu lớn từ hoạt động tư vấn và phân phối chứng khoán trong vai trò đối tác độc quyền.
Lũy kế chín tháng đầu năm, tổng lợi nhuận ngành chứng khoán đạt khoảng 29.800 tỷ đồng, cao hơn cả năm ngoái khoảng 5.000 tỷ đồng.
Nhiều công ty hoàn thành sớm mục tiêu lợi nhuận cả năm chỉ sau chín tháng. Đơn cử như VIX đầu năm nay đặt mục tiêu lãi sau thuế 1.200 tỷ đồng thì sau chín tháng đạt 4.123 tỷ đồng. Doanh nghiệp này mới trình cổ đông phương án nâng mục tiêu lên 5.200 tỷ đồng. Tương tự, VPBankS sau khi vượt lãi trước thuế 2.003 tỷ đồng đã điều chỉnh kế hoạch cao gấp đôi, lên 4.450 tỷ đồng.
Trong báo cáo chiến lược công bố mới đây, nhóm phân tích SSI Research cho rằng động lực tăng trưởng lợi nhuận của các công ty chứng khoán sẽ được duy trì nhờ khối lượng giao dịch lớn, dư nợ cho vay ký quỹ mở rộng và các kế hoạch IPO. Những công ty quy mô lớn sẽ có lợi thế vượt trội trong chu kỳ tăng trưởng lần này, bởi việc tăng vốn giúp họ cải thiện năng lực cho vay ký quỹ.
SSI Research nói thêm, việc triển khai hệ thống giao dịch KRX vào tháng 5/2025 đã cải thiện rõ rệt hiệu quả thị trường, giảm độ trễ giao dịch và thu hút dòng vốn đáng kể từ các quỹ đầu tư giao dịch thuật toán. Chứng khoán Việt Nam đã trở thành một trong những thị trường sôi động nhất khu vực Đông Nam Á với giá trị giao dịch bình quân hơn 1,1 tỷ USD mỗi ngày. Về pháp lý, mô hình giao dịch không ký quỹ (non-prefunding), đơn giản hóa thủ tục mở tài khoản và nới lỏng quy định về sở hữu nước ngoài cũng giảm đáng kể rào cản gia nhập thị trường, tăng niềm tin cho nhà đầu tư toàn cầu.
Phương Đông