Xã Ninh Tân, nơi được coi là "vựa mía" ở thị xã Ninh Hòa (tỉnh Khánh Hòa) hàng nghìn tấn mía đã chặt đang nằm phơi khô trên đồng vì không được thu mua. Mặc dù đang là thời điểm chính vụ thu hoạch, nhưng trên những cánh đồng mía của xã Ninh Tân vắng tanh, chỉ lác đác một vài người dân đang che phủ những đống mía đã chặt khỏi cái nắng gay gắt.
Những đống mía của nông dân xã Ninh Tân đang phơi năng trên đồng và đang được phủ kín để giảm thiệt hại. Ảnh: QDNN.
Chị Lê Thị Yến ở thôn Bắc, xã Ninh Tân, nét mặt rầu rĩ cho biết, năm nay, gia đình chị trồng 5ha mía. Ngày 5/3, gia đình đã thu hoạch gần 1ha, khoảng 30 tấn mía. Theo lịch của Nhà máy đường Cam Ranh, mía sẽ được vận chuyển trong ngày 7/3, nhưng đến giờ, mía của gia đình vẫn phải nằm phơi nắng.
Tương tự, gia đình anh Nguyễn Tấn Ngà (thôn Bắc, xã Ninh Tân) trồng 4ha mía, hiện cũng có hơn 30 tấn mía đã chặt chưa được vận chuyển. Anh cho biết, hằng năm, các hộ gia đình trong xã ký kết với Nhà máy đường Cam Ranh về việc thu mua mía. Theo đó, nhà máy sẽ thu mua mía tại ruộng của nông dân (nhà máy thuê xe, chịu chi phí vận chuyển và bốc vác lên xe), nông dân chỉ thu hoạch mía.
"Theo lịch của nhà máy, mía của gia đình tôi sẽ được vận chuyển trước ngày 11/3, nhưng giờ vẫn chưa có xe. Trời càng nắng, mía càng mau khô, không biết tình trạng này kéo dài đến bao giờ?", anh lo lắng nói.
Theo tính toán của những người dân có kinh nghiệm thì với thời tiết nắng như hiện nay, 1 bó mía nặng 12kg, nếu để ngoài trời từ sáng tới chiều sẽ ngót đi hơn 1kg, càng để lâu thì càng sụt giảm nhiều.
Ông Nguyễn Sỹ Liễm, Chủ tịch UBND xã Ninh Tân, cho biết, thu nhập của người dân xã Ninh Tân chủ yếu dựa vào cây mía. Toàn xã có 720 hộ nông dân trồng mía, chiếm 90% hộ dân, với khoảng hơn 1.600ha. Đến thời điểm này, cả xã mới thu hoạch được khoảng 40% diện tích.
Những ngày bình thường, trên địa bàn xã có 50-60 xe tải vận chuyển mía vào Nhà máy đường Cam Ranh. Theo tiến độ như vậy, toàn xã thu hoạch đến hết tháng 5 mới xong. Thế nhưng, từ ngày 8/3 đến nay, hầu như không có xe vận chuyển mía, trong ngày rời rạc chỉ 2-3 xe vận chuyển. "Nguyên nhân của tình trạng này là do các lái xe tổ chức đình công đòi Nhà máy đường Cam Ranh tăng giá cước vận chuyển, giảm thời gian chờ bốc dỡ mía", ông thông tin.
Theo tổng hợp của Hội Nông dân xã Ninh Tân, hiện nay, cả xã có khoảng gần 2.000 tấn mía đã thu hoạch, nhưng chưa được nhà máy vận chuyển đang nằm phơi nắng trên các cánh đồng. Số mía này hầu hết được thu hoạch từ ngày 5/3.
Ghi nhận bước đầu, trong hai ngày 8 và 9/3, tại ngã ba tuyến đường tỉnh lộ 5 giao với Quốc lộ 1A (địa bàn xã Ninh Lộc, thị xã Ninh Hòa), có một nhóm người cắm chốt 24/24 giờ tại đây. Khi phát hiện xe chở mía đi từ tỉnh lộ 5 hoặc từ hướng Quốc lộ 1A vào Nhà máy đường Cam Ranh thì họ ra chặn lại, yêu cầu tài xế quay đầu xe không cho chở mía vào nhà máy.
Tỉnh lộ 5 là tuyến đường huyết mạch nối Quốc lộ 1A với các xã Ninh Tân, Ninh Tây, Ninh Xuân thuộc thị xã Ninh Hòa. Đây cũng là tuyến đường vận chuyển mía từ Đắc Lắc xuống Nhà máy đường Cam Ranh. Theo phản ánh của những người này, vụ mía năm nay, lái xe và người bốc vác thu nhập quá thấp nên họ không cho xe mía qua để gây áp lực với Nhà máy đường Cam Ranh.
Nếu năm trước, giá cước vận chuyển 1 tấn mía là 171.000 đồng thì năm nay giảm còn 161.000 đồng, giá bốc xếp mía cũng giảm từ 32.000 đồng/tấn xuống còn 28.000 đồng/tấn. Điều này đã làm cho các lái xe không tìm được người bốc xếp. Hơn nữa, mỗi chuyến xe phải đợi bốc dỡ từ 18 đến 24 giờ nên 3 ngày lái xe mới chạy được 2 chuyến mía.
Ông Nguyễn Sỹ Liễm, Chủ tịch UBND xã Ninh Tân cho biết, địa điểm nhóm người chặn xe chở mía vào Nhà máy đường Cam Ranh không thuộc địa phận quản lý của xã nên địa phương đã báo cáo sự việc với lãnh đạo thị xã Ninh Hòa. Sau khi tiếp nhận thông tin của xã Ninh Tân, Công an thị xã Ninh Hòa đã vào cuộc điều tra để làm rõ sự việc. Tuy nhiên, đến ngày 12/3, dọc tỉnh lộ 5 vào xã Ninh Tân vẫn vắng tanh, không một bóng xe đến vận chuyển mía.
Theo ông Nguyễn Ngọc Hoàng, Chủ tịch Hội Nông dân xã Ninh Tân, hiện tại trên địa bàn xã có 9 chiếc xe tải chuyên vận chuyển mía. Các gia đình có xe tải này đều có mía đã chặt đang phơi nắng trên đồng nhưng họ không dám vận chuyển vì sợ bị “đám đình công” trả thù. Còn ông Trần Văn Dũng, Trưởng phòng Kinh tế thị xã Ninh Hòa cho biết, thị xã đã thông báo sự việc ở xã Ninh Tân với lãnh đạo Nhà máy đường Cam Ranh để tìm hướng giải quyết.
Trước đó, năm 2012 cũng xảy ra sự việc tương tự. Thời điểm ấy, nguyên liệu mía đang thiếu nên ngay sau đó lãnh đạo Nhà máy đường Cam Ranh đã nhanh chóng vào cuộc giải quyết sự việc. Còn năm nay, nguyên liệu mía dồi dào, đường thành phẩm giá thấp không tiêu thụ được nên nhà máy cũng chẳng thiết tha. Khi chính quyền thị xã Ninh Hòa thúc giục nhiều thì từ ngày 13/3, nhà máy mới huy động được vài xe đến chở mía. Hiện lượng mía phải nằm phơi nắng vẫn còn rất nhiều khiến nông dân điêu đứng.
Theo Quân đội nhân dân