 |
|
Ông David Dương. |
Năm 1979, chàng trai David Dương 21 tuổi và theo gia đình sang định cư tại bang Cali, nước Mỹ. Tiếng Anh còn bập bõm, cả gia đình 16 người chẳng biết làm gì để sống. “Ba tôi đã phải rất vất vả đi tìm việc cho từng người. Rồi mỗi người tìm được một nghề như: phụ bán mì, dọn phòng... Còn ba tôi, hồi còn ở Sài Gòn, ông đã làm nghề thu gom, xử lý phế liệu và sản xuất giấy. Cái “nghiệp rác” gắn với tôi theo kiểu “cha truyền con nối” và bắt đầu từ đây”- David Dương nói.
Tối tối, gia đình David Dương thường vào trung tâm thành phố San Francisco. Bố của David Dương đã phát hiện người dân thường đổ rác ra đường. Trong đó, có rất nhiều phế liệu và giấy có thể tái chế. Ông nghĩ, Việt Nam lúc ấy còn nghèo mà đã có nghề thu gom, xử lý phế liệu, thì ở xứ Mỹ, chắc chắn cũng phải có việc đó. Thế là, cả gia đình David Dương chia nhau, mỗi người lên một tuyến xe buýt đi tìm xem chỗ nào thu mua phế liệu. David Dương nói: “Hôm sau, mẹ tôi là người phát hiện ra một kho rác rất lớn. Tôi nhớ rất rõ, cả gia đình lên chiếc xe buýt số 16 đến nơi. Đó là một nhà máy chuyên thu gom và bán nguyên liệu tái chế. Ba tôi mua một chiếc xe tải nhỏ và tập trung gia đình được 700USD. Từ đó, ai đi học, đi làm, cứ đi. Còn ai rảnh thì luân phiên nhau lái xe rải thu gom những phế liệu có thể bán. Sau 2 năm, gia đình chúng tôi đã phát triển lên thành 9 xe tải. Ba tôi quyết định thuê một cái kho để trữ và bán sau.
"Đến năm 1983, thấy số lượng phế liệu thu gom được ngày càng nhiều nên ba tôi nghĩ tới việc sang một số nước châu Á tìm nguồn có thể bán trực tiếp. Ông tìm được một số bạn hàng theo mối quan hệ từ ngày còn ở Việt Nam. Công việc tiến triển theo đà thuận lợi, chúng tôi mua được một nhà kho lớn và thành lập nhà máy xử lý chất thải. Gia đình tôi phải phân công người đi thu gom, người làm việc tại nhà kho. Cũng lúc đó, thấy nhiều người Việt sang chưa có công ăn việc làm, ba tôi đã hướng dẫn cho họ mua xe tải, đi thu gom phế liệu và bán cho chúng tôi. Những người không có vốn được ba tôi cho mượn. 6 năm sau, tại khu vực vùng vịnh Sanfrancisco đã có tới 80 xe tải của người Việt chuyên đi thu gom chất thải với số lượng khoảng 6000 tấn/tháng".
Cũng năm đó, một bước ngoặt lớn đã đến. Công ty chuyên thu gom, xử lý chất thải lớn thứ 4 ở Mỹ đã điều đình để mua lại nhà máy của gia đình David Dương. Thấy giá tốt, tới 3 triệu USD, ba của David Dương quyết định bán. Không còn nhà máy riêng nhưng David Dương được họ mời làm Tổng quản lý 6 nhà máy thu gom, xử lý, làm phân vi sinh. Tới năm 1991, nhận thấy đã học hỏi được nhiều kinh nghiệm trong nghề, tôi chấm dứt làm việc ở đây. Và năm 1992, cùng với 3 thành viên trong gia đình, tôi đứng ra thành lập Công ty California Waste Solutions.
Hiện nay, công ty của David Dương có một đội ngũ chuyên viên kỹ thuật và kỹ sư nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế và xây dựng nhà máy xử lý rác và bãi chôn lấp hợp vệ sinh cùng 320 nhân viên công đoàn (ở Mỹ, nhân viên được chia làm 2 loại, nhân viên công đoàn và nhân viên thường. Đối với nhân viên công đoàn, doanh nghiệp phải trả lương gấp đôi nhân viên thường), 4 nhà máy phân loại, tái chế rác với công suất xấp xỉ 5,5 nghìn tấn/ngày. Đặc biệt, trong đó có một nhà máy phục vụ thung lũng Silicon. Tổng doanh thu hằng năm của công ty đạt khoảng 36 triệu USD, trong đó, doanh thu từ rác tái chế khoảng 25 triệu USD. Ngoài dự án tại TP HCM, công ty đang thương lượng với Philippin để đầu tư một dự án trị giá 350 triệu USD với thời gian 15 năm.
