Sáng 19/10, du khách người Mỹ Holly Barker cùng chồng xếp hàng chờ vào bảo tàng Louvre ở thủ đô Paris, Pháp để ngắm bức tranh Mona Lisa và bộ sưu tập trang sức hoàng gia quý giá tại Phòng trưng bày Apollo.
Lúc 9h32, Baker bước vào Phòng trưng bày Apollo và chụp một bức ảnh. Khi bà dừng lại chiêm ngưỡng món quà cưới mà Napoleon từng tặng người vợ thứ hai của ông, chiếc vòng cổ lấp lánh gắn 32 viên ngọc lục bảo và hơn 1.100 viên kim cương, tiếng động lớn vang lên. Đó là lúc những tên cướp đeo mặt nạ sắp sửa đột nhập vào Phòng trưng bày Apollo qua cửa sổ ban công.
Một binh sĩ mang vũ trang đứng gác ở bảo tàng Louvre, thủ đô Paris ngày 30/10. Ảnh: AP
Sau đó, vợ chồng Baker nghe thấy âm thanh chói tai, khi nhóm cướp dùng máy cắt để phá tủ kính cường lực bảo vệ các vương miện, vòng cổ trong bộ sưu tập trang sức hoàng gia. Khi nhân viên bảo tàng nói "mọi người ra ngoài ngay", Baker đã nghĩ đây là một vụ tấn công khủng bố, nên vội vã lao ra khỏi phòng trưng bày.
Khoảng 90 phút sau, vợ chồng Baker mới biết họ vừa chứng kiến vụ cướp lớn nhất tại bảo tàng nổi tiếng thế giới kể từ năm 1911, thời điểm bức Mona Lisa bị đánh cắp. Những tên cướp đã lấy đi số trang sức trị giá hơn 100 triệu USD giữa ban ngày.
Hơn một tuần sau, nước Pháp vẫn chấn động với vụ cướp táo tợn, cũng như thất bại an ninh của bảo tàng. Ngày càng ít người tin rằng số trang sức bị cướp sẽ được thu hồi.
Diễn biến vụ cướp dần trở nên rõ nét thông qua bình luận của giới chức Pháp, lời khai của nhân viên bảo tàng và thông tin đăng tải trên truyền thông địa phương. Tất cả cho thấy những tên cướp đã lập kế hoạch rất chi tiết, từ việc đánh cắp chiếc thang điện gắn trên xe tải mà chúng dùng để đột nhập lên tầng hai bảo tàng.
Nhóm cướp đã cải trang thành công nhân, mặc áo phản quang, và dường như nắm rõ lỗ hổng an ninh của bảo tàng và biết cần phải đột nhập vào đâu.
Laurence des Cars, giám đốc bảo tàng Louvre, tuần trước thừa nhận các camera ngoài trời đã quá cũ và quá ít nên không thể giám sát toàn bộ mặt tiền tòa nhà, tạo ra kẽ hở trong hệ thống an ninh để nhóm cướp có thể ngang nhiên lái xe thang tiếp cận tòa nhà mà không bị ai ngăn chặn.
Vincent Annereau, lãnh đạo đội hình sự sở cảnh sát Paris, cho biết cảnh sát có 7 camera an ninh đường phố xung quanh bảo tàng Louvre và một chiếc đã ghi lại hình ảnh nhóm cướp đang tiếp cận bảo tàng.
Xe thang nâng được nhóm cướp sử dụng để đột nhập bảo tàng Louvre sáng 19/10. Ảnh: AFP
Tuy nhiên, ông thừa nhận không sĩ quan trực nào nhận thấy có vấn đề với nhóm người mặc đồ bảo hộ công nhân, lái xe thang gần bảo tàng. Ông cho hay Paris có nhiều công trình xây dựng, nên cảnh sát trực ban đã chủ quan, trong khi họ không có công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) hỗ trợ giám sát.
Khu vực mà những tên cướp nhắm đến chỉ có một camera an ninh ngoài trời và nó lại quay về hướng tây của ban công, do đó không ghi hình được vụ đột nhập, theo giám đốc bảo tàng. Nếu camera được đặt ở vị trí khác, nó đã có thể cho nhân viên an ninh ở phòng điều khiển thấy được cảnh các tên cướp leo lên ban công bằng thang điện.
Họ đã để lỡ 4 phút quan trọng để báo cảnh sát, trước khi những kẻ đột nhập bắt đầu dùng máy cắt phá cửa sổ. Chuông báo động chỉ bắt đầu vang lên trong phòng điều khiển của nhân viên an ninh khi cửa sổ bị phá, sau đó các cảnh báo mới xuất hiện khi những tên cướp cắt hai tủ trưng bày, theo giám đốc bảo tàng.
