Một người đàn ông dùng tên "Rod Kissme" quảng cáo có "tinh trùng rất khỏe". Đây có vẻ là lời khoe khoang lập dị nhưng nó xuất hiện trong một góc không hề bình thường của Internet, theo Guardian. Đó là một cộng đồng nơi phụ nữ và các đôi đồng tính nữ tìm đến với hy vọng thực hiện giấc mơ cả đời: được làm cha mẹ.
Ngày càng có nhiều nhóm hiến tinh trùng trực tuyến trên mạng xã hội. Chúng mang đến cho mọi người cơ hội có con một cách không qua kiểm soát, nguy hiểm nhưng lại "dễ dàng". Các nhóm như "Sperm Donors UK" (Người hiến tinh trùng Anh) hay "Start a Family Here" (Bắt đầu gia đình ở đây) đang bùng nổ. Một phần nguyên nhân là chi phí đắt đỏ của con đường chính thống, thông qua một phòng khám được Cơ quan Phôi học và Thụ tinh Nhân tạo (HFEA) của Anh quản lý.
Với những người "làm đúng quy trình", chi phí có thể lên tới hàng chục nghìn bảng Anh, đặc biệt nếu họ không đậu thai ngay lần đầu. Sự chậm trễ kéo dài và thiếu hụt người hiến tặng cũng đẩy nhiều người tìm đến các phương thức không được kiểm soát.
Bán tinh trùng vì lợi nhuận là bất hợp pháp ở Anh và người hiến tặng chỉ được bồi thường chi phí hợp lý. Con đường bất hợp pháp này đi kèm với những rủi ro đáng kể. Trong các nhóm, vô số bài đăng mô tả trải nghiệm tồi tệ. Một phụ nữ trong mối quan hệ đồng giới cho biết đã gặp người hiến tặng nhưng anh ta từ chối "giao dịch" trừ khi được cho xem ngực.
Ảnh minh họa: Cryobankamerica
Song, điều gây sốc không chỉ là hành vi của người hiến tặng mà còn là phản ứng của cộng đồng. Thay vì thông cảm cho nạn nhân, nhiều người lại đổ lỗi cho họ, coi việc bị gạ gẫm quan hệ tình dục là bình thường hoặc dễ đoán khi tham gia các nhóm này. Nhiều người cho rằng nếu không muốn "quan hệ tay ba" với người hiến tặng, họ nên đến ngân hàng tinh trùng, thay vì tìm kiếm trên mạng.
Việc hiến tinh trùng qua mạng một cách vội vã, tạm bợ rất dễ dẫn đến các tranh chấp pháp lý tại tòa án gia đình. Các thẩm phán cũng đã cảnh báo về sự nguy hiểm của những thỏa thuận không chính thức này.
Felicity, 39 tuổi, đã ly hôn và có một con, muốn có thêm con nữa. Cô tham gia nhóm "Start a Family Here" khoảng 5-6 năm trước. "Con gái tôi ra đời nhờ IVF. Trải nghiệm đó thực sự quá tồi tệ nên dù tiền không phải vấn đề, tôi cũng quyết định không bao giờ lặp lại nó nữa", cô nói.
Khi Felicity mới tham gia, nhóm "khá yên tĩnh, chỉ vài bài đăng mỗi tuần". Mọi thứ bắt đầu thay đổi vài năm trước khi truyền thông đưa tin, dẫn đến một làn sóng thành viên mới. "Đột nhiên có hàng nghìn phụ nữ trẻ 18-25 tuổi tham gia, khiến số lượng thành viên tăng vọt lên 10.000 trong vòng một năm. Các bài đăng ẩn danh trở thành chuẩn mực và phụ nữ vội vã tham gia mà không tìm hiểu, xin tinh trùng vào phút chót", Felicity kể.
Nhiều bài đăng gần đây cho thấy các kiểu yêu cầu khác nhau, từ cô gái 18 tuổi mong có thai đến một người tìm người hiến "có tỷ lệ sinh con gái cao". Không ít người đăng tin trong tình trạng rất khẩn cấp. "Cần hiến tặng tối nay", một phụ nữ đang rụng trứng và bị người hiến "cho leo cây" viết. Những người khác xin hiến tặng "cuối tuần này".
Cô mô tả nhiều thành viên trẻ là "non nớt và ích kỷ", dường như có vấn đề về tâm lý. Cô từng thấy có phụ nữ "vừa đăng bài nói cố tự tử lại vừa tìm người hiến tặng". Một số khác "khao khát có con nhưng dường như họ xem đứa bé như một giải pháp để chữa lành những tổn thương tâm lý từ gia đình".
Việc độ tuổi người hiến thường cao hơn (35-50) tạo cơ hội cho họ "lợi dụng và thao túng phụ nữ trẻ". Một chiến thuật phổ biến là gây áp lực buộc quan hệ tình dục, được nói giảm nói tránh là "thụ tinh tự nhiên" (NI). Những người đàn ông này nói dối rằng NI thành công hơn thụ tinh nhân tạo (AI), hoặc ra điều kiện thẳng: "Phương pháp NI miễn phí, phương pháp AI thì mất tiền".
Mặt khác, người hiến tặng cũng đối mặt với rắc rối, thường xuyên bị lăng mạ cá nhân về ngoại hình. "Người nhận coi đàn ông như những cỗ máy bán tinh trùng tự động. Họ yêu cầu nam giới xuất hiện khi cần, giao mẫu rồi biến mất...", Felicity cho hay.
Theo Felicity, một vấn đề lớn là thuật toán của Facebook. Nền tảng này quảng bá các nhóm cho những người mà nó xác định là có sở thích tương tự. "Với những phụ nữ vội vã, họ sẽ sập bẫy của kẻ lừa đảo", cô nói.
Ngược lại, những đàn ông trẻ, ưa nhìn lại rất "đắt khách", thậm chí trở thành "người ảnh hưởng" (influencer) như Daniel Bayen, 25 tuổi. Những người này đi khắp thế giới kiếm tiền từ việc bán tinh trùng và xây dựng thương hiệu cá nhân trên TikTok, Instagram. Cách tiếp cận của Bayen, người tự nhận có "sổ đăng ký anh em", gây tranh cãi vì để lại hàng trăm anh chị em không thể truy xuất pháp lý. Đây là mớ bòng bong về huyết thống mà con cái họ sẽ phải gỡ rối, bao gồm cả rủi ro có quan hệ tình cảm với họ hàng ruột thịt.
Nguy cơ di truyền cũng là có thật. Năm 2022, tòa án Anh từng nêu tên James MacDougall vì hiến tinh trùng dù biết mình mang gen bệnh Fragile-X, có thể gây suy giảm nhận thức ở trẻ em. Sự bế tắc được thể hiện trong một bài đăng buồn của một phụ nữ cố gắng tìm kiếm các anh chị em tiềm năng của con mình, sau khi biết có tổng cộng 10 gia đình đã thụ thai từ cùng một người hiến trong một năm. "Làm sao tôi tìm được những đứa trẻ khác?", cô hỏi. Hơn một chục người trả lời giống hệt nhau: "Không thể đâu".
Bình Minh (Theo The Guardian)