Mặc dù xa quê hương, David Dương cho biết vẫn đều đặn theo dõi tình hình đất nước qua báo chí. "Tôi rất mừng vì từ năm 1986, Chính phủ Việt đã có những động thái lớn nhằm mở cửa hội nhập với thế giới. Năm 1989, lần đầu tiên tôi về được Việt Nam. Lúc ấy, tôi là đại diện của đoàn dân biểu bang Cali. Đến năm 1994, tôi được cử tiếp đoàn đại biểu đầu tiên của TP HCM sang Mỹ do ông Phạm Chính Trực, Phó chủ tịch UBND dẫn đầu. Từ chuyến về thăm quê hương, từ chuyến tiếp đoàn đại biểu TP HCM và việc thường xuyên theo dõi tình hình đất nước, thấy các chính sách đã cởi mở, mình phải về góp phần xây dựng quê hương. Anh em, bạn bè bên Mỹ đã về giúp quê hương bằng nhiều ngành nghề nhưng chưa có ai bảo vệ môi trường", ông Dương tâm sự.
Năm 1994, David Dương đã đưa một đoàn chuyên viên về khảo sát Hà Nội, Hải Phòng và TP HCM. Tuy nhiên khi đó, vấn đề môi trường chưa được các cơ quan chức năng quan tâm nhiều. Đến năm 2003, đoàn UBND TP HCM do Phó chủ tịch Mai Quốc Bình dẫn đầu đã sang Mỹ và có chuyến thăm công ty. Đoàn mời công ty California Waste Solutions về đầu tư tại TP HCM. Từ đó, ông Dương quyết định thực hiện một dự án lớn nhằm giải quyết vấn đề môi trường cho quê hương.
Thời gian đó, đã có một số ít doanh nghiệp Việt Nam phân loại rác hữu cơ để làm phân vi sinh. Tuy nhiên, phần lớn rác vẫn đem chôn. Việc xử lý đòi hỏi một kỹ thuật cao và tiên tiến. Nếu không thực hiện đúng tầm sẽ gây ra tốn kém và nguy cơ làm tổn hại môi trường cao. Những đô thị lớn như TP HCM cần phải có một khu liên hợp xử lý chất thải rắn khép kín.
Với dự án này, hiệu quả kinh tế được xếp ở hàng thứ hai. Theo David Dương, "làm kinh doanh, ai chẳng nghĩ tới hiệu quả kinh tế nhưng tôi đã sinh ra và lớn lên ở Việt Nam, nên khi thực hiện dự án, tôi đặt lợi nhuận xuống hàng thứ yếu. Cụ thể, tại Mỹ, tôi chỉ làm công việc phân loại, xử lý và bán nguyên liệu tái chế. Mà rác ở Mỹ có tới 60-70% là thành phần vô cơ. Vì thế, số lượng nguyên liệu tái chế có thể bán thu được rất lớn và thời gian quay vòng rác chỉ là hôm trước nhận, hôm sau xuất. Đó còn chưa kể, khi thu rác, tôi nhận được 120 USD/tấn. Còn ở Việt Nam, dự kiến chúng tôi chỉ thu 16,4 USD/tấn. Trong khi đó, 60-70% rác tại đây lại là hữu cơ. Lượng nguyên liệu tái chế không có nhiều và thời gian xử lý để ra phân vi sinh lên tới 2-3 tháng".
“Nhiều người cho rằng, việc đầu tư dự án trị giá tới 400 triệu USD ở Việt Nam là phiêu lưu, nhưng tôi đã nghiên cứu rất kỹ về môi trường đầu tư. Các chính sách, luật, cơ sở hạ tầng đã thay đổi nhiều theo hướng mở cửa, khuyến khích các nhà đầu tư nước ngoài. Đặc biệt là mối quan hệ cấp cao Việt - Mỹ được đẩy lên một tầm cao mới đã trở thành tín hiệu tốt đối với chúng tôi”, David Dương nói.
Tuấn Dũng