Để lấy được báu vật trong tủ trưng bày, nhóm cướp đã dùng máy cắt đĩa chạy pin, cắt những lỗ nhỏ cỡ bàn tay trên kính cường lực. Đây là loại máy cắt mà cẩm nang phòng cháy chữa cháy của bảo tàng Louvre nói là hiệu quả để mở tủ kính trong trường hợp hỏa hoạn.
Chuyên gia cho hay tủ trưng bày các món đồ giá trị nhất thường được thiết kế để chống chịu khoảng 140 cú đập bằng búa hoặc rìu, đủ khiến một tên cướp kiệt sức. Họ nhận xét việc nhóm cướp sử dụng máy cắt đĩa là "biện pháp sáng tạo".
Người đứng đầu đội bảo vệ bảo tàng Louvre Dominique Buffin cho biết họ đã gọi điện tới đồn cảnh sát gần nhất, cách đó gần 1 km. Trong thời gian đó, ưu tiên hàng đầu của đội bảo vệ là đảm bảo an toàn cho du khách tới tham quan và nhanh chóng sơ tán họ khỏi tòa nhà.
Cảnh sát mất 3 phút để tới bảo tàng, nhưng trong thời gian đó, nhóm cướp đã cắt xong tủ trưng bày và cuỗm đi 8 món trang sức quý giá.
Tuy nhiên, dù chuẩn bị kỹ, những tên cướp cũng có những bất cẩn. Trong lúc vội vã tẩu thoát, chúng đã để lại nhiều bằng chứng như máy cắt, găng tay, một chiếc mũ bảo hiểm xe máy và một chiếc áo phản quang đã mặc. Chúng cũng làm rơi vương miện của Hoàng hậu Eugenie.
Bộ trang sức gồm vòng cổ cùng đôi bông tai nạm ngọc lục bảo và kim cương mà vua Napoleon tặng vợ thứ hai. Ảnh: BBC
"Ngay cả khi được chuẩn bị cẩn thận, các nghi phạm vẫn mắc sai lầm trong lúc vội vàng", Olivier Halnais, người đứng đầu nghiệp đoàn quốc gia của các sĩ quan pháp y, nhận xét và mô tả những gì bỏ lại là kho bằng chứng quý giá đối với các nhà điều tra.
Laure Beccuau, công tố viên Paris, cho biết các nhà điều tra đã thu thập, xử lý 150 mẫu vật, như dấu vết ADN hay dấu vân tay từ hiện trường và trên các đồ vật bị bỏ lại. Bà nói ADN của một tên cướp được tìm thấy trên cửa sổ bị vỡ.
Hơn 100 cảnh sát đang chạy đua với thời gian để bắt nhóm cướp trước khi chúng kịp tẩu tán số trang sức. Tối 25/10, cảnh sát đã bắt hai người đàn ông mà họ tin là đã đột nhập phòng trưng bày. Người đầu tiên bị bắt ở sân bay Charles de Gaulle khi đang chuẩn bị tới Algeria, trong khi người lại bị bắt 40 phút sau đó tại nhà riêng ở ngoại ô Paris.
Cảnh sát tin có 4 người trực tiếp tham gia vụ cướp, trong đó 2 người đột nhập phòng trưng bày và hai người chờ bên ngoài với những chiếc môtô nổ máy sẵn. Công tố viên Paris ngày 30/10 cho biết đã bắt thêm 5 nghi phạm, trong đó một người có ADN tìm thấy tại hiện trường và được cho là thành viên nhóm cướp.
Tuy nhiên, giới chức Pháp đến nay vẫn chưa ra thông báo nào về việc thu hồi được số trang sức bị cướp.
Vụ cướp đã gây tổn thất nghiêm trọng cho Louvre cả về tài sản và danh tiếng. Olivier Gabet, giám đốc nghệ thuật của Louvre, đã vào Phòng trưng bày Apollo vào đêm xảy ra vụ cướp để hỗ trợ cảnh sát. Ông cho biết bản thân "bị sốc trước sự im lặng tới lạnh lẽo của nơi này" và những tủ trưng bày trống trơn.
Sau khi về Mỹ, Baker cho biết bà vẫn theo dõi tin tức về vụ cướp và hy vọng những món trang sức, trong đó có chiếc vòng cổ mà bà mê đắm, được thu hồi toàn vẹn. "Tôi nghĩ mình có thể là một trong những người cuối cùng được chiêm ngưỡng chiếc vòng cổ đó", bà nói.
Thanh Tâm (Theo France 24, AP)