Số liệu từ Cục Thống kê công bố ngày 6/11 cho thấy tháng 10, Việt Nam đón 60.000 lượt khách Nhật Bản, giảm 24% so với tháng 9 (khoảng 79.000 lượt). Đây là tháng thứ hai liên tiếp thị trường này ghi nhận sụt giảm, sau khi đạt đỉnh 90.000 lượt vào tháng 8.
Sự sụt giảm này không chỉ diễn ra ở Việt Nam. Theo Cơ quan Xúc tiến Du lịch Nhật Bản (JNTO), lượng khách Nhật Bản xuất cảnh trong tháng 9 (số liệu mới nhất) đạt 1,394 triệu lượt, giảm 16% so với tháng 8.
Các chuyên gia và doanh nghiệp lữ hành nhận định, sự sụt giảm này đến từ ba nhóm nguyên nhân chính: kinh tế, xu hướng du lịch và áp lực cạnh tranh.
Yếu tố tác động mạnh nhất được cho là tình hình kinh tế và sự mất giá của đồng Yên. Bà Huỳnh Phan Phương Hoàng, đại diện Công ty Du lịch Vietravel, xác nhận lượng khách Nhật công ty đón trong tháng 10 giảm 10% so với tháng 9 và 20% so với cùng kỳ.
"Đồng Yên yếu khiến người Nhật thắt chặt chi tiêu cho du lịch quốc tế", bà Hoàng lý giải. Thay vào đó, họ ưu tiên các điểm đến gần, chi phí thấp và mức giá ổn định hơn.
Điều này được chứng thực bởi khảo sát hồi tháng 5 của Intage, công ty tiếp thị tại Nhật Bản. Ngân sách trung bình cho mỗi chuyến đi của người Nhật đã tăng từ 192 lên 201 USD. Theo các nhà phân tích, điều này không có nghĩa là họ chi tiêu nhiều hơn, mà cho thấy họ phải "chấp nhận chi nhiều hơn" cho một dịch vụ tương tự do đồng Yên yếu, đặc biệt là giới trẻ. Tình hình kinh tế chậm lại cũng làm giảm thu nhập khả dụng cho các chuyến đi quốc tế.
Du khách mặc kimono khi đến Nhật Bản. Ảnh: Ar inspired pencil
Cùng với khó khăn kinh tế, xu hướng du lịch nội địa tại Nhật Bản đang tăng lên, đặc biệt khi vào mùa đẹp nhất trong năm.
Theo JNTO, tháng 10 là thời điểm "đẹp và dễ chịu nhất của mùa thu Nhật Bản". Mùa bão gần như kết thúc, người dân có xu hướng đi du ngoạn ngoài trời, đi bộ đường dài và ngắm lá vàng, lá đỏ (momijigari). Đây là mùa cao điểm du lịch nội địa, đặc biệt tại các khu vực miền Bắc và vùng núi như Tohoku, Hokkaido.
Xu hướng này cũng được phản ánh trong một khảo sát do Euronews (Bỉ) công bố hồi tháng 9. Người Nhật ưu tiên khám phá đất nước mình thay vì bay quốc tế. Danh sách 10 điểm đến được họ tìm kiếm nhiều nhất chỉ có một địa điểm nằm ngoài Nhật Bản là Seoul (Hàn Quốc).
Mùa thu là thời điểm đông khách quốc tế và nội địa tại Nhật Bản. Ảnh: Views from Japan
Trong khi người Nhật thắt chặt chi tiêu, cuộc đua thu hút họ giữa các quốc gia trở nên gay gắt hơn. Bà Phương Hoàng cho biết Việt Nam đang chịu áp lực lớn.
"Thái Lan, Singapore và một số điểm đến khác trong khu vực đã và đang tung nhiều gói kích cầu, hỗ trợ hàng không và các chiến dịch truyền thông nhắm trực tiếp vào thị trường Nhật", bà Hoàng nói.
Ngoài cạnh tranh bên ngoài, bản thân ngành du lịch Việt Nam cũng đối mặt với những đòi hỏi ngày càng cao từ thị trường này. Đại diện Vietravel cho biết khách Nhật đang thay đổi thói quen, "muốn trải nghiệm sâu hơn, dịch vụ chuẩn mực hơn và thông tin rõ ràng bằng tiếng Nhật".
Những điểm đến truyền thống như Hà Nội, Hạ Long, Huế, Ninh Bình vẫn được yêu thích nhờ yếu tố văn hóa, ẩm thực. Tuy nhiên, trải nghiệm thực tế đôi khi chưa như kỳ vọng.
Haruto Satou, du khách vừa có chuyến đi 10 ngày tại Việt Nam, chia sẻ: "Việt Nam là điểm đến được yêu thích ở Đông Nam Á, nhưng nhiều người Nhật vẫn thiếu thông tin về nơi này, đôi khi không thấy thoải mái với trải nghiệm du lịch do rào cản ngôn ngữ, tình trạng giao thông".
Dù sụt giảm trong ngắn hạn, các công ty lữ hành vẫn đánh giá cao thị trường Nhật Bản. "So với các thị trường trọng điểm khác, sức chi tiêu của khách Nhật tại Việt Nam ổn định, không bằng khách châu Âu, Mỹ nhưng bình quân cao hơn khách Hàn và Trung Quốc", bà Phương Hoàng nhận định.
Theo bà, điểm mấu chốt là khách Nhật "sẵn sàng chi tiêu cao nếu dịch vụ chuẩn mực".
Để thu hút lại thị trường khách quan trọng này, đại diện Vietravel cho rằng ngành du lịch Việt cần đẩy mạnh truyền thông bằng tiếng Nhật. Các hoạt động hợp tác với hãng hàng không, đối tác lữ hành và KOL (người có ảnh hưởng) tại Nhật cần được tăng cường để nâng cao độ nhận diện.
Song song đó, các doanh nghiệp cần phát triển dòng sản phẩm phù hợp với xu hướng mới như tour nhóm nhỏ, tour trải nghiệm văn hoá sâu và các hành trình kết hợp khám phá với nghỉ dưỡng cao cấp.
Phương Anh